Samenvatting studium generale
1e Ba Biomedische wetenschappen 2021-2022
1. Neurodegeneratieve hersenziektes
1.1 introductie
Wat we moeten weten voor we neurodegeneratieve ziektes kunnen begrijpen
Belangrijke vragen om te starten
Wat zijn neurodegeneratieve ziektes?
Wat hebben de ziektes gemeen?
Waarin verschillen ze?
Wat we nodig hebben om deze vragen te kunnen beantwoorden: verschil tussen tekenen en
symptomen.
Symptomen = subjectief: vb. moe, spierpijn,...
Tekenen = objectief: vb. koorts, hoesten,...
Door de symptomen en tekenen kunnen we bepalen om welke ziekte het gaat bvb.
Longontsteking
Symptomen: moeheid, kortademig, kou,...
Tekenen: koorts, hoesten, moeite met ademen,...
Voor ziektes in de hersenen is dit niet zo gemakkelijk verschillende delen van de hersenen
zorgen voor verschillende functies, dus voor verschillende symptomen.
Geschiedenis van het hersenonderzoek:
Begin jaren 1800: frenologie
= voelen aan de hersenen en zo iemand karakter bepalen
Werkt niet, maar idee dat verschillende onderdelen van de hersenen voor
verschillende functies instaan is wel juist
1848: Phineas Gage
Raakte gewond bij het werken aan de spoorwegen kreeg een metalen staaf door
zijn prefrontale cortex
Gage overleefde en had geen geheugenverlies, wel veranderde zijn volledig gedrag
Zorgde voor bevestiging dat verschillende delen van de hersenen voor verschillende
functies instonden
Einde jaren 1800: Brocca
Onderzoek naar taal
Kwam op de delen van de hersenen die instonden voor de taal
1900: Korbinian Brodmann
Onderzocht alle cellen en structuren van alle delen van de hersenen
bracht dit in kaart
Nieuwe cellen/ structuren = nieuwe functie klopt nog steeds voor
het grootste deel (enkel nog verfijnd)
Nu: Modular and distirbutive model
1
,Samenvatting studium generale
1e Ba Biomedische wetenschappen 2021-2022
Er lopen netwerken doorheen de hersenen tussen de verschillende regio’s
Verschillende delen werken dus samen
Verdere samenstelling van de hersenen
Cellen en structuren
Bloedvaten
Neuronen
Glial cellen ondersteuning van de neuronen
Hersenziektes tasten de verschillende cellen of structuren aan voorbeelden
Cerebrovascular diseases: primaire arteriën
Demylinating diseases: primaire myeline (= isolering rond neuronen)
Infectious diseases: verschillende delen
Neurodegeneratieve ziektes: primaire neuronen
o Frontotemporale dementie(FTD)
o Lewy body disease
o Parkinson’s disease
o ...
Neurodegeneratieve ziektes
Resultaat in de hersenen
Brein krimpt 1/3 van de massa van de hersenen gaat verloren (500g)
Cellen sterven af en groeien niet terug
Gaten in de hersenen ontstaan waar vocht in terecht komt
Krimpen van de hersenen gebeurt vaak in dezelfde regio’s: links, frontaal, partiaal,...
Oorzaak: neerslagen van eiwitten
Zorgt voor afbraak van hersencellen
Verschillende eiwitten:
o TAU: neurofibrillary tangle, Pick body, Tufted astrocyte
o Alpha-synuclein: parkinson’s disease, Lewy body
o TDP-43: FTD
Resultaat aan de buitenkant:
We kunnen alleen aan de eiwitten zien welke ziekte het is, maar de eiwitten kunnen
in verschillende delen neerslagen
Verschillende symptomen en tekens zijn mogelijk voor dezelfde ziekte perfecte
diagnose kan pas na de dood van de patiënt (weten alleen welk deel is aangetast)
Dementie
2
, Samenvatting studium generale
1e Ba Biomedische wetenschappen 2021-2022
Verloop van de ziekte
30-60 jaar oud: niets te zien, geen symptomen, geen afbraak in hersenen,...
60-70 jaar oud: eiwitten hopen zich op, geen symptomen
70-80 jaar oud: eiwitten hopen verder op, symptomen beginnen wel nog
zelfstandig leven
Vanaf 80 jaar oud: cellen breken verder af patiënt kan niet meer zelfstandig leven
Behandeling
Primitieve preventie
o Cellen die afbreken kunnen we niet vervangen alleen door te weten wie
aanleg heeft voor de ziekte kunnen we vroegtijdig een therapie starten
o Voorbeeld: CSF = meting in hersenvocht om het aantal voorkomende eiwitten
te bepalen
Secundaire preventie
o Niet veel meer dat kan gebeuren
o Alleen leven nog zo aangenaam mogelijk maken
Dementie pandemie: Meer en meer mensen krijgen dementie
Door vergrijzing van bevolking
o Stijgende levensverwachting
o Stagnatie van geboortecijfer
Vergeetachtigheid is GEEN dementie! iedereen krijgt problemen met het
geheugen bij het ouder worden
o Normaal verouderen: verlies van contactpunten tussen hersencellen
informatienetwerk losser = milde vergeetachtigheid
o Pathologisch verouderen (dementie): verlies van hersencellen gaten in
informatienetwerk = eerst problemen met werk- en kortetermijngeheugen,
dan lange termijn.
Wat is dementie?
Verzamelnaam voor ziektebeelden die gekenmerkt worden door: aantasting
geheugen, gedrag, persoonlijkheid,...
Achteruitgang t.o.v. uitgangsniveau = vroeger leven niet ten gevolge van andere
aandoeningen
Pas wanneer het dagelijks functioneren beperkt wordt = dementie
Betrokkenheid tot minstens 2 domeinen:
o Geheugen
o Executieve functies
o Visuospatiële functies
o Taal
o Gedrag
Hoeveel worden er dement?
o 65 jaar: 1%
o 90 jaar: 40%
Dementie omvat meerdere ziektes, ook zeldzame vormen zoals jongdementie
De domeinen veranderingen worden bekeken ten opzichte van de vroegere situatie
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mintejanssen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $3.79. Je zit daarna nergens aan vast.