Summary
Samenvatting fon&fon
- Course
- Institution
samenvatting boek + lessen
[Show more]
Seller
Follow
yentevandeneede
Content preview
BASISBEGRIPPEN FONETIEK EN FONOLOGIEHOOFDSTUK 1: INLEIDING
1.1 Auditieve en visuele communicatie
Bouwstenen van een communicatiemodel
Belangrijkste functie taal = mogelijk maken van communicatie tussen mensen
Communicatie = boodschap van zender naar ontvanger, de zender wil de ontvanger laten
delen in zijn ideeën.
Zender valt niet per definitie samen met bron
Ontvanger valt niet per definitie samen met doel
Communicatie draait in eerste instantie om betekenis, communicatie is geslaagd als
ontvanger begrijpt wat zender bedoelt
Zender: ABSTRACTE/MENTALE OBJECTEN 🡪 CONCRETE VORM:
1. CODEREN/FORMULEREN
= zender moet kiezen voor bepaalde CODE (welke taal) of VERBAAL SYSTEEM (met
welke woorden)
= abstracte, mentale niveau (nog in jezelf aan het praten)
= abstracte betekenis koppelen aan concrete vorm
2. AUDITIEVE/VISUELE STRATEGIE
= medium kiezen om met ontvanger in contact te komen
3. CONTACT ZENDER EN ONTVANGER
= boodschap wordt fysisch tastbaar (beelden, geluiden,…)
= verbale systeem (geschreven, gesproken)
= soms gelijktijdige samenwerking van beide strategieën (vb. gesproken woorden
ondersteunen met gebaren)
4. DECODEREN
= ontvanger moet concrete vorm aan abstracte betekenis koppelen
= in staat zijn om de woorden te identificeren en om die te koppelen aan hun
conventionele betekenis en om ze te integreren tot een betekenisvol geheel
5. UITEINDELIJKE INTERPRETATIE
= overgang van het verstaan naar het begrijpen van de onderliggende bedoeling van
de zender
Communicatiesystemen:
● Verbaal = ‘regels van de taal’ 🡪 strikt
● Paraverbaal = intonatie, klemtoon, ritme,
= koppeling vorm en betekenis 🡪 meer keuzevrijheid
1
, ● Extraverbaal/non-verbaal = visuele factoren (houding, beweging, kleren,…)
= onafhankelijk van de talige uiting 🡪 meer keuzevrijheid
Systemen draaien rond CODE = verzameling van afspraken of conventies die
betrekking hebben op de relatie tussen een bepaalde vorm en een bepaalde
betekenis
CODE :
● Taal 🡪 spraak/ schrift
Spraak/schrift 🡪 taal (nonsens woorden )
● Spraak 🡪 stem/klank
Stem/klank 🡪 spraak (neuriën, lachen,…)
● Schrift 🡪 beeld/visuele tekens
Beeld/visuele tekens 🡪 schrift (pictogram, gebarentaal)
COMMUNICATIELUS = hele proces vanaf de bedoeling van de zender tot het begrijpen door
de ontvanger
� 2 fenomenen : ruis en feedback
RUIS = onzuiverheden die een vlotte doorstroom van de informatie naar een volgende
component verhinderen
- Lichte tot ernstige storingen
- Tijdelijke tot permanente storingen
PLAATS
● Interne ruis = problemen op mentale niveau van de zender of ontvanger (abstracte
betekenis)
● Externe ruis = problemen met de omzetting van de formulering of codering in spraak,
overdracht van de boodschap, omzetting van opgevangen klanken naar het verstaan
ervan (concrete vorm)
DUUR
● Inherente ruis (permanent) = storingen die niet tijd- of situatie gebonden zijn
● Situationele ruis (tijdelijk/toevallig) = ruis die snel opgelost raakt of op andere
momenten niet voorkomt of situatie gebonden
GRAAD
= naargelang de graad waarin de ruis de mondelinge communicatie verstoort
2
,FEEDBACK
= teruggekoppelde informatie met signalen over de noodzaak om de communicatie bij te
sturen
● Zender kan zichzelf bijsturen
● Ontvanger kan zender duidelijk maken dat iets niet duidelijk is
● Ontvanger gaat zich meer focussen om zender te begrijpen
Feedback en ruis = sterk aan elkaar gekoppeld:
Hoe meer ruis, hoe groter de noodzaak aan duidelijke feedback
1.2 De wetenschappelijke studie van het spraakgeluid
Fonetiek versus Fonologie
FONETIEK
= de wetenschappelijke studie van de productie, transmissie en perceptie van spraakgeluid
(taalonafhankelijk)
FONOLOGIE
= koppeling tussen de concrete fysische vorm en de abstracte betekenis (taalgebonden)
● Segmentaal = aparte klanken (verbaal)
● Supra segmentaal = ritme, klemtoon, intonatie, … (paraverbaal)
Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek
ARTICULATORISCHE FONETIEK = studie van spraakorganen centraal (productie van
spraakgeluid)
AKOESTISCHE FONETIEK = meten en analyseren van de fysisch akoestische eigenschappen
van de geluidsgolven die zorgen voor de transmissie van spraakgeluid van spreker naar
toehoorder (transmissie van spraakgeluid)
AUDITORISCHE FONETIEK = studie van gehoororganen (perceptie van spraakgeluid)
3
, HOOFDSTUK 2 : BASISBEGRIPPEN FONETIEK
2.1 het zenuwstelsel als aansturing van spraak en gehoor
Het centrale, perifere en autonome zenuwstelsel
Zenuwstelsel = stuurt de spieren van de spraakorganen aan om klank te produceren en
ontvangt prikkels uit het lichaam om de spraak te percipiëren
1) CENTRAAL ZENUWSTELSEL
= productie- en verwerkingscentrale van informatie
= ruggenmerg + hersenen
= hersenen 🡪 hersenstam, kleine hersenen en 2 hersenhelften (samen: grote hersenen 🡪
verbonden via hersenbalk)
2) PERIFEER ZENUWSTELSEL
= vorm van transportsysteem van informatie vanuit het lichaam naar de hersenen en
omgekeerd
= ruggenmergzenuwen + craniale zenuwen
● (31 paar) ruggenmergzenuwen vertrekken uit het ruggenmerg om de romp en
de ledematen te bezenuwen
● (12 ) craniale zenuwen vertrekken uit de hersenen en bezenuwen het hoofd-
en halsgebied
= Efferente banen 🡪 informatie vanuit de hersenen
Afferente banen 🡪 binnenkomende informatie
Afferente en effenrente banen moeten vaak gecoördineerd samenwerken
3) AUTONOOM ZENUWSTELSEL
= regelt de lichaamsactiviteit die grotendeels ontsnappen aan onze willekeurige
controle (vb. ademhalen)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yentevandeneede. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now