Biologie leerjaar 4 hoofdstuk 4
Tijdens de ovulatie (eisprong) komt een eicel uit een van beide ovaria (eierstokken) in
een eileider. Daar kan de kern van de eicel versmelten met de kern van een zaadcel: de
bevruchting. Een eicel is omringd door follikelcellen die voedingsstoffen leveren aan de
eicel. De bevruchting verloopt in een aantal stappen:
- Een aantal zaadcellen dringt door de laag follikelcellen heen en maakt contact
met een doorzichtige eiwitlaag: de zona pellucida.
- De eerste zaadcel die contact maakt met het celmembraan van de eicel versmelt
met het celmembraan, zijn kern gaat naar binnen. Tegelijk geven blaasjes in het
grondplasma van de eicel stoffen af die de zona pellucida veranderen in een voor
zaadcellen ondoordringbare laag, het ‘bevruchtingsmembraan’. Het DNA uit de
zaadcel van de vader, komt in de celkern van de eicel bij dat van de moeder. De
bevruchting van de eicel is afgerond, er is een zygote (bevruchte eicel) gevormd.
De eerste delingen zijn de klievingsdelingen, delingen waarbij geen plasmagroei
optreedt. Na ongeveer drie dagen is de zygote uitgegroeid tot een embryo van zestien
cellen. Trilharen aan de binnenkant van de eileiders vervoeren de zygote in ongeveer
vijf dagen naar de baarmoeder. Bij de innesteling groeit het embryo in het
baarmoederslijmvlies. Het embryo bestaat dan uit een blaasje, een blastula. De meeste
cellen zitten aan de buitenkant van het blaasje. Die laag heet de trofoblast. Binnenin
bevat het een klompje cellen, de embryoblast, waaruit de kiemschijf ontstaat en de
blastocyste, die het dooierblaasje levert. De trofoblast produceert verschillende stoffen,
onder andere het hormoon HCG. Dit hormoon is via een zwangerschapstest te zien in je
urine. De trofoblast vormt uitstulpingen: vlokken die tussen de cellen van het
baarmoederslijmvlies ingroeien en het embryonale deel van de placenta vormen. Cellen
van de kiemschijf groeien uit tot het kind. Cellen tussen trofoblast en de kiemschijf
vormen de hechtsteel: het begin van de navelstreng. Aan beide zijden van de kiemschijf
ontstaat een holte. Een kleine, de holte van het dooierblaasje, en een grote, de
amnionholte. Het dooierblaasje vormt de eerste bloedcellen. Later neemt de lever dit
over en verdwijnt het dooierblaasje. Uiteindelijk vormt het rode beenmerg de bloedcellen.
De amnionholte groeit en vult ten slotte de gehele blastulaholte. Hij is gevuld met
vruchtwater dat het embryo beschermt tegen schokken en stoten. Het embryo is
omgeven door vruchtwater binnen twee vruchtvliezen, het amnion en het chorion. De
vruchtvliezen groeien met het embryo mee. Drie weken na de bevruchting is het
bloedvatenstelsel van het embryo gevormd. Een embryo is voor zuurstof en
voedingsstoffen afhankelijk van de moeder. Via de navelstreng gaat bloed van het
embryo naar de placenta. Als alle organen na acht weken zijn aangelegd heet het
embryo vanaf nu de foetus. Soms verloopt de zwangerschap niet verder en volgt een
spontane abortus: een miskraam. Het lichaam van de aanstaande moeder stoot het
foetus af. Na zes weken is het geslacht nog onduidelijk en hebben beide seksen de
gangen van Wolff en Müller en de genitale knop en groeve. Meisjes hebben in hun
celkernen tweemaal een X-chromosoom. Jongens hebben in hun celkernen een X en
een Y-chromosoom. Op het Y-chromosoom ligt het SRY-gen en als je die hebt
ontwikkelen zich de testes. Daarna ontwikkelen bij jongens zich de zaadleiders uit de
gangen van Wolff, de eikel uit de genitale knop en de balzak uit de randen van de
genitale groeve. Zonder SRY-gen ontwikkelt zich een meisje met eileiders uit de gangen
van Müller, de clitoris uit de genitale knop en de schaamlippen uit de genitale groeve.
De binnenste schaamlippen en de schacht van de penis hebben eenzelfde oorsprong.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Tamara10. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.38. You're not tied to anything after your purchase.