Tijdloos als Joachim Stiller
‘Mochten er zich dus in een nabije toekomst andere gebeurtenissen voordoen, welke naar
uw oordeel niet aan de algemeen gangbare logica beantwoorden, twijfel dan nooit aan de
exactheid van wat gij gezien of eventueel gehoord hebt (Pagina 35).’
14 juli 1957, zittend in zijn zolderkamer in Antwerpen leest Freek Groeneveld deze
woorden in een recentelijk ontvangen brief. De aanzet tot een jaar vol onverklaarbare
ondervindingen, waarin meer brieven zullen volgen. Freek kan zijn ogen niet sluiten voor
dit alles en zijn dagelijks leven wordt meer en meer opgeëist door de schrijver van de
brieven, Joachim Stiller. Veelvuldig alcoholgebruik laat Freek soms voor kort ontsnappen
aan de werkelijkheid. Angst en krankzinnigheid nemen de overhand. Wederzijdse affectie
met Simone zorgt uiteindelijk voor zijn verlossing. De verlossing is tevens het thema in de
roman. De roman, geschreven in het ik-perspectief, wordt gekenmerkt door lange zinnen
met enigszins complexe woorden. Elementen als godsdienst, krankzinnigheid, tijdloosheid
en angst zitten door de hele roman gevlochten. Wie is dit geheimzinnige figuur genaamd
Joachim Stiller? De roman ‘De komst van Joachim Stiller’ is vandaag de dag nog boeiend
om te lezen.
Om te beginnen heeft de roman een spannende signatuur. Vanaf het moment dat Freek
Groeneveld zijn eerste brief van Joachim Stiller ontvangt, tast de lezer in het duister. Al naar
gelang Freek de brief langer bestudeert bemerkt hij enkele frappante zaken. ‘Ik las onthutst:
II.IX.19. Wat logischer wijze betekende – voor zoverre het geval op enige logica aanspraak
maken kon – dat de brief ruim anderhalf jaar vóór mijn geboorte zou gepost zijn… (Pagina
37).’ Freeks vage gevoel van onbehagen wordt door deze ontdekking versterkt, hij realiseert
zich dat het bij deze brief mogelijk toch niet om het werk van een zonderling of van een
flauwe grappenmaker gaat. Er wordt voor de lezer een raadselachtige toon gezet. De
subtiele maar intrigerende beschrijving van opmerkelijke details rondom de eerste en
opvolgende brieven maakt het boek spannend tot de laatste pagina. De veelvuldige
aanwezigheid van signalen van Joachim Stiller beïnvloedt het leven van de hoofdpersonen,
Freek en Simone, steeds meer. Door de groeiende angst en spanningen van de
hoofdpersonen bouwt de spanning voor de lezer zich steeds verder op, aangezien eenieder
zich kan inleven in de chaos van de onwetendheid. Gedurende het gehele boek dringt de
vraag zich op wie dit opmerkelijke en raadselachtige figuur is – een vraag waarop geen
antwoord komt.
Tevens bevat het werk lichte ironie wat het lezen amusant maakt. De subtiele, ironische
zinnen laten een lach op je gezicht springen. ‘Nadat ik de pilsjes betaald had, waarop Zijlstra
mij trakteerde slenterde ik huiswaarts (Pagina 62).’ Zijlstra bestelde biertjes voor Freek en
hemzelf, waarna hij ze niet betaalde. Nogal excentriek. Het gebruik van ironie is tijdloos en
trekt de aandacht van de lezer. Het zorgt voor een andere dimensie in het boek en het houdt
het enigszins luchtig.
‘Kortom, ik zou de voorkeur hebben gegeven aan het aanslagbiljet van de
belastingontvanger boven deze idiote boodschap, geschreven door een of andere trieste
geestigaard of door een maanzieke schoolmeester, die blijkbaar te veel detectiveromans
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AmberStoker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.36. You're not tied to anything after your purchase.