In deze samenvatting worden alle onderwerpen beschreven die aan bod komen in de syllabus van "didactiek Rooms-Katholieke Godsdienst". Enkel Evalueren zit hier niet tussen.
1. godsdienst voor het lager onderwijs in Vlaanderen
• 2 leerplannen
o OVSG en GO: “het leerplan van rooms-katholieke godsdienst voor het lager
onderwijs in Vlaanderen”
o Katholiek: ZILL
1.1 GO/OVSG: Het leerplan van rooms-katholieke godsdienst voor het lager onderwijs
in Vlaanderen (1999)
• Zijn geen eindtermen voor dit vak, maar dit is aanspreekpunt voor Vlaamse overheid
o Deze instantie: instaan voor inhoud vak godsdienst en voor inspectie en begeleiding
van godsdienstleerkrachten
• Door Vlaamse bisschoppen goedgekeurd op 9 september 1999
1.1.1 structuur van het leerplan
• leren zingeven aan hun leven, levensbeschouwelijk laten groeien ➔ 4 grote pijlers =
componenten van levensbeschouwelijke groei (=verticale as schema)
o fundamentele bestaanscondities = werken aan zingeving betekent het verder
ondersteunen van basisvertrouwen van kinderen
▪ Basisvertrouwen = vertrouwen dat de wereld en de mensen rondom jou
goed zijn, ondanks de vele berichten van negativiteit, ziekte en ongeluk
▪ Moeilijk om leven zin te geven wanneer je wantrouwig bent
o Verbondenheid = wanneer je alleen op een eiland zit, is het moeilijk om jezelf te
ontwikkelen en je leven zin te geven
▪ Verbinding met zichzelf, anderen, de natuur en met gemeenschappen
o Gevoeligheid ontwikkelen voor goed en kwaad = goede keuzes leren maken,
rechtvaardigheidsgevoel ontwikkelen, oorsprong en nut van regels en normen te
begrijpen + deze te respecteren
▪ Zin geven en vinden ≠ alles kunnen doen wat je maar wilt en wanneer je het
wilt
o In contact komen met symboliek, geloofstaal, rituelen en vieringen = spreken over
levensbeschouwing en leven met taal
▪ Luisteren naar verhalen, communiceren, deelnemen aan rituelen…
• Per cyclus aan werken vanuit een welbepaald accent
o 1e graad: geborgenheid
▪ Vanuit geborgenheid groeien kinderen naar zelfstandigheid
e
o 2 graad: verbondenheid
▪ Gericht op zichzelf te overstijgen, opkomen voor oproep die van de anderen
uitgaan etc.
e
o 3 graad: groei van de wijdere wereld (groeien met kracht)
▪ blikverruiming
• Hoe verder we gaan, hoe opener de beweging wordt: geborgenheid binnen mezelf, mijn
lichaam, mijn emoties naar verbondenheid met de klas/leeftijdsgenoten etc.
1
, • Na bepalen 4 pijlers en rode draad doorheen bepaalde graad ➔schema opvullen met
concrete onderwerpen
o Tussenstap hierbij: bepalen van invalshoeken, inspiratiebronnen
▪ Fundamentele belevingen (alledaagse ervaringen, dromen, verlangens en
vragen van de kinderen zelf)
▪ Verscheidenheid (in de klas, levensstijl, …)
▪ Beïnvloedingssystemen (thuis, school, media, idolen, …)
▪ Bijbel (verhalen beluisteren)
▪ Kerk (gemeenschap van mensen die samen geloven, kerkelijk jaar)
▪ Christelijk geïnspireerd handelen
▪ Gebed, sacramenten (sfeer, stilte, symboolgevoeligheid, rituelen)
▪ Godsbeeld (godsbeleving, godsnamen en godsvoorstellingen)
▪ Jezusbeeld (via verhalen)
• Zo komen we tot 12 onderwerpen per cyclus
1.1.2 De opbouw van een thema van dichtbij bekeken
• Overzicht van alle thema’s van derde graad (rechtsboven in drukletters: naam thema)
o Vuur (cirkelschema)
▪ Rijke betekenis van vuur
▪ Symboliek van vuur in een aantal rituelen
▪ Symboliek van vuur in de bijbel
• Situering: interessante rubriek voor in praktijk: volledig overzicht van inhoud van het thema
• Doelen: onverdeeld volgens dezelfde deelthema’s in cirkelschema
• Basistaal: woorden of uitdrukkingen die tijdens de lessen gebruikt worden binnen dat
specifieke thema
1.1.3 Bijbelverhalen opzoeken in leerplan
• Op p 251: overzicht alle bijbelverhalen die voorkomen in leerplan
1.2 ZILL
• In september 2018
• Cultuurgebonden en persoonsgebonden ➔ levensbeschouwelijke ontwikkeling (RKG)
• Uitnodigen om zich bewust te worden van hoe zij in het leven staan en hoe ze naar zichzelf
en de wereld kijken ➔ identiteitsgroei
• 5 ontwikkelthema’s
o Levensbeschouwelijk, religieus en/of godsdienstig groeien
o Vertrouwen en wantrouwen
o Mogelijkheden en beperkingen
o Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur
o Gevoeligheden voor goed en kwaad en openkomen voor symboliek, geloofstaal en
rituelen
1.3 Inter-levensbeschouwelijke competenties in het kader van dialoog en
samenwerking tussen de verschillende levensbeschouwingen op school
• Opgericht door erkende instanties: “interlevensbeschouwelijke competenties voor dialoog
en samenwerking”
o Kennis, vaardigheden en attitudes met betrekking tot de dialoog en het samenleven
van verschillende levensbeschouwelijke overtuigingen ➔ doelstellingen
2
, 2. een lessenreeks godsdienst uitwerken vanuit de krachtlijnen van de
vakdidactiek
2.1 krachtlijnen van de godsdienstdidactiek voor de lagere school
• Componenten didactisch model vertaald naar specifieke karakteristieken van les godsdienst
o Leerplandoelen:
▪ ZILL: zowel cultuur- als persoonsgebonden LPD selecteren
o Lesdoelen:
▪ Zinvolle doelen gekoppeld aan LPD
o Beginsituatie:
▪ Hoe kan ik met mijn lessen godsdienst aansluiten bij de persoonlijke
levensverhalen van de kinderen, bij hun voorkennis over het
levensbeschouwelijk onderwerp en bij hun levensbeschouwelijk
ontwikkelingsniveau op dat moment?
▪ Veiligheid in de klas? Plaats voor kwetsbaarheid? Hoe wordt er omgegaan
met levensbeschouwelijke verschillen in de klas?
▪ Wat zijn verwachtingen van de school naar het vak godsdienst toe? Welke
visie?
o Leerinhoud
▪ Altijd te maken met grote levensbeschouwelijke vragen en thema’s die
mensen zich doorheen de eeuwen hebben gesteld
▪ Waardevolle levenshoudingen verkennen en oefenen
▪ Stilstaan bij persoonlijke antwoorden van de kinderen op levensvragen +
daarbij de grote religieuze zingevingssystemen aangeven
▪ Acties die met thema’s te maken hebben!
o Werkvormen
▪ Veelzijdige die levensbeschouwelijke ontwikkeling van kinderen stimuleren
▪ Vb: biblioloog, bibliodrama, godly play, de kunst van het vertellen
▪ Wereldwijd engagement: quiz, zelfstandig werk, partnerwerk etc.
o Leermiddelen
▪ Divers: niet enkel filmpjes
2.2 de opbouw van een les Godsdienst: van verkennend, naar verdiepend, naar
verwerkend
• Streeft levensbeschouwelijke ontwikkeling na
o Beetje bij beetje komen tot bewustwording wat thema voor hen persoonlijk
betekend , wat ze eruit kunnen leren en wat hen tot denken stemt
o Zowel in onze vraagstelling als in keuze van opdrachten ➔ geleidelijke verdieping
2.2.1 de vraagstelling
• Verschillende vragen stellen om kinderen uit te nodigen om over dit thema mee te denken
• Groepeer gelijkaardige vragen: 5 groepen
o ORIENTATIE: Verhelderingsvragen
▪ Welke organisaties kwamen aan bod?
▪ Wat heb je geleerd over deze organisaties?
o ORIENTATIE: Ervaringsvragen
▪ Is er al 1 van deze organisaties al in het nieuws geweest? Wanneer en
waarom?
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julievandender. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.64. You're not tied to anything after your purchase.
