Algemeen
- Kenmerken huwelijksvermogensrecht:
o Men leeft er niet mee
o Pas effect bij geschillen:
Huwelijksvermogensrecht = oorlogsrecht: het wordt actief als er conflicten
ontstaan
o Technisch: je leert systeem denken
- Traditioneel: we gaan bij dit vak uit van huwelijk man – vrouw
- Huwelijk/GP kan ook zijn: man – vrouw; vrouw-vrouw; man-man (art. 1:30, openstelling
huwelijk)
o 1:80a en volgenden gaan over het GP
o 1:80b: het hele huwelijksvermogensrecht is van toepassing op het GP
Indeling Boek 1 BW
- Titel 1.6: rechten en plichten van echtgenoten week 1, 2 en 3
- Titel 1.7: echtgenoten met een algehele of beperkte gemeenschap van goederen week 4
en 5
- Titel 1.8: huwelijksvoorwaarden (een kwart van de echtparen heeft huwelijksvoorwaarden)
- Titels 6, 7 en 8 van overeenkomstige toepassing bij GP (1:80b)
Titel 1.6 BW
- Geldt voor elk huwelijk/gp (ongeacht huwelijksvoorwaarden)
- Rechten en verplichtingen
- Grotendeels dwingend recht
- Gedeeltelijk niet typisch vermogensrecht
Tittel 1.7 BW
- Wettelijke (beperkte) gemeenschap
- Regelend recht (art. 1:121 BW)
- Typisch vermogensrecht: goederenrecht
- Let op: ingrijpend gewijzigd per 01-01-2018
Titel 1.8 BW
- Huwelijksvoorwaarden
- Dwingend en regelend recht
Wijzigingen huwelijksvermogensrecht
- 4 tranches:
1. Kamerstukken 27 084:
Ingevoerd 22 juni 2001 kun je zonder een notaris een afwijkende regeling
treffen
Bijv.: bij onderhandse overeenkomst (akte) regelingen treffen over de
draagplicht van de huishoudkosten (art. 1:84 lid 3)
1:87 lid 4: ‘bij overeenkomst’ (kan dus ook mondeling)
2. Wet verrekenbedingen:
Ingevoerd 1 september 2002: heel veel jurisprudentie
Art. 1:132-1:143
3. Wet aanpassing wettelijke gemeenschap:
Kamerstukken 28 867
Ingevoerd 1 januari 2012
Bijv. vergoedingsrechten (art. 1:87): je kunt een oude gemeenschap hebben
met oude vergoedingsrechten, maar je kunt ook een oude gemeenschap
hebben met oude én nieuwe vergoedingsrechten
1
,Huwelijksvermogensrecht samenvatting
4. Wet beperking wettelijke gemeenschap:
Kamerstukken 33 987
Ingevoerd 1 januari 2018
Bijv. beperking gemeenschap van goederen
Art. 1:81
- Trouw, hulp en bijstand (immateriële norm)
- Elkaar het nodige verschaffen (materiële norm)
Art. 1:83
- Art. 1:83 (oud): oude samenwoningsverplichting
- Nieuwe invulling art. 1:83
o Per 01-01-2012
o Algemene inlichtingenplicht
o Geen plicht tot rekening en verantwoording
o Voorheen 1:98 (N.B. art. 1:98 stond eerst in Titel 1.7)
Kosten van huishouding
- Art. 1:84 lid 1: draagplicht (‘ten laste van’)
o Draagplicht: wie moet de pijn in de portemonnee voelen
o Kosten van de huishouding (HR): alles van dagelijkse onderhoud (rente,
abonnementen)
- Staffel (je gaat pas naar de volgende als je bij de eerste niet het volledige antwoord krijgt):
1. Gemene inkomen (gemeen in de zin van Titel 1.7): inkomen dat in de gemeenschap
van goederen valt, indien ontoereikend dan
2. Privé-inkomen, indien ontoereikend dan
3. Gemene vermogen: vermogen dat in de gemeenschap van goederen valt, indien
ontoereikend dan
4. Privévermogen
- Vóór 2018: relatief weinig privévermogen, veel gemeenschappelijk vermogen
- Na 2018: relatief weinig gemeenschappelijk vermogen, veel privévermogen
Fourneerplicht
- Fourneren: ter beschikking stellen (bijv. je bankpas op de keukentafel leggen en zeggen dat
je man boodschappen moet doen)
o Je wordt geen eigenaar van de bankpas
- Art. 1:84 lid 2
- Fourneerplicht conform draagplicht: als het niet synchroon loopt, ontstaan er vorderingen
- Art. 1:84 lid 3:
o Onderhandse overeenkomst toegestaan
o Opvatting staatssecretaris
o Bijv. nihilbeding: als je niet hoeft te dragen bij de huishoudkosten
- Wanneer lid 2 op lid 1 afstemmen? heb je hier recht verwerkt (geen vordering)?
- Arresten:
o HR 22 mei 1987, NJ 1988, 231 (Ridder te voet, ook wel genaamd Rechtsverwerking):
hele boze vrouw was heel rijk, had een erfenis, weigerde om geld ter beschikking te
stellen, zij moest fourneren en dat deed ze niet, kosten van de huishouding kunnen
niet meer teruggevorderd worden door de man
o HR 29 april 1994, NJ 1995, 561 (Reumatoloog, ook wel genaamd Ter Kuile/Kofman):
man en vrouw zijn getrouwd buiten gemeenschap van goederen en vrouw was in
loondienst van de man, ontving loon zonder dat dit werd uitbetaald, mevrouw heeft
meer dan 28 jaar niks gezegd over het geld, maar bij de echtscheiding ging zij klagen
dat ze wel te veel had betaald de hele tijd (ze had gefourneerd), want ze ontving
geen loon en hoefde niks in te brengen, ze hadden een nihilbeding
2
,Huwelijksvermogensrecht samenvatting
Nihilbeding: zij hoefde niet te dragen bij de huishoudkosten, maar ze heeft
het wel feitelijk altijd gedaan, dus is er een vordering ontstaan
HR: je moet jaarlijks 1:84 lid 1 op elkaar afstemmen (binnen 1 jaar
terugvragen), als je dat hebt laten gaan loop je rechtsverwerking op, enkel
tijdsverloop is echter niet voldoende, er moeten bijkomende
omstandigheden zijn: de vrouw had het vertrouwen opgewerkt bij de man
dat ze haar geld niet hoefde (ook omdat ze de administratie van het bedrijf
deed)
Art. 1:84 en vervalbeding
- Termijn laten verstrijken waardoor jouw recht is vervallen
- HR 15 september 2006, ECLI:AW3044 (art. 1:84 en vervalbeding)
o Vrouw had altijd de huishoudkosten betaald, man zegt dat er een vervalbeding in
de huwelijksvoorwaarden staat, vrouw zegt dat dit onredelijk is, want de HR had in
1996 gezegd dat je de ander er niet aan mag houden, maar HR zegt hier dat dit niet
van toepassing op kosten van de huishouding (art. 1:84) mevrouw kreeg geen
geld terug
- Vgl. Hoge Raad 19 januari 1996, ECLI:ZC 1963 (Afrekening belegde besparingen I, ook wel
genaamd Rensing-Polak I) (zie week 11 en 12)
- Art. 1:84 en premie levensverzekering
- Premiesplitsing: art. 13 SW
- Besluit 5 juli 2010: nr. DGB 2010/873m
Premiesplitsing + verrekenbeding
- Finaal verrekenbeding: het berekenen alsof al het vermogen gemeenschappelijk is
Fout Goed
Man Vrouw Man Vrouw
100 (vermogen) 20 (vermogen) 100 (vermogen) 20 (vermogen)
10 (P) - 40 - 40 +
= 90 = 60 = 60
35 - 35 + 10 (P) -
= 55 = 55 = 50
- Fout: premie van 10 komt ten laste van de man, ze hebben dan samen een vermogen van
110 finaal verrekenbeding: ieder vermogen van 55
o Vrouw heeft een vordering op man van 35
o Man heeft een schuld van 35 op vrouw
Dit is FOUT: je mag de premie niet betrekken in het finaal verrekenbeding
- Goed: man en vrouw hebben samen een vermogen van 120
o Man heeft een schuld van 40 aan de vrouw
o Vrouw heeft een vordering van 40 op de man
o Premie ervan aftrekken, vrouw heeft een nalatenschap van 50
- Deze premies mogen niet tot de kosten van de huishouding horen (mag ook niet in de
huwelijkse voorwaarden worden bepaald)
Uitbreiding aansprakelijkheid (art. 1:85)
- 1:85 lid 1: hoofdelijke aansprakelijkheid gewone gang huishouding (is anders dan kosten
der huishouding, wat een ruimer begrip is): uitgaven die binnen de huishouding ‘gewoon’
zijn
o N.B.: Gewone gang t.o.v. derden bijv. mag Coolblue ervan uitgaan dat een
wasmachine de gewone gang van huishouding is? Ja.
- Opheffing aansprakelijkheid (1:86)
3
, Huwelijksvermogensrecht samenvatting
Week 2: toestemming
Art. 1:88 BW: toestemming voor bepaalde rechtshandelingen
- Moet gaan om een rechtshandeling, geen feitelijke handeling
a) Overeenkomsten strekkende tot vervreemding etc. van woning + inboedel etc.
b) Bepaalde giften/levensverzekering
c) Instaan voor derden anders dan in beroep of bedrijf
d) Koop op afbetaling m.u.v. beroep of bedrijf
- Uitzonderingen in art. 1:88 lid 4 en 5
- Sub a:
o Overeenkomst strekkende tot vervreemding
Koopovereenkomst/ koopoptie
Ook toekomstige woning: HR 25 februari 1983, NJ 1983, 696 (Schaaphok-
Schilder)
Ook bij feitelijke afwezigheid echtgenoot: HR 28 november 1975
(Maastrichtse woning I)
Ook vakantiewoning: alleen als die tot het leefmilieu behoort (niet als je
het voornamelijk verhuurt)
Wat is inboedel (zie art. 3:5): bijv. verkoopovereenkomst via Marktplaats
met betrekking tot een bankstel
o Overeenkomst strekkende tot bezwaring (hypotheek, vruchtgebruik etc.)
Bijv. hypotheekovereenkomst
- Sub b: giften, met uitzondering van de gebruikelijke + niet bovenmatige
o Cumulatief vereiste: gebruikelijk + niet bovenmatig
o Uitzondering in art. 1:88 lid 4 (7:177): geen toestemming nodig
- Sub c:
o HR 22 juni 1962 NJ 1963, 53 (Bokking-Speelman: hoef je niet te kennen): aan de
uitzondering van dit sub kom je niet snel toe
o Balansgarantie valt hier niet onder
- Sub d: koop op afbetaling
o HR 28 maart 2008, LJN BC 2837 (Dexia: hoef je niet te kennen)
o Art. 7A:1576 BW (oud)
o Per 1 januari 2017:
Art. 7:84 lid 3 sub a (koop op afbetaling)
Art. 7:84 lid 3 sub b (huurkoop)
Uitzondering (art. 1:88 lid 5)
- Vereisten:
1. Bestuurder van een NV of BV
2. Meerderheid aandelen
3. Normale uitoefening
- Ad 2: meerderheid aandelen
o Dochteronderneming: de aandelen van de onderneming zijn niet van de
bestuurder, maar van de dochteronderneming
HR 11 juli 2003, NJ 2004, 173 (Fortis/Kelders): als je indirect de aandelen
hebt, kan dat ook, maar je moet wel voldoen aan de rest van de vereisten
o Certificaten: als je de enige bestuurder bent, is de STAK gecontroleerd door de
bestuurder, dus dan zit er eigenlijk geen verschil in
o Juridisch of economisch eigendom?
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlotterussel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.79. You're not tied to anything after your purchase.