Sociologie Van De Sociale Gelijkheid En Ongelijkheid
Summary
Samenvatting Sociologie van de Sociale Gelijkheid en Ongelijkheid
162 views 6 purchases
Course
Sociologie Van De Sociale Gelijkheid En Ongelijkheid
Institution
Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Book
De tirannie van verdienste
Uitgebreide samenvatting bestaande uit slides en notities bij het vak Sociologie van de Sociale Gelijkheid en Ongelijkheid, gedoceerd door Prof. Deborah De Moortel, 2BA Sociologie (en andere richtingen)
Academiejaar
74p
sociologie van de sociale gelijkheid en ongelijkheid
de
onderwijs in een gekleurde samenleving
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Sociologie
Sociologie Van De Sociale Gelijkheid En Ongelijkheid
All documents for this subject (6)
Seller
Follow
fbohets
Reviews received
Content preview
Sociologie van Gelijkheid en Ongelijkheid – Deborah De Moortel
Les 1
Deel 1: Begripsverduidelijking
• We gaan op zoek naar een definitie van sociale ongelijkheid
• Alle mensen zijn verschillend, niemand is gelijk
o Geen twee mensen zijn dezelfde
o Kunnen we zien met het blote oog zien
o Haarkleur, oogkleur, hobby’s…
o Welke verschillen doen ertoe? Op basis van welke criteria gaan we mensen
onderscheiden?
o Niet alle verschillen zijn even relevant in andere samenlevingen
• Wat zijn sociale verschillen?
• Wat is sociale ongelijkheid?
o Welke criteria zijn relevant?
Sociale ongelijkheid verwijst naar zowel…
• De ongelijke verdeling in samenlevingen van schaarse en hooggewaardeerde goederen zoals
macht, inkomen, vermogen, opleidingskansen, kennis en privileges, die toevallen aan of
toegeëigend worden door bezetters van onderscheiden sociale posities.
• De ongelijke waardering en behandeling van personen en groepen op grond van hun
maatschappelijke positie en hun levensstijl.
o Tweeledige definitie van Jan Berting
▪ Er zitten super veel verschillende zaken in, dat is het eerste dat opvalt
• → Als je over sociale gelijkheid/ongelijkheid spreekt, spreek je over sociale posities, geen
individuen
o Is iets heel modern, van onze moderne tijd
o In pre-moderne samenleving: eerder individu belangrijk
▪ Afkomst: boeren of adel?
▪ Werd op de persoon beoordeeld
o Waarom spreken we nu van posities?
▪ Vb. posities van de Prof
• Economische, beroepspositie: onderwijzer aan universiteit, hoort
een bepaalde verloning bij die beter is dan sommige verloningen
maar minder goed dan anderen
• Individuele positie: vrouw
o In patriarchale samenleving: gaat meer doen in het
huishouden
• Culturele positie: interesse in literatuur (non-fictie)
o Culturele status, heeft meer aanzien dan iemand die
geïnteresseerd is in voetbal
▪ Wij leven door deze posities in een gedifferentieerde samenleving
• We hebben rollen, die rol zorgt dat wij in bepaalde contexten aan
verwachtingen moeten voldoen
• → Sociale verschillen & natuurlijke verschillen
o Natuurlijke verschillen
, ▪ Geslacht
▪ Kracht
▪ Oogkleur
▪ Etnische achtergrond
▪ Leidt soms tot sociale verschillen, soms niet
o Verschillend van samenleving tot samenleving
o In onze meritocratische samenleving: bedoeling deze natuurlijke verschillen zo veel
mogelijk weg te werken
▪ Ideaal
▪ Idee dat we gelijker moeten zijn is ontstaan in verlichtingstijd
• → Schaarse en hooggewaardeerde objecten
o Goederen
▪ Welke goederen zijn belangrijk, welke niet?
▪ Hebben van veel varkens in West-Vlaanderen
▪ Duidelijkere criteria nodig
• Karl Marx & Max Weber
• → Ongelijke waardering en behandeling
o Levensstijl en waardering
o We gaan niet alleen kijken naar mensen op basis van wat ze hebben vergaard
▪ Macht, gezag, inkomen, opleidingsniveau
o We kijken ook naar hoe we mensen kunnen waarderen
▪ Cultureel: hoe mensen spreken
• Dialect vs. ABN
o Is niet altijd iets slechts
▪ Onderwijzer moet meer weten over een onderwerp dan student
o Moeders die veel zorg bieden aan kinderen
▪ Is nog steeds zo in de maatschappij
▪ In aantal gespendeerde uren
▪ Onbetaald werk: omdat geld zo een belangrijk machtsmiddel is in onze
maatschappij en omdat die moeders daarvoor niet betaald worden kan je
zeggen dat er minder waardering aan gegeven wordt
• Sociale ongelijkheid verwijst naar een rangorde van sociale posities
o Je hebt altijd iets van hoog naar laag
o Een positie staat boven een andere positie
• Béteille onderscheidt twee bronnen van sociale ongelijkheid
o Hoe kan je iemand meer of minder rangorde geven?
o Sociale waardering (waarden, status, eer, respect)
▪ Wat is waardevol, wat geef ik status?
▪ Wat meer waarde krijgt kan je zien in de maatschappij
o Organisatie (macht, gezag…)
▪ We leven in een bureaucratische samenleving
▪ We hebben dit nodig, anders zou het niet goed verlopen
▪ Op basis van die organisatie gaan we mensen onderscheiden
▪ Is goed, want iemand moet toch die beslissing maken
▪ Versterkt het ene het andere?
• Rector wordt met veel respect aanzien
• Hoeft niet: iemand met een machtspositie kan ook respect verliezen
door slecht gebruik maken van die macht (dan verlies je dat)
, • Die twee bronnen versterken elkaar vaak
Sociale stratificatie
• Verwijst naar structuur van de samenleving: verschillende lagen, strata (cfr. Geologie)
o Geologie: verschillende lagen in de grond
o Zo doen sociologen ook: doorsnede maken van de samneleving om te zien welke
hiërarchie erachter zit
o Klassen
o Zo kijken we naar de structuur van de samenleving
o Discussiepunt: waar leg je de grenzen van een klasse?
▪ Marx: er zijn twee klassen
• Bezitteloze arbeiders
• Kapitalisten die bezitten
• Daarin kan je discussieren: binnen die bezitteloze klassen heb je toch
ook werk dat meer expertise vereist dan ander werk?
Hoofdarbeiders en lage arbeiders?
▪ Vanaf dat er iets gedefinieerd wordt, wordt het zichtbaar
• Met dank aan sociologen
• Het onderscheid tussen strata afhankelijk van de gebruikte criteria, theoretische invalshoek
en doelstelling (typeren van een samenleving, universele typologie…?)
Deel 2: Moderne samenleving: Egalitaire samenleving?
• Gelijkheid en ongelijkheid, klassieke thema’s in de sociologie
o Door verlichtingsdenken: belangrijk geworden
o Door de verlichting is sociologie ontstaan
▪ Op het moment dat die samenleving is veranderd
• Gelijkheid is een moderne, progressieve waarde
• Ongelijkheid (en niet gelijkheid) dient moreel gerechtvaardigd te worden
o Kapitalist rechtvaardigt zijn macht omdat hij het risico van de investering heeft
gemaakt
o Als ik veel werk, heb ik toch het recht meer te verdienen dan iemand die minder
werkt en in zijn zetel zit?
• Gelijkheid is een criterium van moderniteit
Pre-moderne (of traditionele) vs. moderne samenleving
Pre-moderne samenleving Moderne samenleving
Ascribed (toegeschreven) Achieved (verworven)
Diffuus Specifiek
Particularistisch Universalistisch
Affectief Affectief-neutraal
• Pre-moderne samenleving
o Kasten, macht en aanzien werd verdeeld op basis van geloof
o Om daar te geraken waren serieuze barrières
▪ Werd je geboren als een boer, zou je nooit tot priester kunnen geraken
o Diffuus
▪ Man mag priester worden
▪ Die mag dat wel doen, geen specifiek criterium voor de “job”
, o Particularistisch
▪ Kijken naar het individu en de beste eruit kiezen
o Affectief
▪ Je bent de zoon van dus het is oke
▪ Stel: prof zou zijn zoon een 20 geven ongeacht wat hij zou moeten krijgen
• Moderne samenleving
o Er zin ook dingen in onze samenleving die geaccepteerd worden, waar we vragen
over kunnen stellen
o Verworven: meritocratisch kenmerk
▪ In onze meritocratische samenleving zijn er nog steeds dingen toegeschreven
• Bv. meer studenten in hoger onderwijs met ouders die een hoger
inkomen hebben
o Specifiek
▪ Voor een job: bepaald diploma hebben gehaald, bepaalde ervaring…
▪ Tegenwoordig ook nog wel diffuse dingen
• Bij sollicitaties wordt grote mensen de eigenschap van een
leidinggevende aan gegeven
o Universalistisch
▪ Proberen rechttrekken van ongelijkheden
▪ Geen verschil in etniciteit, geslacht
▪ Anonimiteit garanderen
• Bv. examens laten verbeteren door assistenten
o Affectief-neutraal
▪ Proberen affectie achteraan te zetten
▪ Een prof zal zijn/haar dochter niet beoordelen
o Meritocratische waarden
• Welke is beter of slechter?
o Mensen die sowieso zeker waren van hun status deden niet extra hun best (bare
minimum)
o Wij gaan er nu bijna onderdoor door de druk, om goede posities te bereiken
Modern waardenpatroon
• Modern waardenpatroon is meritocratisch
• Meritocratie is een ideaal
o Meritocratie is vaak niet zo
▪ Voorbeeld: erven (is toegeschreven)
• Zijn wij echt voor gelijkheid en wat betekent gelijkheid voor ons?
• Egalitair ethos
o Het is wel onze levenshouding
• Zijn alle moderne levenssferen even ‘modern’?
o Het zou maar erg zijn dat je maar liefde krijgt op basis van wat je bereikt hebt
▪ Binnen een familie zou dat er niet toe mogen doen
o Beste voorbeeld van meritocratie: onderwijs
▪ Iedereen krijgt toegang
▪ Gelijkheid van condities
▪ Gelijke start voor iedereen
o Sociale mobiliteit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fbohets. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.12. You're not tied to anything after your purchase.
