Summary
Samenvatting inleiding behandelmethoden
- Course
- Institution
Hey, dit is een samenvatting van de besproken stof van inleiding behandelmethoden. Alle gastcolleges staan er (ook) uitgebreid in. Succes met leren!
[Show more]
Seller
Followkyrabl
Reviews received
Content preview
Inleiding behandelmethodenintroductiecollege
lang= + 1 jaar
1
,Hoorcollege 1: Cliëntgerichte & emotion-focused therapy
Cliëntgerichte therapie duurt vaker langer en wordt vaak intensiever ervaren dan
bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie.
Carl Rogers’ cliëntgerichte psychotherapie
Carl Rogers is begin 1900 geboren en zijn ideeën waren in de jaren 40-60 populair, eigenlijk
wel revolutionair te noemen. Hij was zelf een humanist en de eerste professor/therapeut die
therapiesessies opnam (op video) en hiermee anderen informeerden. Je zou cliëntgerichte
therapie een “humanistische therapie” kunnen noemen. Het was een reactie op
psychoanalyse en het behaviorisme.
Maslow was de eerste die afweek van de normale psychologie en de anderen opriep om een
meer humanistische aanpak te gebruiken. Het is een hele positieve manier van visie: mensen
zijn zelf in staat om hun eigen problemen op te lossen en te begrijpen. Elk mens heeft een
natuurlijke potentie tot groei als de omgevingscondities gunstig zijn.
Freud was in tegenstelling tot deze visie meer een soort arts. Echter is een individu een
subject i.p.v. een object dat ontleed, beoordeeld en gemanipuleerd mag worden. Het is
belangrijker hoe de mens iets ervaart dan hoe het in werkelijkheid is. Of zoals Rogers zei:
“zijn ervaring is zijn realiteit”. Tegenwoordig wordt deze therapie experimentele therapie
genoemd en zelden cliëntgerichte therapie.
Humanistische psychologie is “non-directief” dit betekent dat je niet leidt maar je volgt. Dit
houdt in dat je nieuwsgierig blijft als iemand onverstandige keuzes maakt. Je wilt weten
waarom iemand dit doet. Je gaat niet focussen op abnormaal gedrag maar juist op mens-
zijn. Het gaat hierbij om “wat is het om eens mens te zijn” en niet om zaken als het
onbewuste (zoals bij Freud) eerder om het bewustzijn, de vrije wil. Iets is niet abnormaal,
maar te begrijpen vanuit de context van wie die persoon is. Veel mensen in die tijd waren
vaak lang opgenomen hier was Rogers enorm tegen omdat men hier zijn vrije wil verliest. De
focus bij humanistische psychologie licht op de therapeutische ‘gelijkwaardige’ relatie i.p.v.
op technieken die je kan toepassen. Merk ook op dat Rogers de eerste was die de term
‘cliënt’ en niet ‘patiënt’ gebruikt! Belangrijk is een onderzoekende houding, geloof in
verandering (uit zichzelf, mits hier voeding voor is vanuit een therapeut) en een positief
beeld. Het draait om zelfontplooiing/zelfactualisatie een mens kan tot hoog stijgen.
Rogers’ centrale hypothese: “als ik voor een bepaalde soort relatie kan zorgen, zal de
andere persoon binnen zichzelf de capaciteit om die relatie te gebruiken voor groei
ontdekken en veranderen en persoonlijke groei zal voortvloeien”.
→ Dit wil zeggen dat Freud geen relatie had met zijn cliënten, bij Freud ging het om
overdracht dit is een veel neutralere band.
Humanistische aannames
Hierbij wordt gebruik gemaakt van de piramide van Maslow over zelfactualisering. Rogers
zegt dat er 3 dingen nodig zijn in een omgeving:
1. echtheid (openheid en zelfonthulling): transparantie naar de cliënt, openheid,
volledige aanwezigheid, er echt als mens zitten en geen dubbele boodschap geven. Je
hoeft geen emoties te verhullen, deze maak je bespreekbaar.
2
, 2. acceptatie (onvoorwaardelijke positieve steun): acceptatie en respect naar de cliënt.
Je accepteert niet wat iemand heeft gedaan maar wel dat diegene eraan wilt werken
en dat diegene het heeft gedaan. Het verschil tussen goedkeuren begrijpen en
accepteren dat diegene dat in dat punt in zijn leven nodig vond.
3. empathie (luisteren en begrijpen): het vermogen om te voelen wat de cliënt voelt
vanuit zijn perspectief (zonder het over te nemen) dit is iets anders dan
sympathie(sympathie is wel meeleven maar niet meevoelen)!
Als deze aanwezig zijn kan iemand zicht ontplooien tot een ‘fully functioning person’
interventies in cliëntgerichte therapie. Er licht weinig nadruk om technieken. Je maakt
gebruik van basisgesprekstechnieken:
• actief luisteren, doorvragen → hoor ook wat er niet gezegd wordt door cliënt
• reflecties op gevoel waardoor cliënt verdiept → mensen gaan nadenken
• verhelderen, samenvatten, parafraseren
• talking about talking: hoe zegt de cliënt iets
Er ligt geen focus op symptomen, symptomen zijn een signaal van onderliggende thema’s.
Daarmee is het niet klachtgericht. De therapeut focust op het aanwezig zijn in het nu en er
ligt geen focus op diagnostisch onderzoek, anamneses etc.
Casus 1: Evert is een 45-jarige man, getrouwd, verpleegkundige, heeft 3 zware depressies
gehad en burn-outs in zijn leven, vermijdende coping, lichamelijke beperkingen en
overgewicht.
Symptomen: wat zit hier nu onder? (je kan dit bevorderen door in “wij-termen” te praten,
dus bv. “wij” gaan erachter komen wat hieronder zit.
Hoe: vragen, luisteren, volgen, zoeken naar openingen (dingen die opvallen bv. veel over
symptomen praten), empathisch confronteren, bekrachtigen (als iemand toch besluit iets op
een andere manier te doen zoals over zijn gevoel praten), niet verklaren maar naar de
beleving toe → niet de weg wijzen!
vergelijking in methoden
De therapeutische relatie is bij cliëntgericht o.b.v. de 3 principes, en dit is non-directief. Een
psychoanalyticus zou juist de overdracht centraal zetten, de therapeut is abstinent en
interpreteert en analyseert het gaat hier minder over veiligheid/warmte (wel effectief ook).
Bij cognitieve gedragstherapie is de therapeutische relatie belangrijk, maar directief,
voorschrijvend en adviserend.
De inhoud van cliëntgerichte therapie is gericht op symptomen verhullen van bv.
weggestopte boosheid en een incongruent zelf. Bij psychoanalytische therapie gaat het om
onbewuste conflicten uit de kindertijd en bij cognitieve gedragstherapie gaat het erover dat
symptomen zijn ontstaan uit negatieve gedachten.
Interventies bij cliëntgerichte therapie zijn gericht op het in contact brengen met het gevoel
en expressie (uiting aan dit gevoel geven). Psychoanalytische therapie is gericht op
interpretaties geven en droomduidingen. Cognitieve gedragstherapie is dan weer gericht op
activatie en gedachten uitpluizen.
3
, Rogers’ theorie van het zelf
Het zelf bestaat uit:
1. de ware zelf: zelfwaarde (ontstaat in de kindertijd)
2. waargenomen zelf: hoe we onszelf zien
3. ideale zelf: wie we willen zijn, ambities, doelen etc.
‘De vreemde paradox is dat als ik mijzelf accepteer zoals ik ben, ik veranderen kan.’ – Rogers
Kritieken op cliëntgerichte psychotherapie
• is het vooral een houding of een therapie?
• Borderline persoonlijkheidsstoornis kenmerkt zich door (zelf-) destructief gedrag. Je
zou de stoornis moeten erkennen en niet alleen moeten focussen op de persoon
• Rogers is te optimistisch
• “empathie ontstaat alleen als de therapeut daadwerkelijk geïnteresseerd is om de
wereld van de cliënt binnen te treden en ook echt bezorgd is over de cliënt” – Kensit
• Ethisch, waar trek je nu de grens bij grensoverschrijdend gedrag? → “ondanks dat
Rogers de nadruk legt op acceptatie is dit niet het zelfde als goedkeuren, waar
tekenen we de lijn? Laten we sociopathische criminelen uren in therapie spenderen
waarbij we inzicht in hun morbide en inhumane gedachtes hebben maar hier niets
over zeggen?”
Emotiegefocuste therapie
Eerst was er cliëntgerichte therapie (Rogers) → existentiële psychotherapie (Yalom) dit ging
ook over betekenis geven aan het leven, hij voegde een realiteitszin van het leven toe →
experiëntele psychotherapie en focusing (E. Gendlin) → emotion focused therapy (Les
Greenberg) en dit ook voor koppels (Sue Johnson) → vervolgens werd dit een soort combi
van Gestalt/cliëntgerichte therapie
Emotietheorie
Emoties zijn adaptieve vormen van informatieverwerking. Emoties hebben een adaptieve
functie: ze geven kleur en betekenis aan wat waardevol is voor ons en geven betekenis. Ze
vertellen ons wat we nodig hebben, geven ons een gevoel van heelheid en consistentie en ze
zetten ons aan tot verandering. Emothietherapie leert ons om emoties bewust te ervaren en
ze adequaat te gebruiken. “Elke emotie heeft een behoefte, elke behoefte heeft een aanzet
tot actie” (action-tendency).
Problemen met emoties
Emoties bedekken soms andere emoties, de intensiteit van emoties is soms ook te hoog of
juist te laag. Mensen kunnen ook vastlopen doordat ze te weinig emoties ervaren
(psychopathie) of juist geen afstand meer kunnen nemen.
Emotionele reacties
1. primaire adaptieve emotionele reactie
Er is gevaar en je lichaam reageert hierop met angst. Een onmiddellijk emotionele
respons op een situatie die helpt om actie te ondernemen
2. maladaptieve emotionele reactie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kyrabl. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75632 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now