Geschiedenis PW 11 april
Stof: alles vanaf Koude Oorlog (1945)
Drie fases:
- 1945-1962: spanningen en uitbreiding; invloedssferen en blokvorming, opbouw
wapenwedloop, grote (bijna) conflicten, dekolonisatie in Azië.
- 1962-1975: détente (ontspanning)
- 1975-1989: ‘tweede’ koude oorlog.
Beleid:
SU:
- Bufferzone met ‘satellietstaten’, verkiezingen in Oost-Europa. Bufferzone: vangt
klappen op zodat binnenin vielig is (rondom Rusland meer communistische staten).
Deze staten hebben geen eigen regering, ze moeten de lijn volgen van Rusland.
Satellietstaten: alles ‘draait’ om Rusland.
- Politieke en economische gelijkschakeling.
VS:
- Amerika geeft Europa geld om communisme tegen te gaan-> Marshallplan.
- Vrije verkiezingen in veroverde gebieden: helpen opbouwen van land.
- Trumandoctrine en containmentpolitiek: het beperken, geen enkel communistisch
land mocht erbij komen. Trumandoctrine: wie ons ook ter wereld om hulp vraagt; wij
zullen helpen.
Wapenwedloop: nucleaire wapens
1945: atoombommen op Japan.
1949: atoombom SU.
1952 VS en 1953 SU; H-bom (max. 50 MT)
-> resultaat (vanaf ca. 1955): genoeg kernwapens om de wereld te vernietigen.
1961: ‘second strike capability’ veroorzaakte Mutual Assured Destruction (MAD); zoveel
kernwapens dat je zeker weet dat als je aangevallen wordt je terug kan vechten.
Eerste conflict
De blokkade van Berlijn (1948-1949)
Mensen in oost-Berlijn zien hoe anders het leven in west-Berlijn is. Probleem als er geen
grens tussen de twee is: mensen kunnen van de ene kant naar de andere kant gaan
(communistisch vs kapitalistisch)-> wegvluchten. Stalin krijgt stress en besluit blokkades om
heel Berlijn te leggen. Hij kan dit omdat Berlijn in het deel van de SU ligt. Doel: Berlijn moet
bij de SU.(niet innemen want riskeren van oorlog).
Reactie Amerikanen: luchtbrug. Vliegtuigen vanuit west of VS vliegen maandenlang over
Berlijn om voorraden te brengen. Na enkele maanden moet Stalin toegeven dat de blokkade
mislukt. Onbedoelde gevolgen:
- De twee duitslanden worden aparte lanen (west: brd, en oost: ddr)
- Navo (1949) en Warschaupact (1955). Vanaf 1950 verschuift het conflictgebied naar
Azië.
Waarom Azie?
Landen in Azie waren op dit moment aan het dekoloniseren dus heel kwetsbaar. Steun van
de SU of VS? Het eerste treffen: de koreaanse oorlog (1950-1953). Achtergrond:
Korea wordt na WOII zelfstandig. -> kolonie van Japan. ‘Hoe gaan we dit besturen?’
, -> Tijdelijke splitsing land, Noord- en Zuid Korea. NK steunt SU en ZK steunt VS.
1949: buurland Korea, China, wordt communistisch, enorme klap containment politiek,
nachtmerrie VS.
1950: conflict in Korea.
25 juni 1950: Noorden valt Zuiden binnen.
VN-troepen verdedigen Zuiden (Truman’s besluit). Alle landen in de wereld zitten in VN. Het
doel: toekomstige oorlogen en conflicten voorkomen. Algemene bestuur: algemene
vergadering. Organisatie die bepaald of ze militair gaan ingrijpen: veiligheidsraad. -> 15
leden, 5 hebben permanente zetel, andere 10 rouleren. Welke 5 landen?
- VS
- Engeland
- Frankrijk
- SU
- China
Als 1 van deze een zetel inspreekt, gaat het niet door. Hoe helpt de VN Zuid-Korea dan?:
China communistisch, deel van de regering gevlucht naar Taiwan. In 1945 waren die
gevluchte nog leider, dus de zetel in China was nog steeds voor dezelfde, maar nu is het
Taiwan (bondgenoot VS). SU boos, ze komen naar geen enkele vergadering. -> dus
afwezig. Geen tegenstanders, wapenstilstand. 1953 en 1954 formeel einde VN, niet voor de
Korea’s!
De dominotheorie: als het nou eenmaal begonnen is, stopt het niet.
1956: wat gebeurt daar nou?
1953: Stalin overlijdt-> Nikita Chroesjtsjov
1956: een verbazingwekkende speech.
Door de speech denken de oostbloklanden dat ze meer vrijheid gaan krijgen.
Destalinisatie(1956): Hongaarse opstand. -> ze willen loskomen van communisme.
Nikita: wij kunnen best samen met het westen co-existentieeren.-> je accepteert dat er twee
kanten zijn, en zorgt ervoor dat de een de ander niet overheerst. Leger van SU gaat naar
opstand in Hongarije-> duizenden mensen dood. Andere houding tegenover westen, maar
vrijheden in oostblok niet-> geen zelfstandigheid.
-1960: Kennedy wil ‘ingeslapen’ VS wakker schudden.
- 1961: bouw van de Berlijnse muur. Berlijn ‘ontsnappingsroute’ van oost- naar west blok->
SU gaat de wond dichtmaken.
Leider oost-Duitsland: Ulbricht.-> hij besloot met Nikita de muur te bouwen.
Waarom stopt de VS de bouw niet?:
- Op territorium van oostblok.
- Containmentpolitiek: geen communistische verspreiding.
Wat betekent dit voor oost-Duitsland?:
- Geen vrijheid van meningsuiting-> alles werd afgeluisterd.
- Stasi: spionnenagedienst gericht op eigen volk (op hoogtepunt meer dan de helft
informant). Stasi Gevangenis: anticommunistisch.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller linderozemuller. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.