Literatuurlijst per college
Hoorcollege 1: Behandelingscyclus, doelen formuleren, evalueren van behandelingen
1. Ruijssenaars, A.J.J.M. (2014). Leerproblemen en Leerstoornissen: Remedial teaching
enbehandeling. Hulpschema’s voor opleiding en praktijk. Rotterdam: Lemniscaat. Pp.
39‐55.
2. Ruijssenaars, A. J. J. M., van den Bergh, P. M., & van Drenth, J. M. L. (2012).
Orthopedagogiek:ontwikkelingen, theorieën en modellen. Antwerpen-Apeldoorn:
Garant. Pp. 188-197.
3. Wong, S. E. (2010). Single-case evaluation designs for practitioners. Journal of Social
Service Research, 36, 248-258.
4. Stelling, D., Vossos, I., van der Wijk, J., Zikken, R., & Harder, A. (2014). Goed
bedoeld. Behandeldoelen binnen de kinder- en jeugdpsychiatrie nader bekeken. Kind
&Adolescent Praktijk, 13, 27-31.
Hoorcollege 2 & 3: Functionele Analyse
1. Matson, J.L. (2012). Functional assessment for challenging behaviors. New York:
Springer.
a. Hoofdstuk 2: Pp. 8-11 (over de functies van gedrag)
b. Hoofdstuk 10; Pp. 159-177
c. Hoofdstuk 12: Pp. 195-212
2. Matson, J.L. (2009). Applied Behavior Analysis for children with Autism Spectrum
Disorders. NewYork: Springer
a. Hoofdstuk 2: Pp. 14-32
3. Langthorne, P., McGill, P., & O’Reilly, M. (2007). Incorporating motivation into the
functional analysis of challenging behavior: On the Interactive and Integrative
Potential of the Motivating Operation. Behavior Modification, 31, 466-487.
Hoorcollege 4: Aanleren van vaardigheden
1. Matson, J.L. (2009). Applied Behavior Analysis for children with Autism Spectrum
Disorders. NewYork: Springer
a. Hoofdstuk 11: Pp. 188-206
b. Hoofdstuk 12: Pp. 207-224
Hoorcollege 5: Ondersteunde communicatie
1. Sennott, S. C., Light, J. C., & McNaughton, D. (2016). AAC modeling intervention
research review. Research and Practice for Persons with Severe Disabilities, 41, 101-
115.
2. Dodd, J. L., & Gorey, M. (2014). AAC intervention as an immersion model.
Communication Disorders Quarterly, 35, 103-107.
3. Van der Schuit, M., Segers, E., Van Balkom, H., Stoep, J., & Verhoeven, L. (2010).
Immersive communication intervention for speaking and non-speaking children with
intellectual disabilities. Augmentative and Alternative Communication, 26, 203-218.
Hoorcollege 6: Strategietraining
1. Ruijssenaars, A.J.J.M. (2014). Leerproblemen en Leerstoornissen: Remedial teaching
en behandeling. Hulpschema’s voor opleiding en praktijk. Rotterdam: Lemniscaat. Pp.
57-65 plus bijhorende bijlagen.
, 2. Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational
Research, 77,81-112
Hoorcollege 7: Zelfmanagementtechnieken: zelfinstructie door middel van modeling en
zelfmonitoring
1. Mooney, P., Ryan, J.B., Uhing, B.M., Reid, R., & Epstein, M.H. (2005). A review of
selfmanagement interventions targeting academic outcomes for students with
emotional and behavioral disorders. Journal of Behavioral Education, 14, 203–221
2. Mathes, M.Y., & Bender W.N. (1997). The effects of self-monitoring on children with
attention-deficit/hyperactivity disorder who are receiving pharmacological
interventions. Remedial and. Special Education, 18, 121-128.
3. Reid, R. (1996). Research in self-monitoring with students with learning disabilities:
The present, the prospects, the pitfalls. Journal of Learning Disabilities, 29, 317-331.
Hoorcollege 8: Mediërend Leren
1. Kozulin, A., & Presseisen, B. Z. (1995). Mediated Learning Experience and
psychological tools: Vygotsky's and Feuerstein's perspectives in a study of student
learning. Educational Psychologist,30, 67-75.
2. Feuerstein, R., & Jensen, M. R. (1980). Instrumental Enrichment: Theoretical basis,
goals, and instruments. The Educational Forum, 44, 401-424.
Hoorcollege 9: Multisysteemtherapie
1. Zajac, K., Randall, J., & Swenson, C. C. (2015). Multisystemic therapy for externalizing
youth. Child and Adolescent Psychiatric Clinics, 24, 601-616.
2. Schaeffer C.M., McCart M.R., Henggeler S.W., Cunningham P.B. (2011) Multisystemic
Therapy for Conduct Problems in Youth. In Murrihy R., Kidman A., Ollendick T. (eds)
Clinical Handbook of Assessing and Treating Conduct Problems in Youth (pp. 273-
292). Springer, New York.
Hoorcollege 10: Relationele ontwikkeling
1. Cirelli L. K., Wan S. J., & Trainor L. J. (2014). Fourteen-month-old infants use
interpersonal synchrony as a cue to direct helpfulness. Philosophical Transactions of
the Royal Society B, 369: 20130400.
2. Gernsbacher, M. A. (2006). Toward a behavior of reciprocity. Journal of
Developmental Processes, 1, 139–152.
3. Rączaszek-Leonardi, J., Nomikou, I., & Rohlfing, K. J. (2013). Young children’s
dialogical actions:The beginnings of purposeful intersubjectivity. IEEE Transactions on
Autonomous MentalDevelopment, 5, 210-221.
Hoorcollege 11: Ouderbegeleiding33
1. Maric, M., van Steensel, F. J., & Bögels, S. M. (2018). Parental involvement in CBT for
anxiety-disordered youth revisited: Family CBT outperforms child CBT in the long
term for children with comorbid ADHD symptoms. Journal of Attention Disorders,
22, 506-514.
2. Leijten, P., Melendez‐Torres, G. J., Gardner, F., Van Aar, J., Schulz, S., & Overbeek, G.
(2018). Are relationship enhancement and behavior management “The Golden
, Couple” for disruptive childbehavior? Two meta‐analyses. Child Development, 89,
1970-1982.
3. Leijten, P., Gardner, F., Melendez-Torres, G. J., van Aar, J., Hutchings, J., Schulz, S., ...
& Overbeek, G. (2019). Meta-analyses: Key parenting program components for
disruptive child behavior. Journal of the American Academy of Child & Adolescent
Psychiatry, 58, 180-190.
4. Leijten, P., Overbeek, G., & Janssens, J. M. (2012). Effectiveness of a parent training
program in (pre) adolescence: Evidence from a randomized controlled trial. Journal
of Adolescence, 35, 833-842.
Hoorcollege 12: Cognitieve Gedragstherapie
1. Muñoz-Solomando, A., Kendall, T., & Whittington, C. J. (2008). Cognitive behavioural
therapy for children and adolescents. Current Opinion in Psychiatry, 21, 332-337.
2. Seligman, L. D., & Ollendick, T. H. (2011). Cognitive-behavioral therapy for anxiety
disorders in youth. Child and Adolescent Psychiatric Clinics, 20, 217-224.
3. Gupta, S.K. & Mehta, M. (2015). Anxiety Management. In Mehta M. & Sagar R. (eds).
A Practical Approach to Cognitive Behaviour Therapy for Adolescents (pp. 193-212).
Springer, New Delhi.
, Samenvatting
College 1 – behandelingscyclus, doelen formuleren en evalueren van
behandelingen
Leerproblemen en leerstoornissen: remedial teaching en behandeling. Hulpschema’s voor
opleiding en praktijk
De klinische cyclus als grondfiguur bij de behandeling van leerstoornissen
De stappen die worden doorlopen in de diagnostiek en behandeling staan in de klinische
cyclus. Kenmerkend in elke stap van de klinische cyclus is de nadruk die ligt op de
planmatigheid in de besluitvorming van de professional. De professional heeft toegang tot
relevante wetenschappelijk kennis en kan deze zorgvuldig gebruiken. Zorgvuldig in het
contact met de cliënt als methodologisch verantwoord.
De kans op fouten is er ook. Goede kennis kan verkeerd gebruikt worden en onjuiste kennis
kan op een methodologische correcte wijze worden omgegaan. De bruikbaarheid is een
dynamisch proces, geen statische richtlijn. Terugkoppeling is daarom belangrijk.
De diagnostische cyclus en de behandeling van leerstoornissen
Bij leerproblemen is diagnostiek zonder behandeling wel mogelijk, maar is behandeling
zonder diagnostiek ongewenst.
Het probleem, de ernst, de rol van de individu gebonden factoren en de indicaties voor de
best passende behandeling moeten in kaart worden gebracht. Tijdens de behandeling vindt
er terugkoppeling plaats naar diagnostiek, omdat ook tijdens de behandeling info verzameld
kan worden.
Diagnostische cyclus
1. Klachtenanalyse: klachten worden verhelderd en de vraagstelling wordt vastgelegd
2. Probleemanalyse: stoornis wordt benoemd a.d.h.v. criteria uit de literatuur
3. Verklaringsanalyse: onderzocht wordt welke individu gebonden factoren/processen
een rol spelen bij het ontstaan en in stand houden van de stoornis
