Personen, Familie- En Familiaal Vermogensrecht (C02B6A)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting van de acco-cursus horende bij het vak Personen-, Familie- en Familiaal Vermogensrecht gedoceerd door prof. Ingrid Boone en Alain-Laurent Verbeke in de tweede bachelor Rechten aan de KU Leuven. Aangevuld met notities en slides uit de lessen.
Zowel de artikelen van het oud BW als van h...
Situering
• Personenrecht: statuut van de persoon en zijn rechtspositie in de maatschappij
• Familierecht: privaatrechtelijke verhouding tussen verwanten
• Huwelijksvermogensrecht: lex specialis van verbintenissenrecht
o Intern: tussen echtgenoten
o Extern: naar derden met wie echtgenoten contracteren
Het huwelijksstelsel
• Primair: rechten en verplichtingen van echtgenoten
• Secundair: enkel de vermogensrechtelijke aspecten (huwelijksvermogensstelsel)
o Suppletief: conventioneel huwelijksvermogensstelsel (huwelijkscontract) mogelijk
Hoofdstuk 2 – Ontwikkelingen en actuele tendensen
Afdeling 1 – Familie- en relatievermogensrecht als spiegel van maatschappelijke waarden
• Regulerende functie: verhoudingen tussen ouder en kind, echtgenoten en
samenwonende partners
• Culturele invloed
o Geëvolueerd naar contractuele autonomie en persoonlijke vrijheid
o Maar: balans tussen wilsvrijheid en billijke bescherming van de rechten van
zwakkeren
Afdeling 2 – Ontwikkelingen
• Ancien Régime
o Huwelijk als grondslag van de familie
o Kerkelijk: sacrament = onverbreekbaar à echtscheiding verboden
o Maritale macht
o Familiaal politiek instrument
• Negentiende eeuw tot eerste helft twintigste eeuw
o Code Civil 1804: burgerlijk huwelijk
o Buitenhuwelijkse relaties niet erkend à buitenechtelijk kind = onwettig
o Echtscheiding onder beperkende voorwaarden
o Maritale macht behouden: gehuwde vrouw handelingsonbekwaam
• Na de Tweede Wereldoorlog
o Huwelijk tussen man en vrouw: hoeksteen van het gezin
§ Sterke daling huwelijken vanaf 1970
§ Meer rechten voor buitenechtelijke kinderen (1987) en holebi’s
(homohuwelijk 2003 en adoptie 2006)
§ Meer echtscheidingsmogelijkheden
§ Wettelijke samenwoning als samenlevingsvorm erkend (1998)
§ Meemoederschap analoog aan vaderschap (2014)
o Emancipatie van vrouwen en veranderende rolpatronen
4
, § Vrouwen minder economisch afhankelijk: eisen gelijke rechten
§ Handelingsonbekwaamheid afgeschaft in 1958
§ 1976: man en vrouw gelijkwaardige partners à vaderlijke macht w
ouderlijk gezag
§ Verplichte patrilineaire naamsoverdracht afgeschaft in 20014
o Kinderen als kern van het gezin
§ Kinderen geen voorwerp meer van ouderlijke macht à bescherming
§ Kinderrechtenverdrag + art. 22bis Gw.
o Medisch begeleide voortplanting
§ Juridische ouders niet noodzakelijk genetische ouders
§ Maar recht nog niet volledig aangepast: bv. draagmoederschap en
anonimiteit donoren
o Autonomie van het individu
§ Ingrijpen bij begin en einde van het leven: abortus, euthanasie, …
§ Wijzigbaarheid van het huwelijkvermogensstelsel
§ Wettelijke en feitelijke samenwoning mogelijk
o Toenemende internationale mobiliteit
§ IPR en rechtsvergelijking
Hoofdstuk 3 – Bronnen van het personen-, familie- en relatievermogensrecht
Afdeling 1 – Nationale normen
• Burgerlijk Wetboek
o Boek I, Personen en Boek III titel Vbis, Wettelijke samenwoning
o NBW: Boek 2
• Gerechtelijk Wetboek
o Bevoegdheid inzake familierechtelijke geschillen
§ Art. 572bis Ger.W.: bevoegdheden familierechtbank (= eerste aanleg)
§ Jeugdrechtbank bevoegd voor jeugdbeschermingsmaatregelen
§ Art. 594 Ger.W.: vrederechter bevoegd voor onbekwaamheidsstatuten
o Bemiddeling en minnelijke oplossing van geschillen
§ Aparte kamer voor minnelijke schikking in elke familierb. o.l.v. magistraat
§ Art. 1253ter/1, § 2 Ger. W.: verwijzing naar kamer voor minnelijke schikking
door rechter familierb.
• Specifieke wetten en decreten
o Bv. wet betreffende medisch begeleide voortplanting
• Grondwet
o Familierecht raakt artt. 10 en 11 Gw.
o Art. 22 Gw.: recht op eerbiediging privéleven en gezinsleven
Afdeling 2 – Internationale normen
• Overzicht
o Mensenrechtenverdragen!
o Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
o VN-Kinderrechtenverdrag (IVRK)
• Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
o Belangrijkste bepalingen
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller apfelstrudel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.33. You're not tied to anything after your purchase.
