Summary
Samenvatting hoofdstuk 15 biologie 5vwo
- Course
- Level
Samenvatting hoofdstuk 15 biologie 5vwo
[Show more]
Seller
Follow
Tamara10
Reviews received
Content preview
Samenvatting biologie hoofdstuk 15 leerjaar 5Kunststrook Peru > een van de droogste gebieden p aarde > voor soorten van het
geslacht Tillandsia voldoende om te groeien > ze hebben nauwelijks wortels en
nemen alle water en voedingsstoffen op uit de lucht.
Heuvels langs de kust > wintermaanden mistig > genoeg om zaden te laten kiemen.
Ecosysteem> een begrensd gebied met een wisselwerking tussen de organismen
onderling (biotische factoren) en hun omgeving (abiotische factoren).
Heuvels van Lachay > uniek ecosysteem > lagergelegen delen krijgen jaarlijks 40-
100 mm water uit de mist (leven Nostoc-soorten van) > hogerop in de heuvels
groeien bolgewassen > nog hogerop is de invloed van de mist het grootst, jaarlijks
druppelt 400-500 mm water uit de lucht, hier groeien kruiden, veel bloemen en zelfs
bomen > van alle planten leven tientallen soorten insecten, vogels en zoogdieren.
Andere kant heuvels is er nauwelijks mist > invloed van de zoute zee verdwenen en
begint vrijwel direct de woestijn > hier groeien cactussen.
Al deze soorten zijn onmisbaar voor het leven aan de Peruaanse Westkust > zij
vormen het begin van de voedselketens.
Elk ecosysteem > organismen gebruiken energie om organische stoffen te vormen >
organische stoffen hebben allemaal het element C waaraan H-atomen gekoppeld zijn
en zijn gemaakt door een organisme.
Fotosynthese > zo maken planten (en sommige bacteriën) met behulp van zonlicht
energierijke C6H12O6 (glucose) uit CO2 en H2O.
Anorganische stoffen > CO2 en H2O > zij hebben geen C-H-verbindingen en komen
vrij in de natuur voor.
Energie die planten via fotosynthese vastleggen > is beschikbaar voor alle andere
organismen in het ecosysteem > insecten en knaagdieren leven er direct van >
vossen en roofvogels leven er indirect van.
Elk organisme > gebruikt een deel van de organische stoffen als bouwstof of als
energiebron.
Begin elke voedselketen > staan organismen die energie vastleggen in organische
verbindingen > deze organismen zijn de producenten van het ecosysteem.
Planten > zijn foto-autotrofe organismen > organismen die met behulp van
lichtenergie organische stoffen maken uit anorganische stoffen.
Heterotrofe organismen > zijn de consumenten van het ecosysteem > dit zijn in de
heuvels van Lachay sprinkhanen, duiven en vossen > zij gebruiken een deel van de
organische stoffen uit hun voedsel als bouwstof.
Een ander brandstof > de vrijgekomen energie gebruiken zij voor hun celprocessen
en lichaamsactiviteiten > daarbij verlaat een deel van de energie de consumenten als
warmte.
Reducenten > staan aan het einde van een voedselketen > dit zijn de schimmels en
bacteriën leven van gestorven organismen en hun organische afvalproducten > wat
er uiteindelijk overblijft, zijn alleen anorganische stoffen > de vrijgekomen warmte
verlaat het ecosysteem.
Autotrofe organismen > niet alleen planten en de Nostoc-blauwalgen, maar ook in de
bodem leven bacteriën die ook hun eigen organische stoffen bouwen uit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Tamara10. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now