Summary
Samenvatting Recht
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van het vak recht waarin alles staat wat tijdens de les werd verteld.
[Show more]
Seller
Followsilkebastiaensen
Content preview
RECHTMODULE 1: RECHTSSTRUCTUREN
WAT IS RECHT?
= het geheel van regels die als doel hebben om de samenleving te ordenen 1 opgelegd
door de samenleving2 en zijn afdwingbaar door justitie3
kenmerken van recht:
1. Geheel van regels
o Voorschriften (gedragsregels)
o Werking van instellingen
o Procedures om regels af te dwingen
o Procedures om recht te maken en te wijzigen
2. Om de maatschappij te ordenen
o Recht is zo oud als de mens
o Recht stuurt het handelen van mensen
o Voordeel van regels duidelijkheid, ordening, structuur
o Regels bieden een oplossing voor conflicten
o Recht evolueert mee met de samenleving weerspiegelt een tijdsgeest
3. De regels worden opgelegd door de samenleving
o Samenleving de wil van het volk
in een democratie is dit de overheid zij zijn verkozen door de
samenleving om deze regels te maken
o Recht evolueert mee met de samenleving
o Recht is flexibel
4. De regels zijn afdwingbaar dubbele betekenis
o Iemand kan jou verplichten om iets te doen OF niet te doen (bv. ik kan mijn
huisbaas verplichten om mijn boiler te maken)
o De overheid kan jou straffen / sanctie opleggen = strafrecht
Andere:
o Religieuze voorschriften
o Moraal of ethiek (bv. goed en kwaad)
o Etiquette (bv. beleefdheidsregels)
o Spelregels voor sport en spel je moet je hier aan houden want anders
wordt je bestraft door de mensen in je omgeving NIET door de rechtbank
MAAR wel als er slagen en verwondingen bijkomen (bv. bij rugby)
Gelijkenis tussen rechtsregels en andere regels het gedrag van mensen sturen
o Waarin verschillen rechtsregels van andere regels?
Rechtsregels
Opgelegd door de samenleving door de overheid
Van toepassing op ALLE mensen van die samenleving
Het naleven van de regels is verplicht en kan worden
opgelegd via de rechtbank / justitie
Andere
Opgelegd door een bepaalde groep in de samenleving
Enkel van toepassing op de leden van die groep (bv.
gelovigen, leden, deelnemers…)
1
, Het naleven van de regels gebeurt op vrijwillige basis of op
basis van sociale controle
o Je kiest zelf om lid te worden van een groep en deze
regels te volgen en jij moet ook de kans hebben om
uit deze groep te stappen bij recht kan je niet
kiezen om deze regels te volgen
REGELS OM EEN SAMENLEVING TE ORDENEN
TERRITORIALITEIT
Grensoverschrijdend recht 2 soorten (internationaal recht EN supranationaal
recht)
o 1) Internationaal recht heeft 2 vormen
Internationale verdragen tussen landen
Internationale verdragen die worden afgesloten via internationale
organisaties of bijeenkomsten waar landen lid van zijn (bv.
Verenigde Naties, Raad van Europa, internationale conferenties)
o 2) Supranationaal recht Europese Unie (27 lidstaten)
Buitenbeentje binnen GOR
De overheden van een land hebben een deel van hun bevoegdheid
afgestaan aan de EU
Deze mensen worden verkozen door alle leden van de
lidstaten democratie
Supranationaal = boven het eigen land
Voor sommige landen is dit soms moeilijk om te accepteren
o In eigen land 4 niveaus – vorm van gelaagdheid
Recht op federaal niveau 1 grondgebied
Maken beslissingen voor alle Belgen (bv.
coronamaatregelen)
Federaal is 1 niveau met daaronder deelstaten ANDERS
spreekt men van een unitaire staat
Recht op regionaal niveau 6 regio’s of
deelstaten
3 Gemeenschappen
3 Gewesten
Recht op provinciaal niveau 10 provincies
Recht op lokaal niveau vele steden en
gemeenten
Nationaal recht regionaal niveau
o 3 gemeenschappen (Vlaamse Gemeenschap –
Franse Gemeenschap – Duitstalige Gemeenschap)
Taalgebonden
Persoonsgebonden
(bv. onderwijs)
o 3 gewesten (Vlaamse Gewest – Waalse Gewest –
Brusselhoofdstedelijk Gewest)
Grondgebied
Plaatsgebonden
(bv. milieu – openbaar vervoer)
2
,INHOUD (MATERIE)
= wat regelt dit wet
Publiek recht = waar de rol van de overheid belangrijk is – de overheid actief
deelneemt aan het recht - de overheid is rechtstreeks betrokken bij de handeling
omwille van:
o Het ‘algemeen belang’ (bv. strafrecht, jeugdrecht)
o een rechtstreeks belang (bv. contacten tussen burger en overheid, het
innen van belastingen, de werking van de staat, gerechtelijk recht…)
o contacten tussen overheden onderling
o hier is meer gewicht aan omdat de overheid hier een grotere rol speelt
Privaat recht = geeft kader en laat de rest over aan de burgers - regelt interactie
tussen burgers - de bescherming van ‘individuele’ belangen (bv. wij gaan je niet
verplichten om met elkaar te huwen maar als je het doet zijn dit de regels waar je
je aan moet houden)
Belang van het onderscheid
o Publiek recht is gewichtiger (en vaak ook complexer) dan privaatrecht;
o Publiek recht kent nauwelijks onderhandelingsmarge.
Mengvormen = situeert zich tussen publiek en privaatrecht door inmenging van
de overheid in wat oorspronkelijk het privaatrecht was (bv. gezondheidsrecht –
milieurecht…)
COMBINEREN
Samenleving = heel wat te regelen combineer territorialiteit en inhoud en het
plaatje is compleet
o Grensoverschrijdend & nationaal publiek recht (bv. wij hebben de
rechtbank die beslist over straffen en wat wel en niet mag MAAR
grensoverschrijdend hebben wij het leger van de EU)
o Grensoverschrijdend & nationaal privaatrecht (bv. wanneer een Duitser en
een Belg willen trouwen, met welke rechten moet je dan rekening houden?)
STRAFBAAR OF NIET
Samenleving is iets strafbaar of is het niet strafbaar?
o Wanneer is iets strafbaar? 2 voorwaarden
Als in de wet staat dat het strafbaar is;
“nullum crimen sine lege”
En als de wet de bijhorende straf vermeldt.
“nulla poena sine lege”
o Strafbaar feit = een misdrijf
Op een misdrijf staat een straf (een hoofdstraf en een bij straf)
Het strafrecht kan geen rekening houden met subjectieve zaken
(bv. grensoverschrijdend gedrag kan lastig zijn maar er moeten
bepaalde zaken voorkomen voor men deze kan bestraffen)
o Strafsancties
Hoofdstraffen: deze kunnen gecombineerd worden
vrijheidsberoving (bv. gevangenisstraf - enkelband)
werkstraf
geldboete
3
, Bijkomende straffen (bv. rijverbod voor (on)bepaalde tijd – opnieuw
een rijexamen moeten doen – verplichten om je te laten
opnemen…)
o Belang van het onderscheid
Strafrecht = de sanctie (NIET de handeling) is afdwingbaar
strafrechtbank het parket beslist of de persoon voor de rechter
moet verschijnen
Niet-strafrecht = de handeling (NIET de sanctie) is afdwingbaar
burgerlijke rechtbank (bv. jij betaalt je huur niet dan kan jouw
huisbaas de achterstallige huur afdwingen bij de rechter)
Strafrecht = géén onderhandelingsmarge
o Mengvormen (2 soorten)
Tuchtsancties werkomgeving (bv. dokters die zitten bij een
bepaalde orde omdat zij een eed hebben afgelegd)
of als vast benoemd ambtenaar
of bij bepaalde beroepsgroepen
(bv. verbieden om het beroep nog uit te oefenen)
Administratieve sancties opgelegd door een administratie / een
overheid (bv. GAS-sancties bij openbare overlast)
Er komt GEEN strafrechtbank aan te pas
OPGELEGD DOOR DE SAMENLEVING (OVERHEID)
OVERHEID
Overheid = een orgaan waar macht zit maar met openbaar gezag en die door de
samenleving gemandateerd is om recht te maken
o Verschillend van land tot land
Westerse samenleving democratie
Andere continenten andere vormen (bv. autocratie met een
dictator)
o Draagvlak voor het recht = de regeltjes / het draagvlak waar de overheid
zich aan moet houden
DEMOCRATISCHE OVERHEID
Kenmerken:
o Machtsbasis volk
o Vrije verkiezen
o 3 staatsmachten deze zijn gescheiden
Wetgevende macht = het volk = parlement of raad
Uitvoerende macht = bestuurders = staatshoofd & regering
Rechterlijke macht = hoven en rechtbanken = justitie
Verkiezingen:
o
BELGIË
Recht in België
o Europese Unie
Europees parlement
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller silkebastiaensen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.06. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now