Een modificatie is een verandering in het fenotype als gevolg van omgevingsinvloeden.
Is een aanpassing aan de omgeving niet erfelijk
Een niet-erfelijke modificatie
Epigenetische modificatie (kan erfelijk zijn)
Een mutatie is een verandering in het genotype als gevolg van een wijziging in het DNA.
Het gaat dan om een verandering in de basenvolgorde van het DNA of in de hoeveelheid
DNA. Mutaties kunnen ontstaan onder invloed van omgevingsfactoren.
Een gewijzigd gen kan (translatie of transcriptie) een gewijzigde proteïne en dus
fenotypische veranderingen tot gevolg hebben erfelijk
2. Voorbeelden van niet-erfelijke modificaties
Proef van Bonnier: een proef met paardenbloem (apomixie)
Plant de ene helft (penwortel) van de bloem in de laagvlakte en de andere helft hoog in de
Alpen (ongeslachtelijke voortplanting)
Penwortelhelften ontwikkelen tot planten met een verschillend fenotype
1) Alpen: korte, gedrongen plant met dikke bladeren en sterk ontwikkelde wortels
o Zonne-intensiteit is hoger
o Kouder
o Plantje is compacter tegen uitdroging
o Langere, vertakte wortel: staat tussen rotsen
o Minder; kleinere bloemetjes, niet nadelig want hoge intensiteit van de zon
(fotosynthese)
2) Laagvlakte: grotere plant, dunnere en meer bladeren
Niet-erfelijke verandering in het fenotype
3. Epigenetische modificaties
3.1. Verandering op DNA: DNA-methylering
Aanhechten van een methylgroep -CH3 aan C (naast G) door enzymen genen kunnen niet
meer tot expressie worden gebracht
Inactivatie 2de X-chromosoom tot Barr-lichaampje (vroeg stadium tijdens ontwikkeling van
het embryo)
(Ook individuele genen op andere chromosomen kunnen geïnactiveerd worden door
methylering)
Ook is DNA-methylering verantwoordelijk voor celdifferentiatie: het methyleringspatroon
kan tijdens celdeling doorgegeven worden aan het DNA van de dochtercellen DNA-
replicatie is semi-conservatief
, Methylering kan ongedaan gemaakt worden: demethylering = methylgroepen verwijderen
3.2. Verandering van chromatinestructuur: histonacetylering
Histonacetylering:
Aanhechten acetylgroep aan histon door enzymen
Chromatine komt in eukaryote cellen voor in de vorm van euchromatine en
heterochromatine (minder sterke of sterkere spiralisatie van DNA en histonen)
De toestand van chromatine bepaalt mee of er al dan niet transcriptie van DNA kan
plaatsvinden
Chromatinestructuur kan veranderd worden door chemische modificatie van de histonen
Enzym histonacetyltransferase kan een acetylgroep CH3-CO- aan histonuiteinden
hechten
Acetylgroepen zorgen ervoor dat de verdeling van de nucleosomen over het DNA
gewijzigd worden
Euchromatine kan op deze manier anders ingericht worden (chromatin
remodeling)
Wijzigingen van chromatinestructuur maken andere zones van DNA toegankelijk voor
transcriptie
Omgekeerde proces, ook mogelijk:
Histonen kunnen acetylgroep verliezen door de werking van het enzym histondeacetylase
Niet-geacetyleerde histonen vormen stabielere nucleosomen en dragen bij tot
binden van nucleosomen aan elkaar DNA dicht bijeengepakt
Dit heterochromatine is zo sterk gecondenseerd dat het niet geschikt is voor
transcriptie
Methylering van DNA en chromatin remodeling: staan niet los van elkaar enzym
histondeacetylase kan gemakkelijker vinden aan gemethyleerd DNA chromatinestructuur
van gemethyleerde regio’s veranderen in heterochromatine
4. Oorzaken van mutaties
1) Spontane mutatie (fouten die vanzelf ontstaan): sequentie van basen wijzigen,
structuur van base kan veranderen
2) Geïnduceerde mutaties = gevolg van inwerking van milieufactoren, kunnen mutaties
doen ontstaan (mutagene factoren/mutagenen)
o Stralingen
o Bepaalde chemische stoffen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariebeks. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.10. You're not tied to anything after your purchase.