WARMTEWINSTEN
Thermisch comfort: de warmtebelasting
Thermisch comfort – invloedsfactoren
Comfort is wat we comfortabel vinden, wat we sociaal aanvaardbaar en wenselijk vinden. Bovendien is het
afhankelijk van dag tot dag, en van plaats tot plaats. Temperatuur is dus geen alleenstaande zaligmakende
factor, en er is wetenschappelijk onderzocht wat er allemaal meespeelt:
Verschillen bij gebruikers: Verschillen in omgeving:
• Kleding • Luchtsnelheid
• Activiteit • Stralingstemperatuur
• Leeftijd • Luchtvochtigheid
• Geslacht
• Karakter
Op de eerste reeks invloedsfactoren hebben we als ontwerper geen invloed.
We moeten wel rekening houden met de tweede reeks factoren, wanneer we een gebouw gaan ontwerpen.
Invloed van kleding
Dit wordt bepaald door de CLO-index (clothing-index).
kledij CLO
Ongekleed persoon (geen weerstand) 0.0
Lichte werkkledij (wollen sokken, katoenen hemd, werkbroek, loshangende blouse) 0.6
Idem met werkschort (verpleging) 0.8
Typisch zakenkostuum 1.0
Traditioneel kostuum met vest 1.5
deze CLO-index staat voor de gemiddelde isolatiewaarde van onze kleding per m2 lichaamsoppervlakte (2m2):
1 CLO = 0.155 m2.K/W
activiteit
temperatuur van ons bloed moeten we op ± 37°C behouden.
Activiteit Metabolisme
Rust: zitten 60W
Rust: staan 70W
Licht administratief laboratoriumwerk 70W
Typen (40 woorden per minuut) 70W
Wandelen: 3.2 km/uur 120W
Wandelen: 4.0km/uur 140W
Licht machinaal werk 130W
Kar duwen (57 kg – 4.5 km/uur) 150W
Machinebankwerken 160W
We kunnen meer energie afgeven naarmate het temperatuurverschil tussen ons lichaam en de omgevingslucht
groter is.
(1 Watt = 1 J/s)
Lara Vekemans 1
,Peter van Orshoven
Leeftijd, geslacht, karakter
Als 10% van de mensen iets te koud vinden, zal 10% van de mensen het ook te warm vinden
Carl Friedrich Gauss: het merendeel van de mensen zal een bepaalde comfortsituatie gemiddeld genomen als
aangenaam ervaren, maar er zullen altijd wel mensen zijn die het dan niet aangenaam vinden
Luchtsnelheid
Wanneer lucht ons lichaam passeert, neemt deze altijd een dun isolatielaagje stilstaande lucht van rond ons
lichaam mee. Dit kan je vergelijken met zoals we bij een gebouwconstructie rekenen met de
overgangscoëfficiënten Re en Ri:
Re (exterieur) Ri (interieur) Rsp (verticale spouw)
0.043 0.125 0.167
De grafiek hiernaast geeft een bepaalde luchttemperatuur (op de
verticale as) en een bepaalde luchtsnelheid (schuin oplopende
lijnen) aan met welke gevoelstemperatuur dit overeenkomt
Theorie van Fanger
Fanger koppelde al deze verschillende elementen aan elkaar, om zo te gaan voorspellen welke temperatuur
mensen in een bepaalde situatie comfortabel zouden vinden.
P.M.V. = Predicted Mean Vote (de voorspelde gemiddelde voorkeur)
P.P.D. = Predicted Percentage of Dissatisfied
P.M.V. Appreciatie P.P.D
-3 Koud
-2 Koel 76.4%
-1 Frisjes 26.8%
0 Neutral 5%
+1 Warmpjes 36.4%
+2 Warm 75.7%
+3 Heet
Fanger zijn grafieken gelden enkel binnen de volgende condities:
• Relatieve mluchtvochtigheid tussen 30% en 70%
• Luchtsnelheid maximaal 0.35 m/s
• Na een verblijf in een ruimte can circa 1 uur
Waarden ±3, ±2, ±1 ¹ graden Kelvin of Celsius = gewoon een parameter om de afwijking aan te tonen.
Op baisis van meer gedetailleerde grafieken voor elk van de situaties, kan je zien welke temperatuur-afwijking
overeenkomt met een bepaalde afwijking van 5% P.P.D..
Op basis hiervan zijn er dan curves ontworpen voor alle mogelijke situaties waarmee een ontwerper aan de slag
kan: samen met zijn opdrachtgever bepaald hij volgende elementen:
• Welke de te verwachtte activiteitsgraad is van de medewerkers
• Welke de te verwachtte CLO-index is
• Welke luchtsnelheid maximaal toegelaten wordt
• Hoeveel ontevredenen toelaatbaar zijn
Lara Vekemans 2
, Peter van Orshoven
Zie een aanduiding van 10% P.P.D.
Oranje lijn: Bij CLO 0.8, en een persoon in relatieve rust (70 W/m2) vindt 90% het acceptabel om een
temperatuur te voelen van 21.5°C tot 25.3°C.
Groenen pijl: bij Clo 0., en een hogere activiteit (160 W/m2) vind 90% het acceptabel om een temperatuur te
voelen van 10°C tot 16.7°C.
Een installatie die meer tevreden gebruikers wilt, zal beter afgeregeld moeten worden, maar zal ook vaker
pendelen tussen werken en niet werken.
Opstarten en weer stoppen van je installatie kost energie. Minder ontevreden gebruikers, betekend een
zwaardere investering, en betekend een hogere energie-rekening.
Luchtcomfort
= kwaliteit van de lucht (+ de geur)
Arbeidswetgeving België (Codex Welzijn op het Werk): lucht die toegevoerd moet worden in lokalen waar
mensen werken moet 800 ppm CO2 bevatten. Lucht die de mens inademt bevat 0.04% CO2, en de lucht die de
mens uitademt bevat 4.00% CO2. Bovendien is het ook zo dat we 4% minder zuurstof uitademen dan we
inademen. Dus we moeten flink ventileren om aan de geldende eisen te voldoen.
Het is ook essentieel om te ventileren om geurtjes te elimineren.
Enkele minimale eisen:
• Woning: 22 m3/u verse lucht per persoon.
o Enkele slaapkamer: debiet (3.6 m3/u/m2) mag afgetopt worden op 22 m3/u
o Dubbele slaapkamer: debiet (3.6 m3/u/m2) mag afgetopt worden op 44 m3/u
o Woonkamer: debiet (3.6 m3/u/m2) mag afgetopt worden op 150 m3/u (± 6 personen)
De gebruikers hebben dan volledige vrijheid om ramen en deuren te openen.
• Werkplaatsen: 40 m3/u verse lucht per persoon.
• Andere ruimtes: min. 22 m3/u verse lucht per persoon.
Algemeen is het absolute minimum 22 m3/u verse lucht per persoon.
Als ontwerper is het essentieel om een gezonde marge in te bouwen: de laagste toegelaten debietklasse
(IDA 3) stelt voor om te dimensioneren op basis van 29 m3/u/m2.
Het comfort vraagt om het beter te doen dan het wettelijke minimum.
IDA 4 is niet aanvaard in België.
Lara Vekemans 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laravekemans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.11. You're not tied to anything after your purchase.