- Het ouder worden van de bevolking
- Mensen worden veel ouder
- Er zijn meer ouderen dan nieuw geboren kinderen
DE GERIATRISCHE PATIËNT
- Oudere patiënt is niet hetzelfde als een geriatrische pt (zorgontvangers ouder dan 80 jaar
hebben niet altijd een geriatrisch profiel, terwijl zorgontvangers onder de 80 dat wel kunnen
hebben)
- Aantal geriatrische patiënten neemt toe – toekomst
- Aantal zal toenemen
Zorgontvanger met Chronische aandoeningen met multimorbiditeit en/ of sterk autonomieverlies +
niet beschikbaar zijn van mantelzorg/ naasten
= Zorgontvanger bevindt zich in een complexe en kwetsbare situatie
- Een zorgontvanger met een geriatrisch profiel is meestal een oudere persoon met nood aan
gespecialiseerde zorg
- Er is sprake van een multimorbiditeit ziektebeeld, als gevolg van stoornissen op lichamelijk,
psychisch en … waardoor het normaal functioneren en de kwaliteit van het leven negatief
beïnvloed wordt
KENMERKEN VAN GERIATRISCHE PT
- Verminderde homeostase
- Cascade Breakdown
- Vele complicaties
- Vertraagde reconvalescentie
- Andere presentatie van ziekten
- Multi Patho
- Somato-psycho-sociale verwevenheid
- Leeftijdsspecifieke ziekten
- Gewijzigde farmacokinetiek en- dynamiek
- Bedreigde zelfredzaamheid
1. VERMINDERDE HOMEOSTASE
- Ouderen hebben een verminderd vermogen om bij verstoringen te compenseren -> worden
op somatisch, psychisch en/of sociaal vlak kwetsbaarder
- Organen maken verandering door onder invloed van het ouder worden -> homeostatische
reserves verminderd
- Onder normale omstandigheden merkt men niets van deze vermindering MAAR bij belasting
-> decompensatie treedt sneller op
- De reeds bestaande pathologie + de verminderde reservefunctie -> ontstaan en herstel
- Onderscheid tussen passend bij ouderdom en pathologisch is moeilijk
,VOORBEELD
- Pt met diabetes, hartfalen
- Opname in het zh met longontsteking -> dyspnoe en zuurstoftekort
- -> minder zuurstof -> hart: slechter pompfunctie -> minder doorbloeding hersenen
- -> verminderde reserve (verminderde CO bij ouder worden) en reeds bestaand hartfalen ->
verhogen kans op decompensatie
- -> ook ontregelde glycemie
2. CASCADE BREAKDOWN
- Stoornissen werken met elkaar in de hand
� Kettingreactie of neerwaartse spiraal
- Cascade breakdown kan optreden van het
fysische naar het psychische en sociale vlak
aangezien deze 3 gebieden bij de geriatrische
patiënt nauw verweven zijn
3. VEEL COMPLICATIES
- Uitgelokt door verhoogde kwetsbaarheid
- Complicaties die bijdragen tot de ernst van de ziekte of letale afloop
- Complicaties (niet zelden): immobiliteit, instabiliteit, urine-incontinentie, psychiatrische
aandoeningen, ondervoeding
4. TRAGE RECONVALESCENTIE
- Vaak traag en onvolledig herstel
- Zowel voor eenvoudige (bv. Griep) als ernstige aandoeningen
- Tijdens herstel: op basis van draagkracht beoordeelt aan de hand daarvan mobilisatie, ergo
en kiné opgedreven of niet
5. ANDERE PRESENTATIE VAN ZIEKTE
ANAMNESE
- Moeilijke diagnostiek omwille van andere presentatie ziekten -> vage anamnese +
onduidelijke symptomen
- Heteroanamnese moet altijd afgenomen worden van een naaste van de patiënt
- Rekening houden familielid kan gegevens verkleuren
● Vb. Angst voor uithuisplaatsing partner
● Vb. wens tot uithuisplaatsing
PROBLEMEN BIJ ANAMNESE
- De ouder heeft een andere beleving van ziekte en schrijft belangrijke ziekteverschijnselen toe
aan de ouderdom
, - De oudere wil de klachten niet onder ogen zien (schrik voor de gevolgen bv.
Ziekenhuisopname)
- De oudere met depressie of cognitieve functiestoornissen uit zijn klachten minder goed
- De oudere vermeldt de klachten die met inspanning samenhang niet
� Deze klachten hebben gezamenlijk kenmerken:
- Meervoudige oorzaak
- Chronische verloop
- Oorzaak hulpbehoevendheid
- Moeilijke genezing
SYMPTOMEN
- Veranderingen symptomatologie bij ouderen
● Symptoom Verarming (acuut hartinfarct met weinig of geen pijn op borst)
● Symptoomverschuiving (delier ipv pijn bij hartinfarct)
● Symptoom Omkering (apathie ipv gejaagdheid bij thyreotoxicose)
● Symptoomvermeedering (pijn bij heupfractuur in been waar coxarthrose aanwezig was)
- Leidt tot atypische presentatie van aandoeningen – opgelet!
- Voorbeeld urineweginfectie
● Ouderen zullen bij een urineweginfectie zullen geen last hebben van koorts en pijn bij
plassen (klassiek patroon van urineweginfectie bij jongeren) -> incontinentie ontwikkelen
● Incontinentie te snel geassocieerd aan het ouder worden en urineweginfectie zal erger
worden
- 1 symptoom kan de uiting zijn van meerdere aandoeningen (bv. Enkeloedeem)
SYMPTOOMVERARMING
- Hogere pijndrempel en veranderde pijnbeleving
- Verminderde reactiviteit van het temperatuurcentrum
- Verminderde dorstprikkel
- Slechtere baroreceptor reflex
PATHOLOGIEËN SYMPTOOMVERARMING
, - Myocardinfarct, zonder typische pijn op de borst
- Pneumonie zonder koorts, hoesten of tachypnoe
- Peritonitis zonder symptomen van acute buik
- Ernstige uitdroging zonder dorst
- Erkenning veranderde symptomatologie en rekening houden met andere presentatie van de
ziekte
● Voorkomen miskenning ziekte
● Voorkomen vertraging behandeling
MAAR
Tekort aan onderzoek bij atypische ziektepresentatie (opgepast-delier!)
6. MULTIMORBIDITEIT (PATHOLOGIE)
- Het hebben van vaak meerdere aandoeningen tegelijk op fysisch, psychisch en/of sociaal vlak
- Gevolg = aanzienlijke beperkingen ADL-functies en zelfstandigheid
- Aantal aandoeningen komen zeer frequent voor bij dezelfde pt
● bv. Osteoporose, vooral bij vrouwen
● bij mannen, chronisch obstructief longlijden (roken)
● slechte visus en gehoor
● delier, dementie, depressie
- Interacties (dementie, delier) tussen ziekten kunnen vaak optreden
- Het functioneren van geriatrische pt wordt bepaald door:
● Het aantal en de aard van de lichamelijke en psychische aandoeningen
● De betekenis van deze aandoeningen voor de zelfredzaamheid
! elke afwijking behandelen -> polyfarmacie
- Polyfarmacie komt vaak voor bij ouderen en wordt o.a in de hand gewerkt door:
● De multipathologie
● Het steeds herhalen van voorschriften zonder na te gaan of er nog een indicatie is
● Het zonder overleg voorschrijven van meerdere artsen tegelijkertijd
7. GERIATRISCHE TRIAS OF DE SOMATO-PSYCHO-SOCIALE VERWEVENHEID
- Geriatrische Trias: functiestoornissen op zowel op lichamelijk, psychisch en sociaal vlak
- Psychische gevolgen bij een somatische problematiek: delier bij hartinfarct of depressie bij
CVA
- Psychiatrische ziektebeelden die presenteren als somatische aandoeningen zoals maag-
darmklachten en ondervoeding bij depressie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisamoens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.58. You're not tied to anything after your purchase.