Summary
Samenvatting gerechtelijk privaatrecht
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting gebaseerd op het handboek dat in de studiefiche staat en aangevuld met voorbeelden gegeven in de les en de leerpaden.
[Show more]
Seller
Follow
RECHTSPKGent
Content preview
SAMENVATTINGGERECHTELIJK
PRIVAATRECHT
SOFIE VAN WAEYENBERGHE/ANN
VAN EECKHOUTTE/AURELIE CARRE
RPKGent
1e bachelor rechtspraktijk | ACADEMIEJAAR 2021-2022
, Gerechtelijk privaatrecht
DEEL I: De weg naar het burgerlijk procesrecht
Hoofdstuk 1: De weg naar het gerechtelijk recht
§1 “Sein” en “sollen”
De positieve wetenschappen beschrijven louter feitelijke toestanden.
“Sein” = ze beschrijven hoe iets is.
“Sollen” = bepalen hoe iets behoort te zijn.
Een “regel” is een bindend voorschrift waaraan de mens zich behoort te houden. Een regel
kan een verbod of een bevel inhouden.
§2 Rechtsregel
Een regel is een “rechtsregel” of een wet wanneer aan de volgende (cumulatieve)
voorwaarden is voldaan:
- Ze heeft betrekking op het uiterlijke gedrag van de mensen in de maatschappij
- Ze wordt in de maatschappij uitgevaardigd door een persoon of door personen die
gezag hebben over degenen die aan die regel onderworpen zijn
- De naleving kan worden afgedwongen
Het geheel van die regels = objectief recht.
Waarom is het gerechtelijk recht nodig? à eigenrichting is verboden + rechter zal recht
doen
§3 Rechtsstaat
A. Begrip
In een rechtsstaat heerst ‘rule of law’. Dit betekent dat de maatschappij niet wordt geregeld
door de persoonlijke voorkeur van de gezaghebber, maar door een geheel van onderling
consistente rationele wetten, waaraan ook de machten zelf en zelfs het tot stand komen van
de wet onderworpen zijn.
B. Principes van de rechtsstatelijke wet en van de rechtsstaat
1. Algemene gelding van de wet
Dit betekent dat zij niet geldt voor een bepaalde persoon of voor een bepaalde categorie
van personen en dat zij evenmin geldt voor een bepaald geval of voor een bepaalde
categorie van gevallen. De wet is hier dus neutraal: ze is onpartijdig en onpersoonlijk.
1
, 2. Drie machten – een onafhankelijke rechterlijke macht
Tussen de 3 machten bestaat een scheiding (soms ook evenwicht) wat door de
(grond)wetgever zelf tot stand is gebracht.
Wanneer een persoon zijn subjectief recht wenst te laten gelden of te verwezenlijken, dient
hij deze aanspraak te laten honoreren door een beslissing van de overheidsrechter of door
een scheidsrechter. Ook de overheid zelf is hieraan onderworpen.
Die rechter zal ‘recht doen’.
C. Classificatie van de wetten in de rechtsstaat
Het recht in een rechtsstaat wordt ingedeeld in materieel recht en het formeel of
gerechtelijk recht.
Hoofdstuk 2: Gerechtelijk recht
§1 Gerechtelijk recht – formeel recht – handhavingsrecht
A. Materieel recht
Het materieel recht is het geheel van rechtsregels waarbij de maatschappelijke gedraging
naar inhoud wordt bepaald. Hiertoe behoort onder meer het burgerlijk recht, het strafrecht,
het handelsrecht en het arbeidsrecht.
B. Gerechtelijk recht
De vrees van de rechtsstaat is willekeur, zodat de rechtsstaat steeds regels creëert. Het
formeel of gerechtelijk recht is het geheel van rechtsregels waarbij wordt bepaald hoe de
handhaving van dat materiële recht structureel wordt georganiseerd en hoe het concrete
herstel bij schending van dat materiële recht wordt geëffectueerd of gerealiseerd.
§2 Doel van het gerechtelijk recht
A. Het uitsluiten van eigenrichting
Het meest essentiële doel is dat aanspraken op een wijze die de rechtsstaat waardig is,
worden beslecht door de met autoriteit beklede overheidsrechter of door een
scheidsrechter.
Art. 5 Ger.W.: de rechter dient in ieder geval recht te spreken, zelfs bij stilzwijgen,
duisterheid of onvolledigheid van de wet. Bij rechtsweigering bestaat er mogelijkheid tot
verhaal op de rechter (art. 1140, 4° Ger.W.).
B. Restanten van eigenrichting
Deze uitzonderingen zijn niet alleen aan strenge voorwaarden onderworpen, bovendien kan
die eigenrichting op verzoek van de wederpartij steeds aan het oordeel van de rechter
worden onderworpen.
2
, De ENAC en het retentierecht zijn de voorbeelden van restanten van eigenrichting.
1. ENAC (exceptie van niet-nakoming)
• In de ruime zin: een prestatie mag opgeschort worden totdat de SA van een andere
prestatie die daar voldoende mee in verband staat, zijn prestatie nakomt of aanbiedt
deze na te komen
• In de enge zin: een bijzondere vorm van dit algemene beginsel in wederkerige
contracten is de exceptie van niet-nakoming in enge zin en wordt de ENAC genoemd.
Dit is het recht van een SA die tegelijk SE is van een tegenprestatie, om de nakoming
van zijn verbintenis op te schorten totdat de SA die tegenprestatie nakomt of
aanbiedt na te komen.
2. Retentierecht
De opschorting van de prestatie bestaat erin een zaak die het voorwerp van de
(tegen)prestatie uitmaakt, niet af te geven totdat betaald werd wat met betrekking tot deze
zaak verschuldigd is.
Het doel van het retentierecht is een middel tot rechtshandhaving. Het zou kunnen worden
omschreven als een louter persoonlijke garantie tot executie. Aldus maakt het in wezen een
oneigenlijk voorrecht uit.
§3 Indeling van het gerechtelijk recht
Hoofdstuk 3: Burgerlijk procesrecht
§1 Begrip
Het burgerlijk procesrecht of gerechtelijk privaatrecht bevat alle regelen van gerechtelijk
recht die betrekking hebben op het privaatrecht.
Het privaatrecht is het geheel van rechtsregelen die betrekking hebben op de onderlinge
verhoudingen tussen burgers.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RECHTSPKGent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
49051 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now