Inhoud
Inleiding: Waarom een historisch perspectief? Hoe gaat een historicus te werk? .......................... 4
Uitganspunt: hedendaagse samenleving ........................................................................................ 4
Fase 1: heuristiek ............................................................................................................................ 7
Fase 2: historische kritiek ............................................................................................................... 9
Fase 3: constructie v/d historicus ................................................................................................ 10
2. nut van deze cursus? Inhoud en uitgangspunten?........................................................................ 10
Inhoud cursus ................................................................................................................................ 10
Mobiliteit en migratie.................................................................................................................... 11
De ruimte: België ........................................................................................................................... 13
De historiografische benadering ................................................................................................... 13
Verstrengeling ............................................................................................................................... 13
Kennis van geschiedenis ................................................................................................................ 13
Voorbij de actualiteit en de waan van de dag ............................................................................... 14
Hoofdstuk 1: Demografische ontwikkelingen in historisch perspectief ......................................... 15
Belang ? ......................................................................................................................................... 15
Belang? Corona-cijfers in België: besmettingen versus overlijdens.............................................. 15
Doelstellingen hoofdstuk .............................................................................................................. 16
Indeling hoofdstuk......................................................................................................................... 16
1. Studie van de demografische ontwikkelingen in het verleden ................................................. 16
1.1 De historische demografie ................................................................................................ 16
1.2 het historisch bronnenmateriaal ............................................................................................. 17
1.3 de hoofdrolspelers van demografie .................................................................................. 17
1.4 De evolutie van de wereldbevolking in de long-run, in miljoenen.................................... 18
1.5 Thomas Robert Malthus of de onafwendbaarheid van catasrofes ................................... 18
Schema: homeostatisch systeem .................................................................................................. 19
Thomas Robert Malthus en de historici ........................................................................................ 20
2. kritieklijnen van de demografische ontwikkelingen voor 1750 .................................................... 21
De omvang van de bevolking ........................................................................................................ 21
Het klassieke demografische patroon ........................................................................................... 21
2.1 structurele en catastrofale mortaliteit .................................................................................... 22
Factor mortaliteit: structureel ....................................................................................................... 22
Factor mortaliteit : catastrofaal .................................................................................................... 22
2.2 Geboorte en fertiliteit ............................................................................................................. 22
2.3 De nuptialiteit en het West- Europese huwelijkspatroon ....................................................... 23
1
,.
Hoofdstuk 3:.......................................................................................................................................... 24
Demografische ontwikkelingen tijdens de lange negentiende eeuw ............................................... 24
3.1 de omvang van de bevolking ................................................................................................... 24
3.2 de demografische transitie ...................................................................................................... 24
3.3 De mortaliteit en levensverwachting ...................................................................................... 25
3.4 De factor nataliteit: geboortecijfers, 1740-2000..................................................................... 29
3.4 Nataliteit en nuptialiteit: de verklaring voor de 19de -eeuwse groei....................................... 29
3. Van “babyboom” tot “tweede demografische revolutie” tijdens de twintigste eeuw ............. 31
4.1 de bevolkingsomvang : naar nulgroei ? ................................................................................... 31
4.2 dalende mortaliteit en gestegen levensverwachting .............................................................. 33
4.3 daling van de nataliteit vanaf het midden van de jaren 1960 ................................................. 34
Besluit ............................................................................................................................................ 37
Hoofdstuk 2:.......................................................................................................................................... 38
Het staatsvormingsproces en de opkomst van de natiestaat ........................................................... 38
Van oude naar nieuwe politieke constellaties .............................................................................. 38
2.2 de politieke ontrafeling van het feodalisme in de Zuidelijke Nederlanden ............................ 40
2.3 Van soevereine vorst naar soevereine natie ........................................................................... 42
2.4 de opkomst van Belgische natiestaat ...................................................................................... 49
Hoofdstuk 4:.......................................................................................................................................... 52
Wereldhandel, kolonialisme en dekolonialisme: de casus Congo .................................................... 52
Inhoud ........................................................................................................................................... 52
Hoofdstuk 4.1: imperialisme en de ‘verdeling’ van de wereld ......................................................... 52
1. Het moderne imperialisme.................................................................................................... 52
2. Oorzaken modern imperialisme ............................................................................................ 55
Hoofdstuk 4.2: België en Congo ........................................................................................................ 56
Fase 1: Congo vrijstaat (1885- 1908) ............................................................................................. 58
Fase 1: Congo vrijstaat: koloniale roofeconomie (1885-1908) ..................................................... 59
Fase 1: Congo vrijstaat: koloniale roofeconomie (1885-1905) ..................................................... 59
Fase 1: Congo vrijstaat: koloniale roofeconomie .......................................................................... 60
Fase 1: Congo Vrijstaat: koloniale roofeconomie (1885-1908) ..................................................... 60
Inhoud hoofdstuk .............................................................................................................................. 60
Fase 2: Klassieke koloniale exploitatie-economie (1908-1945) .................................................... 60
Fase 2: klassieke koloniale exploitatie-economie (1908-1945)..................................................... 61
Fase 2: Klassieke koloniale exploitatie-economie (1908-1945) .................................................... 63
Fase 2: Klassieke koloniale exploitatie- economie (1908-1945) ................................................... 63
Fase 3: op weg naar verbetering? (1945-1960) ............................................................................ 64
2
,.
Fase 3: op weg naar verbetering? (1945-1960) ............................................................................ 64
Fase 4: Postkoloniale tijdperk ....................................................................................................... 65
Fase 4: Postkoloniale tijdperk ....................................................................................................... 65
HOOFDSTUK 5: ...................................................................................................................................... 66
sociale ongelijkheid en sociaal beleid in historisch perspectief ........................................................ 66
Inleiding: sociale ongelijkheid ....................................................................................................... 66
Inleiding: sociaal beleid ................................................................................................................. 66
Inleiding: nut van de verzorgingsstaat .......................................................................................... 66
1. sociale ongelijkheid in een lange-termijn perspectief .............................................................. 67
1.1 denken over sociale ongelijkheid ...................................................................................... 67
1.2 sociale ongelijkheid in de pre-industriële periode ............................................................ 69
1.3 Sociale ongelijkheid tijdens de 20ste eeuw ........................................................................ 69
2. Armoede en sociale zorg ....................................................................................................... 73
2.1 Armoede en kwetsbaarheid: begripsbepaling en oorzaken.............................................. 73
2.1 Armoede en kwetsbaarheid: begripsbepaling en oorzaak ................................................ 73
2.2 Sociaal beleid als uitdrukking van ongelijke machtsverhouding ....................................... 74
3: informele zorgarrangement in historisch perspectief................................................................... 75
4: Formele zorgverlening in historisch perspectief ........................................................................... 76
4.1 Het lokalisme van de armenzorg ............................................................................................. 76
4.3 Meer aandacht voor sociale kwestie ....................................................................................... 77
Laatste les: bespreking examen ........................................................................................................ 83
Leerstof en cursus: ........................................................................................................................ 83
Examens......................................................................................................................................... 83
Voorbereiding examen .................................................................................................................. 83
Wat breng je mee naar het examen ? ........................................................................................... 83
Enkele voorbeeldvragen : .............................................................................................................. 83
Examenvorm.................................................................................................................................. 83
Eerste deel examen ....................................................................................................................... 83
Voorbeeldvraag ............................................................................................................................. 84
Andere mogelijkheid ..................................................................................................................... 84
Meerkeuzevraag ............................................................................................................................ 84
Tweede deel examen : open vragen ............................................................................................. 85
Voorbeelden .................................................................................................................................. 85
Examen? studeren? formatief? ..................................................................................................... 85
3
, .
Samenvatting: politieke geschiedenis van
België
Inleiding: Waarom een historisch perspectief? Hoe gaat een historicus te werk?
Uitganspunt: hedendaagse samenleving
• thema’s die beschouwd worden als eigen aan een “moderne” samenleving
• Historische dimensie
- of weinig rekening mee gehouden
- of afgeschilderd als rooskleurig, beter, minder complex of net het tegendeel
- of (onjuist) toegeëigend
o de historische dimensie kan ervoor zorgen dat we de maatschappij beter begrijpen
o de maatschappelijke toe-eigening op de geschiedenis
Oud is in!
• Geschiedenis leeft en is overal….
- Recyclage, hergebruik van het verleden
o Temptation island, de mol
o Architectuur: gebouwen in verschillende stijlen
o Standbeelden
o Musea,…
Geschiedenis in beelden, monumenten, … : berucht Leopold II monument in Oostende & Lumumbaplein
Brussel
➔ verwijzing naar het koloniaal verleden
➔ Straatnamen die vernoemd worden naar bepaalde mensen,…
Geschiedenis in musea: Kazerne Dossin in Mechelen, Red Star Line Museum in Antwerpen
➔ Migratiestroom naar Noord- en Zuid-Amerika, The american dream
➔ Anti- semitisme en de holocaust
Geschiedenis in lezingen, herdenkingsboeken, documentaires: 50 jaar bilaterale akkoorden met
Turkijke en Marokko
➔ Belevingen van deze mensen
Geschiedenis & producten: juist en valselijk gebruik voor aflijnen van bedrijfsidentiteit
➔ Eau de cologne, 1709
➔ Primus, anno 1288
o Historische verwijzing
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Miallm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.81. You're not tied to anything after your purchase.