Samenvatting geschiedenis Steden & Burgers in de Lage Landen
9 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
In dit document vindt je een samenvatting over Steden & Burgers in de Lage Landen, vanuit het boek Forum. De samenvatting bevat alle hoofdzaken en genoeg bijzaken. Ik heb na het leren van deze samenvatting een 8.8 gehaald.
STEDEN&BURGERS IN DE LAGE LANDEN
Hoe is Nederland in de periode tussen 1000 en 1700 een burgerlijk land geworden met een relatief
grote en tamelijk gelijk verdeelde welvaart en met sterke republikeinse trekken? En in welke mate
was dat een uitzondering vergeleken met andere landen?
- Wordt niet hoog opgekeken van autoriteiten.
- Kleine verschillen arm en rijk.
- Weinig sociale hiërarchie.
- Burgerlijk elitair land.
Nederland behoort tot de 5 landen met minste verschil arm en rijk.
Je ‘doet gewoon’, onderscheidt je niet teveel van anderen en hebt geen ‘kapsones’.
Nederland heeft al eeuwen een opmerkelijk burgerlijk karakter → Stadsburgers (Leven van
handel en ambacht). Belangrijkste sociale en politieke groep ipv grootgrondbezitter en adel
in andere landen.
1. Een middeleeuwse metropoolregio
In cultuur brengen woeste gronden + gebruik nieuwe technieken (beter paardentuig en
ploeg) → Steden herleefden → Bevolkingsgroei → Meer mensen handel en ambacht ipv
landbouw.
Vorsten kregen meer greep → meer veiligheid → handel over langere afstanden mogelijk →
geldeconomie herleefde.
Metropool Vlaanderen
Middeleeuwse metropoolregio's: Noorden Italië (Macht in handen Adellijke families met kasteel of
versterkt huis in stad) en Zuiden van de Nederlanden (Burgers gaven de toon aan).
Poorters (wonen binnen poorten stad): Middeleeuwse stadsburgers.
Vlaamse stede, tak van welvaart: Vervaardigen wollen stoffen = laken (wollen stoffen van goede kwaliteit,
waar kleding van werd gemaakt.)
11e eeuw → Atrecht eerste Nederlandse stad met lakennijverheid. Makkelijk door
schapenhouderij in regio. Atrecht → oude Romeinse stad met bisschop. Kwam in 1000 in
ontwikkeling na verval.
Leiding overgenomen door nieuwere centra Brugge en Gent. (gesticht rond burcht van de Vlaamse graaf
Brugge of gegroeid rond Abdijen (Gent). Waren rond 1300 grootste steden van Noordwest-Europa.
Handelsstromen
Monniken en ridders: Onveiligheid in feodale Europa → nauwelijks contact Noord- en Zuid-
Europa → Handel over lange afstanden onmogelijk.
Steden en staten: Verbindingen hersteld. Uitwisseling Vlaanderen en Noord-Italië via jaarmarkten waar
kooplieden uit Noord en Zuid elkaar ontmoette. Atrecht profiteerde daarvan. Brugge (daar
, hadden veel Europeanen een vaste vertegenwoordiging) verdrong Atrecht door goede
zeeverbindingen/routes → makkelijker/ beter dan jaarmarkten.
Duitse Hanze: Beheerste Oostzee. Eerst samenwerking kooplieden later verbond handelssteden.
Gilden
Organisaties mensen zelfde beroep in Vlaamse steden.
Koopmansgilden: Oudste, rijkste en machtigste gilden. Later ook ambachtsgilden.
Gilden hadden veel invloed: organiseerde werk + sociale/religieuze leven van zijn leden.
Elke gilde had een beschermheilige en altaar in de grote kerk van een stad. Gildemeesters speelde de
voornaamste rol in het stadsbestuur.
Geld- en Beurshandel
Gemunt van edelmetaal → grote bedragen goud/zilver vervoeren was onveilig.
Kooplieden → wisselbrieven → Kon worden ingewisseld voor geld bij een bekende (soort
bank) van de briefschrijver in de stad waar de geadresseerde woont. Dit kon alleen de
geadresseerde!
Meenemen grote hoeveelheden goederen ook riskant + onhandig → beurshandel ontwikkelde
in Brugge = op een ontmoetingsplaats van kopers en verkopers (beurs) werden koopcontracten gesloten
terwijl de goederen zich op een andere plaats bevonden.
Stadsrechten
Anders regels dan voor het boerenplatteland nodig voor een gemeenschap van handelaren
en ambachtslieden met ingewikkelde financiële contracten rond bank- en beurshandel nodig
→ burgers wilden zelf beslissen over het bestuur en de rechtspraak in hun stad.
Graaf van Vlaanderen → gaf ze stadsrecht → zelfbestuur voor de steden.
Graaf leverde deel macht in. Welk belang?
- Steden bevorderen → vorst creëerde tegenwicht tegen adellijke leenmannen → (Met
stenen als steunpunt) meer centrale mocht in vorstendom verwerven.
- Profiteerde als er veel geld werd verdiend in de steden → meer belastingen → legers
huren en ambtenaren inzetten bij bestuur → tegenwicht tegen adel.
Steden met stadsrechten droegen bij aan het tegengaan van de feodale versnippering en daarmee de
herleving van staten in de Late Middeleeuwen.
Stedelijke burgerij nam langzaam de rol van de ader als bestuurder over net als taken van de
geestelijkheid.
- Armenzorg
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller robingoessens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.09. You're not tied to anything after your purchase.
