Dit document bevat een samenvatting (gebaseerd op Malmberg Biologie Voor Jou (MAX) VWO4) van de belangrijkste dingen die je moet weten voor je examens omtrent geboorte, voorplanting en celdeling. Er wordt ingegaan op: ongeslachtelijke voortplanting (celdeling, mitose, celcyclus); geslachtelijke voo...
Samenvatting gebaseerd op Malmberg Biologie Voor Jou (MAX) VWO4 ; Afbeeldingen afkomstig van Malmberg Biologie
Voor Jou (MAX) VWO4.
Voortplanting en Geboorte
Ongeslachtelijke voortplanting.
Cellen planten zich voort door celdeling → uit een moedercel ontstaan twee identieke
dochtercellen, deze bevatten dezelfde genetische eigenschappen. Celdeling is van belang bij
voortplanting en groei van een organisme. Door celdeling kunnen kapotte of oude cellen
worden vervangen.
Bij ongeslachtelijke voortplanting ontstaan door celdeling nakomelingen die genetisch
identiek zijn aan de ouder.
Ongeslachtelijke voorplanting kan ook op kunstmatige wijze → stekken. Een speciale manier
hiervan in weefselkweek → stukjes weefsel van gezonde plant worden op een geschikte
voedingsbodem met plantenhormonen gebracht → cellen delen zich en na enkele weken is
een hoeveelheid ongedifferentieerd weefsel ontstaan: de callus. → dit weefsel wordt in
stukjes verdeeld en op andere voedingsbodem met andere plantenhormonen gebracht.
Onder invloed van deze hormonen differentiëren en specialiseren de cellen zich → er
groeien plantjes uit de callus.
Een organisme dat door ongeslachtelijke voortplanting uit één organisme is ontstaan noem
je een kloon.
De cellen die uit celdeling ontstaan hebben dezelfde erfelijke eigenschappen. Deze liggen
vast in het DNA. Voordat een cel deelt, wordt het DNA in de chromosoom gekopieerd. Elke
nieuwe cel ontvangt bij de deling dezelfde set chromosomen: ½ oorspronkelijk van
moedercel, ½ exacte kopie daarvan.
DNA is lang en dun. Aan het begin van een celdeling spiraliseren de chromosomen zich → ze
zijn te zien onder een lichtmicroscoop. Na celdeling ontrollen ze zich weer.
Bij organismen begint de celdeling met de deling van de celkern → mitose. Na dit proces
snoert de cel tussen de kernen in en ontstaan er 2 nieuwe cellen. De cellen vormen na de
deling nieuwe cytoplasma → plasmagroei. Ook neemt het aantal celorganellen toe.
, Samenvatting gebaseerd op Malmberg Biologie Voor Jou (MAX) VWO4 ; Afbeeldingen afkomstig van Malmberg Biologie
Voor Jou (MAX) VWO4.
Celcyclus:
De M-fase (mitotische fase) is de periode waarin de kerndeling en celdeling plaatsvindt.
De fase tussen 2 celdelingen heet de interfase. Ongeveer halverwege de interfase wordt van
elk DNA-molecuul een kopie gemaakt, DNA-replicatie/DNA-synthese. Dit heet de S-fase.
De kopie blijft tijdelijk vastzitten aan het DNA waarvan de kopie is gemaakt. Het centromeer
is de plek waar het kopie vast zit aan het DNA. En zolang deze DNA-moleculen nog aan
elkaar vastzitten, noem je ze chromatiden. Na de s-fase bestaan een chromosoom dus uit 2
chromatiden.
De periode tussen M-fase en S-fase = G1-fase en periode tussen S-fase en M-fase = G2-fase.
Cellen kunnen ook in rust zijn; er treden dan geen delingen op → G0-fase.
Tijdens de G1-fase, G2-fase en M-fase controleer het controlesusteem van de cel of de
stappen goed verlopen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller semsimons. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.02. You're not tied to anything after your purchase.
