Wat is farmaceutische geneeskunde?
Farmaceutische geneeskunde is de medisch-wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met het
ontdekken van de ontwikkeling, evaluatie, registratie, monitoring en medische aspecten van het op de
markt brengen van geneesmiddelen voor het welzijn van patiënten en de gezondheid van de
gemeenschap. De faculteit farmaceutische geneeskunde is verantwoordelijk voor het waarborgen en
handhaven van normen in de discipline en heeft als zodanig een curriculum ontwikkeld voor hogere
medische opleiding om specialisten uit te rusten met de uitgebreide vaardigheden en competentie die
door de industrie steeds vaker worden geëist voor het algemeen belang
Het proces van medicijnontwikkeling / levenscyclus van geneesmiddelen
1) Niet-klinisch onderzoek
a) Ontdekking
b) Dierproeven / in vitro testen
c) Synthese en formuleringen
2) IND / Investigational new drug
3) Klinische studies
- Kan tot 10 jaar duren
a) Fase 1: aantonen dat het molecuul veilig is
b) Fase 2: laten zien dat het molecuul doet wat het moet doen
c) Fase 3: bevestigen in grote onderzoeken
4) NDA / Nieuwe medicijnaanvraag / BLA / Biologische vergunningaanvraag
5) Toezicht na goedkeuring, nadat molecuul al op de markt is
a) Fase IV: om alle vreemde bijwerkingen te melden. Zeldzame bijwerkingen worden
aan de bijsluiter toegevoegd. Medicijnen kunnen worden ingetrokken.
Fundamentele en belangrijke veranderingen hebben plaatsgevonden, 3 golven van innovaties in
de ontwikkeling van medicijnen
- Eerste golf: vooral small molecules werden ontwikkeld/ontdekt:
- 1900
- Een groot aantal verbindingen moet gescreend worden
- Moleculen vertoonden vaak off-target effecten.
- Het kostte veel tijd en was afhankelijk van geluk.
- Tweede golf: ontwerp van biologische geneesmiddelen:
- 1980
- Meer specifieke ontwerpen. Het productietraject is complexer.
- Minder off-target effecten
- Voorbeeld: 2e golf cholesterolverlagende medicijnen:
- Onder normale omstandigheden neemt LDLR LDL op in hepatocyten - LDL
neemt af in het lichaam.
- PCSK9 bindt LDLR - internalisatie - vernietiging van LDLR
- Te veel PCSK9 - minder LDLR
- mAbs binden PCSK9 - meer LDLR - meer LDL-opname - afname van LDL
Geen statistieken nodig om aan te tonen dat het werkt.
- Derde golf: genetische geneeskunde:
- Complexer om te produceren. Er is veel expertise nodig.
- Nu
- Het rendement van de investering is twijfelachtig
- Met RNAi, gentherapie of genbewerking de onderliggende mutatie van de ziekte
proberen te corrigeren.
, - Probeer onderliggende genetische defecten te herstellen. Belangrijk bij zeldzame
ziekten. De meeste zeldzame ziekten hebben genetische oorzaken
- Voorbeeld: 3e golf cholesterolverlagende medicijnen
- siRNA - stop de expressie van PCSK9-eiwit - meer LDLR - meer
LDL-opname - 60% afname van LDL
Levenscyclus van geneesmiddelen vanuit een meer financieel oogpunt
1) Zolang het medicijn wordt ontwikkeld, moet je er geld in steken.
2) Op een bepaald moment kunt u het lanceren en geld verdienen, rendement op uw
investering.
3) De meerderheid van de verkopen wordt gerealiseerd tijdens de tijd dat het medicijn
gepatenteerd is.
4) Op een gegeven moment verlies van exclusiviteit, geneesmiddel kan worden gekopieerd, de
verkoop zal dalen.
5) Op een gegeven moment kan het stoppen.
Tijdens R&D
- Je hebt investment, het medicijn kost geld, periode van financieel verlies
- Meerderheid van medicijnen zal onderweg falen, veel medicijnen worden nooit goedgekeurd
- De kosten omvatten veel moleculen die nooit op de markt komen
Monopolie periode
- Rendement van investering
- Hoe langer en hoe hoger, hoe groter het investeringsrendement.
- Prijszetting bepaalt het rendement van investeringen en heeft te maken met nationale
wetgeving, wordt bepaald door beleidsmakers.
- Elke actie die resulteert in een kortere R&D of langere monopolie periode zal helpen om de
winst te verhogen.
Competitieve periode:
- Bepaald door beleidsmakers.
Beleidsmakers kunnen de vorm van de levenscyclus van medicijnen veranderen om de kosten
te verlagen of het inkomen te verhogen
- Markttoegang
- Beleid dat eerdere markttoegang mogelijk maakt
- Beleid ter verbetering van de efficiëntie van R&D (bijv. eCTA)
- Uitbreiding van de goedkeuring (bijv. biosimilars)
- Monopolie bescherming
- Beleid inzake duur van marktexclusiviteit
- Invoerbeperkingen / beschermende maatregelen
- Betalervereisten:
- Beleid dat de koopkracht van de betaler beïnvloedt
- Dekking door verzekeraars:
- Formulierprioriteiten, substitutie, verplicht overstappen, …
- Belastingbeleid en stimulans
- Belastingverminderingen voor R&D
- Overheidsfinanciering (bijv. vaccins voor SARS-CoV-2)
1 Klinische farmacologie en farmacokinetiek
(1.1 Basisbegrippen)
1.2. Klinische farmacologie in speciale populaties (tekst)
,1.2.1 Pasgeborenen en kinderen
Inleiding
Kinderen hebben een andere dosis nodig dan volwassenen omdat ze een andere nierfunctie hebben,
andere lichaamsproporties. Kind is niet zomaar een kleine volwassene en een pasgeborene is niet
gewoon een klein kind.
Ontwikkeling farmacologie = hoe te doseren en welke concentratie te bereiken.
Pasgeboren - zuigelingen (eerste levensjaar) - peuter - kind - adolescent
Het metabolisme verandert drastisch in de eerste levensjaren.
Het effect van binge drinken is bij adolescenten anders dan bij jongvolwassenen. Hersenen lijken fysiek
volwassen, maar zijn dat nog niet.
De meeste geneesmiddelen zijn ontwikkeld en gericht op ziekten bij volwassenen en formuleringen
voor volwassenen.
Geneesmiddelen die voor kinderen zijn ontwikkeld, kunnen op maat worden gemaakt (tailored) of
worden aangepast (driven).
De farmacodynamiek is bij kinderen anders dan bij volwassenen
Het farmacodynamisch effect kan bij kinderen anders zijn dan bij volwassenen, zelfs als dezelfde
concentratie wordt bereikt:
- Sommige bijwerkingen komen vaker of minder vaak voor bij volwassenen. Bijwerkingen
patroon is anders.
- De expressie van receptoren in de hersenen verandert in de loop van de tijd - het effect van
het medicijn zal in de loop van de tijd anders zijn.
- Kinderen zijn anders dan volwassenen, zelfs als dezelfde concentratie in het bloed wordt
bereikt.
- Emax en EC50 zijn verschillend. Wat bij volwassenen effectief is, kun je niet zomaar
extrapoleren naar kinderen
De farmacokinetiek is bij kinderen anders dan bij volwassenen
- Het lichaamsoppervlak is bij kinderen anders dan bij volwassenen. Als u lokale steroïden
toedient, is de opname bij het kind naar verhouding hoger.
- De transit via maagroute is sneller voor kinderen.
- Andere pH - betere opname van orale penicilline bij kinderen
- Probeer rectale toediening van medicijnen bij kinderen te verminderen.
- Absorptie na orale toediening is sneller, het zal eerder werken
- Rectaal is vertraagd en afgestompt en het gebied onder de curve is kleiner
- Gemiddelde weerspiegelt niet de individuele absorptie, moeilijk te voorspellen
- Distributievolume
- Baby's worden geboren als een kwal, 80% is water. Dezelfde hoeveelheid bij de baby
en de vader zorgt voor een hogere piekconcentratie bij de vader omdat de baby
verhoudingsgewijs veel meer water heeft waardoor de verdeling veel uitgebreider zal
zijn in vergelijking met de vader.
- De plasma-hersenverhouding zal hoger zijn bij baby's omdat de transporter nog niet
voldoende actief is.
- Geneesmiddel metabolisatie capaciteit
- Beïnvloed door genetica, leeftijd, voeding,..
- Gedreven door fase 1 en fase 2.
- Alle verschillende enzymactiviteiten hebben hun eigen patroon, sommige hebben een
maand nodig om te rijpen, sommige verdwijnen, ..
, - Nierklaring (GFR + tubulaire functies) neemt toe de eerste 10 levensjaren - plateau - afname
tijdens de laatste levensjaren
Allometrie
= er is een verband tussen de stofwisseling en de grootte van de patiënt/dier
Grootte is handig om verschillende soorten te vergelijken en om binnen een soort te vergelijken.
Hoe kleiner het dier, hoe sneller zijn stofwisseling zal zijn.
Niet perfect lineair.
Verklaart naast rijping waarom een kind minder nodig heeft.
Ziekte effecten
Naast de normale rijpingen moet ook rekening worden gehouden met de invloed van pathofysiologie.
Geneesmiddel-geneesmiddelinteracties bestaan ook
Genetica is ook van belang
Voorbeeld: NAT-2 gen is belangrijk voor anti tuberculosebehandeling.
Hoe onderzoeken uit te voeren?
- Top down: plasma data - populatie gebaseerd - bevestigen
- Bottom up: van in vitro naar in vivo: in vitro data, demografie, fysiologie, genetica -
extrapoleren - leren
Als je een nieuw medicijn voor kinderen op de markt wilt brengen, moet je het bij kinderen bestuderen
Je moet vooraf contact opnemen met het EMA en akkoord gaan met het plan voor pediatrisch
onderzoek op de Europese markt.
Ouders hebben wettelijke verantwoordelijkheid, moeten toestemming geven. Dit betekent niet dat kind
onschuldige toeschouwer is. Begrip 'instemming' in plaats van toestemming.
Onderzoek is niet gemakkelijk:
- Schrik voor een negatieve uitkomst is groot.
- Niet veel stalen kunnen genomen worden.
- Kwetsbaar
- Getrainde onderzoekers nodig
1.2.2 Zwangerschap
Zwangerschapsgerelateerde fysiologische veranderingen
Zwangerschap is geen dichotome variabele.
- Nierfunctie (GFR en renale transport) neemt toe met 40%
- Plasma volume neemt toe
- Veranderingen in lichaamssamenstelling
- Vetmassa neemt goe
- Lichaamswater neemt toe
- Gewicht neemt toe
- Albumine neemt af
- Meerderheid van iso-enzymen neemt toe - snelle klaring en geneesmiddelmetabolisme
Sommige iso-enzymen zijn verlaagd bvb het enzym voor de stofwisseling van koffie en thee
(daarom tolereren sommige zwangere vrouwen geen koffie en thee).
- Darmmotiliteit neemt af
Wanneer je deze veranderingen kent, kan je het gedrag al goed voorspellen.
Voorbeeld amoxicilline
Wordt sneller geklaard tijdens zwangerschap - hogere dosis is nodig
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LindeVanAelst. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.