MAATSCHAPPELIJK PROJECT
ARMOEDE, SOCIALE ONGELIJKHEID EN ARMOEDEBESTRIJDING
HC 1: INLEIDENDE LES
Drie perspectieven om armoede te vatten:
1. Kijken naar inkomen (meestal gehanteerd)
2. Kijken naar aanwezige hulpbronnen (voorzieningen): is er onderwijs, sociale zekerheid,
voldoende arbeid, dak boven het hoofd
3. Kijken naar mogelijkheden / capability van mensen om te doen wat ze willen doen /
te zijn wie ze willen
Niet alleen aanwezigheid maar ook daadwerkelijk gebruik kunnen maken van
hulpbronnen
Inkomen is één bron naast onderwijs, gezondheidszorg, sociale voorzieningen,
Voorzien in die hulpbronnen – private of publieke zaak : opvatting over
samenleving
Armoede gaat over de inrichting van de samenleving
HC 2
ARMOEDE BENADEREN
Van concept
Naar een definitie Kunnen een onderscheid
Naar meten en maatstaven maken tussen deze vormen
Naar cijfers
Armoede = ?
Wat wil dat zeggen: arm … ?
Hoe betekenis aan geven?
We kunnen er zinvol van mening over verschillen
We kunnen ook zinvolle onderscheidingen maken
Benadering van armoede verschillend benaderen in België en bvb. Niger is
betekenisvol
Het verschil valt te vatten vanuit het onderscheid absolute vs. relatieve armoede
In België / Vlaanderen = relatieve armoededefinite het meest zinvol
Een relationele definite => het gaat over een verhouding
1
,Van vaag concept naar precieze definitie naar maatstaf
en cijfers over armoede
Een armoedemaatstaf weerspiegelt
Een onderliggend concept van armoede
Een onderliggende definitie van armoede
Armoedemaatstaf = uitdrukking in cijfers van een visie over armoede
Een armoedemaatstaf verschilt van de achterliggende conceptualisering
Op basis van een bepaalde armoedemaatstaf trekt men een grens: arm – niet-arm
Diverse armoedemaatstaven
Absolute
Relatieve
Verenigde naties: absolute en relatieve definitie
Absolute armoede als “het niet kunnen voorzien in de eerste levensbehoeften”.
Relatieve armoede verwijst naar de levensomstandigheden van een individu of
groep in verhouding met zijn/haar omgeving.
De Vlaamse Armoededefinitie
Jan Vranken (socioloog en auteur jaarboeken armoede en sociale uitsluiting) en Vlaams
Armoededecreet.
“Armoede is een netwerk van sociale uitsluitingen dat zich uitstrekt over meerdere gebieden
van het individuele en collectieve bestaan. Het scheidt de armen van de algemeen aanvaarde
leefpatronen van de samenleving. Deze kloof kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen”
Een eerste draai aan de definitie:
Armoede ontstaat wanneer iemand een zodanig tekort aan economische middelen in
verhouding tot de algemene levensstandaarden heeft, dat deze persoon sociaal uitgesloten
raakt op meerdere levensdomeinen. De kloof met de algemeen aanvaarde leefpatronen die
daaruit volgt, kan hij niet op eigen kracht overbruggen.
Een tweede draai aan de definitie:
Een netwerk van sociale uitsluitingen dat zich uitstrekt over meerdere gebieden van het
individuele en collectieve bestaan. Het verhindert mensen in armoede om een leven te
leiden dat voldoet aan de menselijke waardigheid. Deze kloof die in de samenleving wordt
geproduceerd kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen
Even inzoomen op de definities:
Klemtoon op het economische als oorzaak en het sociale als gevolg (draai 1)
Menselijke waardigheid / mensenrechten (draai 2)
Vasthouden aan kloof maar situeren in de samenleving (draai 2)
Relationele, symbolische en economische worden samengebracht (draai 2 en 3)
Vraagstuk dynamiek uit armoede …
2
, Definities ontrafelen:
Netwerk van sociale uitsluitingen
Netwerk = interactie tussen verschillende gebieden
Meerdere gebieden (individueel & collectief)
Sociale uitsluiting = mechanisme dat armoede veroorzaakt
Buitenkant én binnenkant
Figuur 1: buitenkant van armoede Figuur 2: binnenkant van armoede
Armen versus rest van de samenleving
Wij versus zij denken / othering
Verschuiving van armoede als probleem naar de armen ( de probleemdragers)
Deze stap vergemakkelijkt het tot een persoonlijk probleem maken van armoede
Algemeen aanvaarde leefpatronen
Zijn die er dan?
Wie bepaalt dat?
Symbolische dimensie van armoede
Willen armen andere leefpatronen?
Kloof? o Ook generatie-armoede
Breuklijn / harde scheiding Welke kloven?
Niet alleen te overbruggen? Gevoelskloof
o Is dat wel empirisch juist? Kenniskloof
Twistpunt Vaardigheids- kloof
o Veel dynamiek in en uit Positieve krachtenkloof
armoede Structurele kloof
Dimensies van armoede:
1. Hoogte
2. Breedte
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller iebrke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.