Summary
Samenvatting hoofdstuk 8 biologie 4vwo
- Course
- Level
Samenvatting hoofdstuk 8 biologie 4vwo
[Show more]
Seller
Follow
Tamara10
Reviews received
Content preview
Biologie leerjaar 4 hoofdstuk 8Soorten met een eigen habitat en niche maken deel uit van voedselketens en vormen
met vele andere soorten voedselwebben van ‘eten en gegeten worden’. Zij vormen de
biotische factoren. De abiotische factoren zijn bijvoorbeeld de zon, de wind in je
gezicht, water, bodem en temperatuur. Overal vormen de abiotische en biotische
factoren, in een complex samenspel, in afgegrensde gebieden, aparte ecosystemen.
Dankzij de kringlopen van stoffen kan een ecosysteem zijn grondstoffen hergebruiken.
Elke voedselketen in een ecosysteem begint met producenten. Zonlicht levert de
energie voor de fotosynthese. De grondstoffen zijn de anorganische stoffen CO2 en
H2O, kleine energiearme moleculen. Het energierijke product van de fotosynthese,
glucose, is een organische stof – een stof met onder andere een C-keten en C-H-
bindingen in het molecuul – die veel energie bevat. Via processen van voortgezette
assimilatie (opbouw) maakt een producent uit de glucose andere organische stoffen
zoals zetmeel, eiwitten, vetten en vitamines. Deze stoffen zijn het materiaal dat
organismen als bouwstof, energierijke brandstof en beschermende stof doorgeven in de
voedselketens. Consumenten halen hun organische stoffen uit andere organismen.
Dode resten van planten en dieren, detritus, zijn voedsel voor afvaleters als wormen,
pissebedden en kevers: de detrituseters. Uiteindelijk komen alle restjes uit de
voedselketen terecht bij de reducenten, bacteriën en schimmels die de organische
stoffen omzetten in anorganische stoffen. De energie uit de organische stoffen is in de
voedselketen gebruikt voor bijvoorbeeld celdeling en beweging. De warmte die daarbij
ontstaat verlaat het ecosysteem. Bij lepelaars nam het aantal lepelaars toe door het
grotere voedselaanbod, maar niet spectaculair: de nestgelegenheid bleek de
beperkende factor. De broedgebieden werden vergroot. Eerst was de draagkracht van
het ecosysteem, de maximale populatiegrootte die een gebied gedurende lange tijd kan
onderhouden, nog lang niet bereikt. Waar organismen zijn verbonden via een
voedselweb, heeft de toe- of afname van een populatie als biotische factor invloed op
andere organismen en kan zelfs het hele ecosysteem veranderen. Een afname van een
abiotische factor kan gevolgen hebben voor een soort. Ook predator-prooi relaties
hebben invloed op de grootte van populaties. Schommelingen in de populatiegrootte of
het verdwijnen en ontstaan van populaties, vatten biologen samen onder de term
populatiedynamiek. Soms kan een te groot aantal van een soort de draagkracht van
het ecosysteem overschrijden en een verstoring veroorzaken: een snelle en blijvende
verandering in een ecosysteem. Predatoren zijn net altijd dé oplossing voor het
handhaven van evenwichten. Niet alleen biotische factoren kunnen een verstoring
teweegbrengen; ook een abiotische factoren als een overstroming kan verstoringen
veroorzaken. Veel verstoringen ontstaan door menselijke activiteiten. De aanleg van
een fietspad op een eiland veroorzaakt al ingrijpende en blijvende veranderingen:
verstoringen.
Elke dag bestraalt de zon de aarde. Deze stralingsenergie is genoeg voor 9000 maal de
energiebehoefte van alle 7 miljard aardbewoners samen. De aardatmosfeer absorbeert
en reflecteert daarvan het grootste deel. Slechts een klein deel bereikt het
aardoppervlak. Planten gebruiken gemiddeld slechts 1% van de zonne-energie die hen
bereikt om via fotosynthese organische stoffen te maken. De ecosystemen op aarde
draaien op deze zonne-energie. Alles begint bij het vastleggen van zonne-energie door
fotosynthese. De eerste schakel in de voedselketen zijn de producenten (P). De tweede
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Tamara10. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.38. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now