GEDRAG HOND
1. Afstamming en domesticatie
1.1. Afstamming
Tegenwoordig zijn er heel wat
hondenrassen terug te vinden.
Toch zijn ze allemaal vanuit 1
door ontstaan: de wolf.
Animalia → Chordata →
Mammalia → Carnivora →
Canidae (hondachtigen) →
Canis genus
A FSTAMMING VAN DE WOLF
• 1e gedomesticeerde diersoort
• Archeologisch, genetisch, .. onderzoek
→ domesticatie min. 15 000j geleden
• Wrschnlk multiple onafh. domesticatieprocessen
• ≠ hypothesen (≠ plaatsen, onafh. van elkaar)
o Autodomesticatie: afval eten → mensen
o Wolvenpups uit nest tam maken
Fenotypische plasticiteit
Wolf kan zich sterk aanpassen aan veranderende omstandigheden
Experiment Miklosi – onderzoek naar gedrag van honden en wolven
Aangeleerd gedrag: trekken aan touw → voedsel ➔ werd gewoonte
Experiment: trekken aan touw → gebeurt niets, ≠ voedsel
Vaststelling: wolf blijft trekken ↔ hond richt zich naar baasje
Besluit: hond is meer gehecht aan personen
1.2. Domesticatie
= proces waarbij een populatie dieren aangepast wordt aan de mens en de opgelegde omgeving door
Genetische verandering door mens bepaalt = kunstmatige selectie
Omgevingsgeïnduceerde veranderingen in ontwikkeling bij elke generatie (o.a. door
leerprocessen) = temmen dier → ≠genetisch overdraagbaar
OPM: domesticatie ≠ temmen
Natuurlijke vs. kunstmatige selectie (andere kleuren, ‘afwijkingen’ eruit halen → ≠ overlever natuur)
,V OORWAARDEN
Hoe meer voldaan, hoe meer geschikt
• Dieet → flexibel, verstrekking dr mens mogelijk
• Voortplanting → ≠ vaste paarvorming, paren (in gevangenschap) noodzakelijk
• Leven in groepsverband
o Sociale structuur + dominantieverhoudingen
• Sociale relaties met andere soorten (mens), ≠ (extreme) vijandigheid
1e golf: hond, landbouwdieren, paard
2e golf: pelsdieren, labodieren, vleesproductiedieren
G EVOLGEN
• Gedrag
o Kwantitatieve verandering (toename – afname eigenschappen)
▪ Afname vluchtgedrag, prooivanggedrag, broedsheid… (enkel belangrijk in wild)
▪ Toename seksuele drift, vroegere geslachtsrijpheid → snellere voortplanting
▪ O.a. door veranderende drempelwaarde
o Neotenie: behoud van juveniele kenmerken (zie pup) bij adulten
▪ Blaffen, spelgedrag, onderdanig gedrag, …
o Meer variatie
• Morfologie
o Veranderingen in schedeltype, grootte, haarkleur, haartype, staart, oren … (≠ wolf)
• Fysiologie
o Kleinere bijnieren → gewijzigde hormoonproductie
o Neurotransmitters: hersenen meer serotonine
o Reproductie minder seizoensgebonden
1.2.1. Belyaev
O NDERZOEK ( SINDS 1959)
• Zilvervossen (gehouden voor pels, ≠ gedomesticeerd) selectief fokken op ‘tamheid’
• ± 130 dieren
• Geselecteerd op tamheid, ≠ getraind → verbleven in kooien, beperkt menselijk contact
• Testen
o Maandelijks → reactie bij voederen, proberen strelen
o Om 8 m:
▪ Klasse I – minst gedomesticeerd: wegvluchten, bijten…
▪ Klasse II – laten strelen en oppakken
▪ Klasse III – kwispelen, jammeren
▪ Klasse IE – ‘gedomesticeerde elite’: zoeken naar humaan contact, snuffelen, likken
→ klasse later toegevoegd
, o Toegelaten voortplanting: 5% + 20%
o Stijgende elite → verdere generaties
▪ 10e generatie = 18% elite
▪ 20e generatie = 35% elite
▪ 30e generatie = 75% elite
V ERANDERINGEN
Fysiek
• Haarkleur: voorkomen witte zones
• Afhangende oren
• Opgekrulde, kortere staart
• Kortere poten, over- en onderbijters
Socialisatieperiode
Hoe meer gedomesticeerd, hoe sneller de socialisatieperiode start, hoe langer
Gedrag – morfologie – fysiologie
Door selectie op tamheid → destabilisatie van genetisch materiaal → veranderingen in G + M + F
2. Zintuigen en communicatie
2.1. Olfactorische communicatie (reukzin)
• Mogelijk vanaf geboorte
• Uitstekende reukzin
o ≠ doeleinden : opsporen drugs, spoorzoeken, ziektedetectie …
Hond Mens
• 𝟐, 𝟖 × 𝟏𝟎𝟖 reukreceptoren • 5 − 20 × 106 reukreceptoren
• Opp. reukepitheel: 75-200 cm² • Opp. reukepitheel: 5 cm²
Stoffen bij veel lagere concentratie waar te nemen
≠ aantal receptoren tussen hondenrassen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ImpensC. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.