Nucleus
Structuur:
bolachtige vorm omring door dubbel membraan met poriën, de nucleaire envelope is continu met
het ER
Functie:
-bevat en maakt chromosomen (DNA en proteïne) en chromatine (opgerolde chromosomen)
-poriën voor stoffen toelaat en afvoer
Extra:
-grootte: 5µm (meest opvallende organel)
-Nuclear envelope: dubbel membraan rond kern, elk membraan bepaalde lipiden en proteïne,
20-40µm verspreid, bevat poriën (100nm diameter) voor toelaat en afvoer stoffen
-Nuclear lamina: vlies aan de nucleaire kant van de envelope, bestaande uit netwerk proteïne
filamenten, behouden vorm van nucleus door mechanisch het envelope te steunen
-Nuclear matrix: aan de nucleaire binnenkant van envelope, een frame van proteïne vezels
-samen ordenen ze het genees materiaal zodat het efficiënt werkt
-Chromosomen bevat 1 lange DNA molecule en proteïne, sommige proteïne rollen het DNA op zodat
het in de kern past
-Chromatine: alle proteïne en DNA samen in nucleus
-niet-deelbare cel: chromatine is 1 grote massa, chromosomen niet te onderscheiden
-klaarmakende deelbare cel: chromosomen condenseren (dikker), wel onderscheiden
-elke EU heeft een karakteristieke aantal chromosomen in kern (46 bij mensen)
-Nucleolus: geen membraan, grote massa van vezels en korrels aan chromatine
- niet-deelbare cel: prominente structuur = nucleolus, proteïne van cytoplasma vormen met rRNA
grote en kleine subeenheden van chromosomen -> subeenheden gaan door poriën naar cytoplasma
en verzamelen bij ribosoom, soms meer nucleoli (afhangend van stage deling)
- buitenkant van envelope staat vol ribosomen
Ribosomen
Structuur:
complex gemaakt van ribosoomaal RNA en proteïne, twee subeenheden: grote en kleine, gebonden
aan ER of vrij in cytosol
Functie:
proteïne maken
Extra:
-niet beschouwd als organel (geen membraan)
-cellen met hoge snelheid proteïne aanmaak hebben veel ribosomen en nuclioli
-Ribosomen maken proteïne aan op 2 cytoplasmatisch plaatsen:
1) ribosomen vrij in cytosol: proteïne functioneren in het cytosol (bv: enzym eerste stap in
suikerafbraak)
2) ribosomen gebonden aan ER of nucleaire envelope: proteïne voor in membranen,
verpakking in bepaalde organellen of voor export uit cel
,-structureel hetzelfde
-ribosomen kunnen wisselen van rol
-30nm
Endomembraan systeem
Structuur:
Bevat nuclear envelope, endoplasmatisch reticulum, Golgi-apparaat, lysosomen, vesikels en vacuoles
en het plasma membraan
Functie:
Voert vele soorten taken uit: maken en transport van proteïnen in membranen en organellen en uit
de cel, metabolisme en beweging van lipiden en detoxificatie van vergif
Extra:
-Membranen van dit systeem zijn gelinkt door ofwel direct contact of door uitwisseling van
membraan segmenten (vehikels)
-Verschillende membranen zijn niet gelijk in structuur en functie (andere chemische reacties, dikte…)
Endoplasmatisch Reticulum
Structuur:
-Een netwerk van membranen bestaande uit een Smooth ER en een Rough ER
-netwerk van kleine buizen en zakken (cisternae)
-scheidt het binnenste van de ER (ER lumen) van het cytosol
-Membraan van ER is continu met die van nuclear envelope (ruimte tussen ER lumen en membraan
envelope)
-Smooth ER: gangen/buizen in ER, binnenkant heeft weinig of geen ribosomen op zicht ->
smooth/glad
-Rough ER: gangen/buizen in ER, buitenkant staat vol met ribosomen -> rough/ruw, buitenkant van
envelope staat ook vol ribosomen -> continu met rough ER
Functie Smooth ER:
-metabolisch processen afhangend van de soort cel (synthese van lipiden, metabolisme van
carbohydraten, detoxificatie van drugs en vergif (levercellen) en opslag van calcium ionen)
-enzymen belangrijk voor het maken van lipiden (oliën, steroïden en nieuwe membraanfosfolipiden)
Functie Rough ER:
-veel cellen scheiden proteïne uit geproduceerd door ribosomen van RER (bv pancreascellen
syntheseren de proteïne insuline in de ER en scheiden dit uit in de bloedstroom)
-helpen synteseren van secretory proteïnen (afscheidingsproteïne) en andere proteïnen van
gebonden ribosomen
-toevoegen van carbohydraten aan proteïnen om glycoproteïnen te maken
-membraan fabriek: het groeit door fosfolipiden en proteïnen aan zijn eigen membraan toe te voegen
-maken van membraanfosfolipiden, ER zet uit en delen gaan in vorm van transport vehikels naar
endomembraan systeem
Extra:
- meer dan half van de -totale hoeveelheid membraan in cel.
, -Smooth ER en Rough ER verschillen van structuur en functie
-hydroxyl groepen aan drugs toevoegen om gemakkelijker te verwijderen
Golgi-apparaat:
Structuur:
bestaat uit afgeplatte membraanzakken (cisternae), elke zak scheidt het innerlijke van het cytosol
Functie:
producten van ER (zoals proteïnen) opgeslagen, bewerkt, gesorteerd en naar andere bestemmingen
gestuurd o.l.v. vehikels
Extra:
-vehikels in de buurt zorgen voor transport van Golgi naar andere structuren
-tegenovergstelde kant van cisternae verschillen in dikte en compositie, 2 zijden van een zak:
-cis kant: ontvangen (aan de kant van ER)
-trans kant: verspreiden
-vehikels van ER smelten met membraan van cis -> inhoud bewerkt in Golgi -> trans geeft inhoud aan
vehikels en brengt naar andere structuren van cel
-bewerkt macromoleculen
-bewerkt en verbeterd producten in stages: elke zak van Golgi heeft ander team van enzymen
-sorteert eerst producten en duwt ze dan in de juiste richting met vehikels naar juiste delen van cel
-vehikels van trans hebben externe moleculen die aanlegpunten van bepaalde organellen of
plasmamembraan kunnen herkennen
Lysosoom
Structuur:
een membraanzak van hydrolytic ezymen
Functie:
verteren van (hydrolyze) macromoleculen
Extra:
-0,5µm
-lysosomale enzymen werken in een zuur milieu van de lysosoom
-1 lysosoom breekt open -> geen schade door neutraal pH van cytosol, veel lysosomen breken open
-> cel sterft door zelfvertering
-hydrolytic enzymen en lysosomaal membraan wordt gemaakt door RER en dan afgewerkt door Golgi
-proteïnen van membraan en verteringsenzymen worden beschermd van het zuur door het
3dimensionale vormen van de proteïnen
-intracellulaire vertering:EU cellen eten door kleine voedingsstoffen of organismen in te slikken =
fagocytose -> de voedselvacuole versmelt met lysosoom die dan de vacuole verteerd met enzymen
-> het verterde wordt in het cytozol gegooid en wordt voedsel voor cel
-witte bloedcellen beschermen licham tegen bacteriën door deze op te eten
-autophagy = recycleren van de cel zijn organisch materiaal door hydrolytic enzymen
-een kapot organel of kleine hoeveelheid cytozol wordt omringd door een dubbel membraan -> de
lysosoom versmelt met membraan en vernietigd binnenste membraan -> de inhoud wordt in cytozol
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gschr. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.