Dit document bevat een samenvatting (gebaseerd op Malmberg Biologie Voor Jou (MAX) VWO5) omtrent de onderwerpen gedrag en zintuigenstelsel met als inhoud: zintuigenstelsel (kenmerken, functies, onderdelen, soorten receptoren); het oog (onderdelen, functie, werking, afwijkingen); beschrijven van ged...
Samenvatting gebaseerd op Malmberg Biologie Voor Jou (MAX) VWO6 2021; Afbeeldingen afkomstig van Malmberg
Biologie Voor Jou (MAX) VWO6 2021.
Zintuigenstelsel en Gedrag
Het zintuigstelsel
Het zintuigenstelsel bestaat uit verschillende zintuigen. Zintuigen zoals gehoorzintuig
en gezichtszintuig ontvangen prikkels uit het externe milieu. Zintuigen die prikkels
ontvangen uit het inwendige milieu (interne prikkels) zoals osmosereceptoren en pH-
receptoren worden gebruikt bij homeostatisch regelmechanismen.
Er zijn verschillende soorten receptoren:
1) Proprioceptoren zijn zintuigen die een verandering van de spanning van een
spier of een verandering in de stand van een lichaamsdeel registreren.
2) Mechanische receptoren. Deze receptoren reageren op o.a. aanraking, druk,
beweging en geluid.
3) Chemische receptoren. Deze kunnen bepaalde moleculen uit de omgeving
binden.
4) Temperatuurreceptoren. Deze reageren op warmte en kou boven of onder
een bepaalde normwaarde.
5) Pijnreceptoren. Deze geven een impuls door extreme temperaturen,
chemische stoffen of andere invloeden.
6) Lichtreceptoren (fotoreceptoren): zichtbaar ligt veroorzaakt een impuls.
Zintuigcellen (receptoren) zijn vaak gespecialiseerde neuronen. Elk zintuigcel heeft
zijn eigen drempelwaarde. De adequate prikkel voor bijvoorbeeld lichtreceptoren is
licht.
Voor informatie over de werking van prikkels en hoe deze tot stand komen, zie mijn document :
“Hormonen & Zenuwstelsel | Samenvatting” (beschikbaar op Stuvia).
, Samenvatting gebaseerd op Malmberg Biologie Voor Jou (MAX) VWO6 2021; Afbeeldingen afkomstig van Malmberg
Biologie Voor Jou (MAX) VWO6 2021.
Het oog.
Het witte gedeelte van een oog heet het harde oogvlies (ter bescherming). Het harde
oogvlies gaat over in het hoornvlies aan de voorkant. Het gekleurde gedeelte van een
oog heet iris of regenboogvlies. In de iris zit een opening, de pupil. Onder de huis
boven de ogen liggen traanklieren die traanvocht produceren om de oogleden
vochtig te houden. De traanbuizen voeren vocht af naar de neusholte. In beide
oogkassen zijn verschillende oogspieren aan het harde oogvlies bevestigd. Het oog is
merendeels gevuld met een geleiachtige massa, het glasachtig lichaam. De wand van
het oog bestaat uit 3 lagen. Het vaatvlies, zorgt voor de voeding van het oog. Hier
lopen veel haarvaten doorheen. Deze gaat aan de voorkant over tot het iris.
Tussen het hoornvlies
en de iris bevind zich
de voorste oogkamer.
Tussen de iris en de
lens ligt de achterste
oogkamer. Beide zijn
gevuld met vocht.
Achter de iris en de
pupil bevindt zich de
lens met daaromheen
het straalvormig
lichaam (voor
scherpstellen).
De binnenste laag van de wand van een oog heet het netvlies, wat op zijn plaats
wordt gehouden door het glasachtig lichaam. Op het netvlies liggen lichtreceptoren.
De lichtreceptoren veroorzaken een impuls via de oogzenuw, dat naar de hersenen
wordt geleid. In het centrum van het netvlies ligt de gele vlek, met de lichtreceptoren
op de gele vlek, kan je het scherpst zien. De plek waar de oogzenuw het oog verlaat,
heet de blinde vlek.
Het boller en platter worden van de lens noemen we accommoderen. Door
accommoderen ontstaat, zowel bij het zien van dichtbij als in de verte, een scherp
beeld op het netvlies. We noemen de kringspieren die accommoderen mogelijk
maken de accommodatiespieren. Hoe boller de lens, hoe strakker de
accommodatiespieren staan, en hoe dichterbij je kijken kan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller semsimons. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
