Summary
Samenvatting Belgische Politiek
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting met alle slides en eigen notities. Hier zit de literatuur niet bij.
[Show more]
1 review
By: mariecharlottedevos • 1 year ago
No longer up to date
Seller
Follow
Miallm
Reviews received
Content preview
.Samenvatting: Belgische politiek
Thema en literatuur
Belgische politiek: wat, hoe en waarom bestuderen
De Winter, L. & Baudewyns, P. 2009. Belgium:
Towards the Breakdown of a Nation-State in the Heart of Europe?,
Nationalism and Ethnic Politics 15, 280-304.
o Nog actueel
Swenden, W. 2013. Conclusion:
The Future of Belgian Federalism—Between Reform and Swansong?,
Regional & Federal Studies 23(3), 369-382.
o Conclusie
Waarover zal het gaan
Politieke instellingen en actoren in België
Structuren en processen Belgische politiek
Ontwikkelingen Belgisch politiek
- Kennis verwerven
- Analytische perspectief ontwikkelen
- Belgische politiek kunnen uitleggen en duiden aan de hand van een politicologisch
perspectief
Belangrijk
We doen niet aan politiek, we bestuderen de politiek!
o We moeten de politiek niet vanuit een ideologisch standpunt bekijken
Waar komen we vandaan?
Tekst De Winter en Baudewyns
Luidden verkiezingen 2007 begin van een nieuwe periode in de Belgische politiek in?
Vragen mbt de Belgische politiek:
- Waar blijft Belgische compromiscultuur?
- Leidt de federlaisering niet tot matiging eisen?
- Waar blijft de post natiestaat tijdstgeest?
o In 2007 duurde de regeringsvorming heel lang (meer dan 200 dagen)
o Rond ’80 en ’90 stabiel qua regeringsvorming
o Regeringsvorming hierna duurde nog langer
o Er werd gedacht dat het na de 5de staatshervorming sneller ging gaan
o Zullen er altijd nieuwe eisen zijn?
o Het idee van de natiestaat was voorbij, streven naar globalisering (of toch niet)
Waarom die vragen?
Lang durende regeringsvorming, desondanks recente staatshervormingen
Zijn nu ongeveer 15 jaar verder en toch nog interessant voor ons:
- Zijn een staatshervorming verder en zitten nog in soortgelijke logica: hoe moet het verder
met die Belgische politiek?
- De pandemie heeft daar interessante nieuwe elementen aan toegevoegd
Tekst geeft goed overzicht van waar we vandaan komen: Belgische politieke geschiedenis in een
notendop!
1
,.
o Na al deze staatshervormingen, zitten we nog steeds met dezelfde logica (bepaalde
doelen, eisen,…
Belgische politiek in 3 luiken (notendop)
1830-1963: van onafhankelijkheid tot taalwetten (begin federalisering)
o Unitaire staat
1963-1995: federalisering
1995: post-federaliseringsfase
o ’95: parlementen van de deelstaten werden voor het eerst verkozen
o Voor het eerst was het echt federaal
o Overgangsfase naar misschien een confederaal België?
- Veel actuele kwesties in de Belgische politieke kunnen we beter vatten
als we die achtergrond kennen!
o Achtergrond informatie
1830-1963
Vlaanderen economisch, financieel en bestuurskundig marginaal
o Vlaanderen was agrarisch en economische centrum was Brussel (spraken Frans)
Strijd van Vlamingen vooral voor erkenning Vlaamse gemeenschap en taal als integraal deel van
België
o Taal en culturele erkenning voor Vlamingen
Strijd aangewakkerd na WOI
- Algemeen enkelvoudig stemrecht (1919) zorgde voor de opkomst van de partijen: Frontpartij na WOI,
Vlaams Nationaal verbond 1936
o Van meervoudig naar enkelvoudig stemrecht. Er was dus minder sprake van de elite en
hierdoor was er een grotere opkomst van partijen.
o Fransen waren elitair en superieur qua positie
Strijd werd gecompromitteerd na WOII
1830-1963 (2)
Taalwetten: graduele erkening NL, ook als bestuurlijke taal
- Rechtbank (1873), administratie (1878), publieke scholen, leger, onderwijs in het algemeen
(muv het hoger onderwijs)
o Mensen konden in hun eigen taal verder geholpen worden
- Wet gelijke status talen en afschaffing van Frans aks officiële communicatie in Vlaanderen
- Vastleggen van taalgrens
o Taalgrenzen: beginpunt van de federalisering
1963-1995
Omslag machtsverhouding
- Economische dominantie Vlaanderen
- Vlamingen numerieke meerderheid in het parlement
o Vlamingen: ander soort economie en Wallonië had vooral de oude industrie
o Politici gingen ook in het parlement Nederlands spreken
Blijft typische attitude minderheid aannemen
- Vraagt federalisering culturele materie ipv op het centrum te wegen
o De schoolstrijd werd opgelost (katholieke scholen en vrijzinnige scholen), zelfde subsidie
o Schoolpact: ouders beslissen zelf naar welke scholen ze gaan
o Communautaire breuklijn: meer ruimte in de politieke agenda
2
,.
o De Vlaamse strijd blijft doorgaan
Reactie Waals middenveld
- Tegen groeiende greep Vlaanderen op centrum
- Republikeinse rode strekking voor regionalisering
o Walen wouden ook een regionaal bestuur
o Zowel culturele erkening als staatshervorming
Brusselse recatie vooral op tweetaligheid gericht
1963-1995 (2)
Opkomst etnoregionalistische partijen
o Bv. De volksunie
Splitsing traditionele partijen
o Liberalen, socialisten en christen democraten
- Versterkt centrumvliedende tendens
- Opeenvolging staatshervormingen vormen België om tot een federatie
- Ontstaan nieuw politiek systeen met nieuwe politieke logica en dynamiiek
- Zero sum wordt win/win
o Bij een staatshervorming wint er iedereen
o Iedereen gaat voor zichzelf beslissen
Sinds 1995
Herziening conflict:
Onopgeloste problemen winnen aan belang
- Faciliteitengemeenten, verfransende (verengelsende) eentalige gemeenten
rondom Brussel, BHV, statuut Vlamingen Brussel
- Door ruimte op de agenda en uitkristalliseren van deze problemen
o Vlamingen: Vlaamse rand
o Walen: Brusselse periferie ; zegt genoeg over elkaars standpunten
Socio-economische problemen winnen aan belang
- Socio-economische kwesties: interpersoonlijke soliditeit
- Rol budgettaire krapte
o Socio-economische kwesties zijn moeilijk om bevoegdheden te geven aan de deelstaten
Herpositionering actoren
Afkalving VU heeft tot versplintering Vlaams partijlandschap geleid (itt Franstalig partijlandschap)
- Opbod Vlaamse partijen communautaire issues (‘recent’ heropleving-dominantie NVA)
o Door de staatshervorming werd de VU kleiner
o Door de uiteenvalling van de VU gingen leden naar andere partijen. Hierdoor kregen
politieke partijen meer Vlaamse accenten
Versterkt tot uiting in Vlaamse executieve (= regering van een gemeenschap)
o Vlaanderen heeft 1 parlement en 1 regering. Gemeenschap en gewest is dus
samengevoegd. (niet het geval in Wall)
Versterkt door ontkoppeling verkiezingen
- Asymmetrische regeringen communautaire competitie
o Door de loskoppeling van de verkiezingen kan er op verschillende niveaus worden
gestemd (ieder zijn eigen dynamiek)
3
, .
Kloof Vlaamse politieke elite en publieke opinie (meer dan in Franstalig België)
Stand van zaken 2007
Traditionele consensusstrategie werkt minder:
Zero sum games minder gemakkelijk om te zetten naar win win situaties gezien
budgettaire krapte
- Ook: niet meer gemakkelijk bevoegdheden over te hevelen zonder zware gevolgen
Gemis aan structurele communicatie
Versnipperd Vlaams partijlandschap leidt tot communautair opbod:
- Resoluties Vlaams parlement 1999:
- Twee grote gemeenschappen/deelstaten die twee andere meebesturen; verregaande
fiscale en financiële autonomie; overheveling residuaire bevoegdheden naar regio’s;
recht op eigen grondwet; verregaande overheveling resterende bevoegdheden
o Vlaams niveau kon niet alles realiseren
- Maddens doctrine
o Vlamingen zijn altijd met eisen naar tafel gekomen voor nieuwe staatshervormingen.
Deze eisen gaan er altijd zijn.
o Als Vlamingen geen eisen meer hebben, dan gaan alle problemen zichzelf oplossen
- Vraag om onafhankelijkheid
Quo vadis Belgica?
Ontmanteling België?
Stelt de verdere overheveling van bevoegdheden de Vlaamse politieke
elite tevreden?
o Komt er ooit een einde aan de Vlaamse eisen?
o ALS er een Vlaamse onafhankelijkheid komt wat doen we met:
Behoudende krachten
- Brussel
- Opdeling schuld
- Terughoudendheid EU en haar lidstaten
- Vlaamse economie export georiënteerd
o Wallonië is een belangrijke handelspartner, dus hebben we ze nodig
o Op Europees vlak handelen we als 1 land
Waar staan we nog eens 15 jaar later?
o Veel issues van toen zijn er nog steeds
Hoe moeten we nu verder?
Tekst Swenden
Focus vandaag op scenario’s voor de toekomst
Formuleert die op basis van onderzoek naar de Belgische politiek
Lees de rest ook:
- Duid aan wat je niet verstaat!
- Bekijk dit na elke les en vul in, wordt in de loop van het semester duidelijk!
Opties voor de toekomst
Temperen centrumvliedende krachten:
- Federale kieskring voor federale verkiezingen: kiezers andere taalgroep aanspreken
- Samenvallende verkiezingen: meer tijd tussen verkiezingen, tempert competitie partijen
- Verkozenen doen mandaat uit op niveau waarop ze verkozen zijn: trouw aan niveau
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Miallm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.87. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now