Summary
Samenvatting sociale economische modellen
- Course
- Institution
Samenvatting hoofdstuk 5: de keuze voor een seculiere samenleving waar men vrij kan denken
[Show more]
Seller
Follow
jennysnels8
Content preview
De keuze voor een seculiere samenleving waar men vrijkan denken
Scheiding kerk en staat
Belangrijkste breuklijn: levensbeschouwelijk
Na oprichting België (1830)
- Onenigheid tss de katholieken en liberalen (het verbond tss deze 2 was de
grondslag van België) -> vallen in 1857 uit elkaar -> polarisatie
- Katholieken gebruikte het onderwijs om de jeugd volledig katholiek op te voeden
- Liberalen keerden zich tegen dit streven
Voor 1830
Begint met de institutionalisering van de kerk, Keizer Constantijn (vanaf 330)
- Officiële erkenning als staatskerk
380: keizerlijk edict Cunctos populos van Theodosius I de Rooms Katholieke
Godsdienst voor het 1st in het Romeinse Rijk vastgelegd als enige toegestane
staatsgodsdienst
Middeleeuwen: theocratische maatschappij (God centraal)
- Taak: evangelisatie, zorg voor het onderwijs, de zieken en de armen
Renaissance (vanaf 1500): tegenbeweging (mens centralere positie)
- Burgerlijke overheid neemt taken van de kerk over
Ideeën van de Verlichting (18e eeuw) en de positieve wetenschap
- Om de waarheid te achterhalen is de rede de enige en veilige weg
- Verzetten tegen het geloof en de dogma’s van de kerk
- Verzet tegen absolute monarchie
- Elke absolute heerschappij, het wezen van de kerk of van de koning -> afgewezen
Franse revolutie (1789): verliest de kerk haar gronden, invloed en macht
- Napoleon stabiliseert de verhouding met de kerk
Nederlands Koning Willem I = protestants (1815-1830)
- Liberalen + jonge intellectuelen grijpen naar de kerk, beïnvloed door de ideeën
v/d verlichting willen ze een onafhankelijke staat -> België (erkenning door
andere Europese mogendheden)
de periode van het UNIONISME (1830 1846)
Liberalen en katholieken werken samen om de staat uit te bouwen
De oorlogsdreiging met Nederland houdt de gelederen samen
1846: liberalen roepen een congres bijeen
- Bedoeling: kerk en staat te scheiden
Congres besluit de strijd aan te binden tegen de invloed van de kerk
Eerste partij van België wordt op gericht, de liberalen
- Artikel 3: de organisatie van het openbaar onderwijs, in alle graden, moet onder
de exclusieve leiding van het burgerlijk gezag.
- Deze partij wordt de doodsteek voor he unionisme
Vanaf 1846 2 strijdende kampen……
, Klerikaal en antiklerikaal
1. De antiklerikalen of geuzen
Verzetten zich tegen elke inmenging van de kerk in staatszaken en stellen zich op als
de verdedigers van de staat, van de burgers en van de vooruitgang
Geuzen: 1ste liberalen vrijdenkers
Later vergroten de socialisten het antiklerikale kamp
Zetten zich af tegen het paternalisme van de kerk
Ze verwijten de kerk:
- De zijde te kiezen van de gegoede burgerij en van de kapitaalkrachtigen
- Te weinig te doen aan de reële oorzaken van de sociale onrechtvaardigheid
- Dat ze onder het masker v/d ideologie haar macht en belangen willen vrijwaren
2. De klerikalen: Papen en Daensisten
Verdedigers van de vrijheid en van het persoonlijk geweten
Volgens Geuzen: onverdraagzaam en conservatief
1884: politieke partij: spanningen nemen toe
De Katholieke partij bestaat uit:
- Een grote conservatieve vleugel onder leiding van Charles Woeste
- Kleine kern van sociaal en Vlaamse bewogen mensen
Komen weinig aan hun trekken
1893: richtte deze kern de Christene Volkspartij op
Worden de Daensisten genoemd
Conservatieve, kerk en het hof willen de Christene Volkspartij de grond in boren
- Conservatieven vrezen dat men de Katholieke arbeiders wegtrekt
Katholieke ideologie w gebruikt om de eigen positie en de partij belangen te vrijwaren
ten kosten van rechtvaardige, sociale en Vlaamse eisen
Jaren 90’: Christen democratische vleugel in de Katholieke partij gaat van start
3. De inzet van de strijd: het onderwijs
strijd werd het hevigst als het om de ziel van het kind ging
Oorsprong strijd: grondwetartikels over de vrijheid van onderwijs en van godsdienst
- Dubbel interpretaties over de bijkomstige rol van de staat
- Controversen over het verplichte karakter
Eerste schoolstrijd: lager onderwijs
1846: stichting liberale partij
- Winnen verkiezingen
- Regering van Frère-Orban: macht van de kerk op het lager onderwijs indijken
Gevolg: minister van onderwijs (Van Humbeeck)
1879: wet die het lager onderwijs in handen van de staat wil houden, moraal
verplicht maakt en godsdienst uit het onderwijs weert wordt goedgekeurd
Er komt een schoolstrijd met conflicten en incidenten:
1884: volgende verkiezing -> katholieken meerderheid
- Maken wet ongedaan en vervangen hem door gunstigere wet voor de katholieken
Door soc. eco. problemen raken de conflicten rond het onderwijs op de achtergrond
1885: de oprichting van de socialistische partij
1886: de grote algemene staking tegen de sociale mistanden en algemeen stemrecht
Katholieken van 1884 tot 1914 meerderheid
- Uitbouw v/e uitgebreid net vrije katholieke scholen, wat gepaard gaat met een
verzuiling op tal van andere gebieden zijn definitief
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jennysnels8. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now