De keuze voor een rechtsstaat en rechtszekerheid
Wat is een rechtstaat?
= een staats waarin alles onderworpen is aan het recht. (‘the rule of law’)
Iedereen moet zich houden aan de wetten en regels
Iedereen die het niet eens is, kan aan een onafhankelijk persoon (de
rechter) vragen hoe het zit
Diegene die de wetten heeft gemaakt moeten zich hier aan houden. -> parlement eigen
wetten respecteren. Dit is problematisch omdat het parlement wetten zelf kan wijzigen,
omdat het soeverein is. -> onafhankelijke rechterlijke macht kan de wetten toetsen aan
de grondwet (bij ons het grondwettelijk hof)
Wat zijn mensenrechten?
= zijn die rechten die voor elk mens van fundamenteel belang zijn om een waardig
(veilig en vrij) leven uit te bouwen. Het zijn rechten die aan elk mens toekomen
Mensenrechten organisaties blijven acties ondernemen om schending van de
mensenrechten te voorkomen en zeker onbestraft te laten
Alle landen ter wereld hebben die rechten erkend -> vastgelegd in wetteksten
Vaak vernemen we via media dat er nog altijd schending van de rechten van de mens
aanwezig is. Dit gebeurt niet in enkel derdewereldlanden maar ook in rijkere landen
Verenigde Naties slaagde er als 1ste in om alle staten en volken een morele spiegel voor
te houden en internationale afspraken te maken in verband met mensenrechten
Mensenrechten blijven evolueren door voortdurende discussies
Niet gouvernementele organisaties hebben het doel de mensenrechten te promoten en te
bewaken. Ze worden gesteund door vele gewone mensen die zich verzetten tegen
onrecht en mensonwaardige daden.
Soorten mensenrechten
3 categorieën: geven een kijk op de historische evolutie van de inhoud die aan
mensenrechten werd gegeven
1) Burgerlijk-politieke rechten of grondwet
- Rechten op vrijheid
- Oorsprong: Westers
- Gericht op het individu
- 17e, 18e eeuw
- Beschermen het individu tegen de machtswillekeur van de staat
- Franse déclaration des droits de l’homme et du citoyen (1789)
- Vb : Belgische grondwet (1830)
- Respect voor fysieke integriteit
Verbod op folteren, bewegingsvrijheid (niet opgepakt w voor iets dat je
niet hebt gedaan), gearresteerden: recht op advocaat, rechtszitting is
publiekelijk, recht op vrije meningsuiting en privacy
- Politieke rechten
Stemrecht, recht op verkozen te worden, recht om in een politieke partij
actief te zijn,….
Conclusie: eerste generatie individu beschermen tegen overdadige inmenging v/d staat
, 2) Economische, sociale en culturele rechten
- Sociale rechtvaardigheid, gelijkheid
- Minimumvoorwaarden voor een menswaardig bestaan
- Deze vinden we terug in het VN-verdrag, economische, sociale en culturele
rechten (ECOSOC-verdrag), het Europees Sociaal Handvest (ESH) en de
Belgische grondwet
- VB: recht op: werk, voedsel, huisvestiging, gezondheid, water, onderwijs,
gezinsleven, onderdak, culturele eigenheid,…
- Bij gebreken zoals het niet hebben van een baan, honger hebben,… betekent
dit niet dat er schending is van het recht
- 1948: rechten v/d 1ste en 2de generatie opgesomd in de Universele Verklaring
van de Rechten van de Mens (UVRM)
Juridisch niet bindend (je kan niet naar de rechter gaan om te zeggen dat
je rechten geschonden worden
Na 1948 werden de rechten omgezet in verdragen
Wel juridisch bindend
3) Collectieve rechten
- Beklemtonen solidariteit (broederlijkheid)
- Populair in Derde Wereld tijdens de dekolonisatie
- Recht op zelfbeschikking, recht op eigen grondstoffen en een eerlijke
welvaartsspreiding voor hun eigen volk
- Deze komen sterk aanbod in het Afrikaans Charter van de Rechten ven de
Mens en van Volkeren
- Geïndustrialiseerde landen stellen deze rechten in vraag, zijn het wel
mensenrechten?
Naast mensenrechten zijn er andere normen- en rechtstelsels die een
relatie hebben met de mensen rechten
Vluchtelingen en het Internationaal humanitair recht
Verschil Internationaal humanitair recht en mensenrechten
Sommige regels zijn identiek, maar ze kennen een afzonderlijke ontwikkeling en de
regels zijn in verschillende verdragen vastgelegd. Mensenrechten vindt zijn toepassing in
vredestijd en kunnen een aantal bepalingen onder voorwaarden tijdelijk worden
opgeschort in oorlogstijd. Bij het IHR is er geen opschorting mogelijk.
In de wereld zijn er 60 miljoen mensen op de vlucht
- Grootste groep uit Syrië, Afghanistan en Somalië
- Ontvangen de meeste: Turkije, Libanon en Jordanië
- Onderscheid economische en politieke vluchtelingen
Wie komt naar Europa?
Vooral uit Afrika en Azië
Eenmaal een voet op bodem van een land van de Europese Unie kunnen ze asiel vragen.
Op basis van de Conventie van Geneve kunnen ze dan wettig verblijven tot hun
asielprocedure voorbij is. Indien ze erkend worden als politiek vluchteling, kunnen ze hier
definitief blijven. Indien ze niet erkend worden, worden ze beschouwd als economisch
vluchteling en teruggestuurd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jennysnels8. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.