Hoofdstuk 3.1 De Nederlandse maatschappij (1948-1978):
Nederland in de wereld:
1948 tot 1978 Nederland koos voor actievere rol in de wereldpolitiek dan in de jaren voor 1940.
Dit had onder andere te maken met de Tweede Wereldoorlog:
Voor de oorlog had Nederland altijd een neutraliteitspolitiek gevoerd.
In 1940 was Nederland, ondanks zijn neutrale status, toch aangevallen door Duitsland.
Na Tweede Wereldoorlog voelden veel Nederlanders nieuwe dreiging van de Sovjet-Unie.
Zij vonden dat hun land niet meer neutraal kon blijven.
Nederland werd daarom lid van de NAVO, het westerse militaire samenwerkingsverband dat
was opgericht vanwege de spanningen tussen het Westen en de Sovjet-Unie.
In deze periode van Koude Oorlog probeerden zowel de Verenigde Staten als de Sovjet-Unie hun
invloedssfeer in Europa te vergroten.
Verenigde Staten deden dit door:
1. Europese landen te helpen met hun wederopbouw na de oorlog zij gaven financiële
steun= Marshallhulp.
Nederland deed al snel mee aan Europese samenwerkingsverbanden:
1. Zoals de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS).
2. Nederland was bovendien een van de zes oprichters van de Europese Economische
Gemeenschap (EEG), de voorloper van de huidige Europese Unie (EU).
Een van de doelen van meer Europese samenwerking was nieuwe oorlogen binnen Europa te
voorkomen.
Economische veranderingen:
Door de oorlog was Nederland sterk verarmd:
De wederopbouw duurde tot halverwege de jaren 50.
Al die jaren hadden de meeste mensen maar weinig te besteden.
Daarna groeide de welvaart in Nederland snel. Dit had een paar oorzaken:
1. De Amerikaanse Marshallhulp zorgde ervoor dat allerlei bedrijfstakken zich goed konden
herstellen. Veel Nederlanders waren bereid hard te werken en sober te leven on hun land er
weer bovenop te krijgen.
2. Ook de Nederlandse regering nam maatregelen:
Na de Tweede Wereldoorlog zaten de socialistische Partij van de Arbeid (PvdA) en de
Katholieke Volkspartij (KVP) een periode samen in de regering we spreken daarom wel van
rooms-rode regeringen.
Deze politici geloofden in een maakbare samenleving: ze dachten dat de regering de
economie kon sturen en zo kon zorgen voor een betere samenleving met meer economische
gelijkheid.
Zij voerden daarom een geleide loonpolitiek dit hield in dat de overheid alle lonen in
Nederland laag hield.
, Voordelen van deze geleide loonpolitiek zijn:
1. Werkgevers konden meer mensen in dienst nemen, waardoor er minder werkloosheid was.
2. Dat Nederlandse producten relatief goedkoop werden, waardoor de export steeg.
Nederland profiteerde daarbij van het economische herstel van Duitsland, dat veel
Nederlandse producten importeerde.
In de jaren 60 werd in Groningen een grote hoeveelheid aardgas gevonden. Heel Nederland
werd in de jaren daarna aangesloten op het aardgas het aardgas werd ook geëxporteerd
naar het buitenland en werd een grote bron van inkomsten voor de Nederlandse overheid.
De snelgroeiende welvaart had twee belangrijke gevolgen:
1. De rooms-rode regeringen vonden dat de staat iedereen een bestaansminimum en goede
zorg moest garanderen. Nu er meer geld was, begonnen ze daarom in de jaren 50 met het
opbouwen van een verzorgingsstaat. 1957 de Algemene Ouderdomswet (AOW) werd
ingevoerd, waardoor ouderen verzekerd waren van een pensioen.
2. Er ontstond een consumptiemaatschappij. In de jaren 60 kwam een einde aan de geleide
loonpolitiek en stegen de lonen sterk Nederlanders konden allerlei producten kopen die
eerder te duur waren geweest, zoals huishoudelijke apparaten of een auto. Mensen konden
voor het eerste op vakantie en werden mobieler.
Veranderingen in de bevolking:
Direct na de Tweede Wereldoorlog groeide de bevolking in Nederland snel er was sprake van een
zogenaamde babyboom, waarbij in korte tijd veel kinderen werden geboren.
In de decennia erna zette de bevolkingsgroei door. De groeiende welvaart ging gelijk met
verdere verstedelijking.
Daarnaast werd het aantal inwoners beïnvloed door migratie:
Begin jaren 50 was er vooral sprake van emigratie.
Het sobere leven tijdens de wederopbouw zorgde ervoor dat duizenden Nederlanders ervoor
kozen te verhuizen naar landen als Australië, Nieuw-Zeeland en Canada deze landen
waren blij met de Nederlandse migranten, omdat zij grote behoefte hadden aan
werkkrachten.
Eind jaren 60 keerde de migratiestroom om door de groeiende welvaart probeerde Nederland nu
juist immigranten uit andere landen aan te trekken, omdat er steeds meer arbeidskrachten nodig
waren:
Werkgevers huurden zogenoemde gastarbeiders in, eerst uit landen als Spanje en Italië, later
uit Turkije en Marokko.
De verwachting was dat deze gastarbeiders na enige tijd zouden terugkeren naar hun
vaderland.
Velen deden dat ook, maar in de jaren 70 veranderde dat en bleven veel gastarbeiders in
Nederland wonen.
Zij kregen het recht ook hun gezin naar Nederland te laten komen.
Door deze gezinshereniging nam het aantal migranten in Nederland verder toe.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller driessentocco. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.