Summary
Samenvatting Metabolisme: Module 3 (deel 1 tem 6)
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van module 3, les 1 tem les 6.
[Show more]
Seller
Follow
KN27
Reviews received
Content preview
Module 3 deel 1 : Inleiding tot hormonen en neurotransmittersPrikkel -> receptor -> aanmaak boodschapperstof -> transport naar doelwitcel -> effect in doelwitcel
3.1 Homeostase
¨ Zenuwstelsel
Externe prikkeling van neuron -> elektrisch signaal doorheen axon -> vrijzetting NT in synaps
o Externe prikkel
o Elektrisch signaal
o Neurotransmitters
o Via axon
o Gericht op 1 doelwit
o Precies en snel
¨ Hormonaal/endocrien stelsel
Interne prikkel -> endocriene cel geeft hormoon af -> transport via bloedbaan nr andere cellen
o Interne prikkel
o Chemisch signaal
o Peptide/steroid-hormonen
o Via bloedbaan
o Gericht op meerdere doelwitcellen
o Diffuus en traag
Endocriene klieren:
- Hypothalamus/hypofyse
- Schildklier
- Pancreas
- Adrenale cortex/medulla
- Gonaden
- Spijsverteringskanaal
(overal in het lichaam zijn er endocriene cellen!)
20
,3.1.1 Uitzonderingen op opdeling in 2 systemen
• Autocriene secretie = hormoon werkt in op eigen cel (lokaal)
• Paracriene secretie = hormoon diffundeert binnen het weefsel en werkt in op naburige
cellen (lokaal)
Bv. eilandjes van Langerhans
• Neurocriene secretie = neuron maakt peptidehormoon aan dat in de bloedbaan terecht
komt en cellen vanop een afstand zal regelen
Bv. hypothalamische neuropeptiden
• Neurotransmitters kunnen uitzonderlijk gemaakt en gesecreteerd worden door
endocriene cellen
Bv. beta-cellen secreteren GABA
Bv. serotonine tijdens zwangerschap
• Gut-brain peptides = dezelfde peptidehormonen worden gebruikt in het endocrien
systeem (hormoon) als in het zenuwstelsel (neuropeptide)
3.2 Soorten hormonen en neurotransmitters
Aanmaak/secretie/werking/afbraak Soort Voorbeelden Concentratie/tijd
Zeer snel Neurotransmitters Acetylcholine Pulsatiel
(enkele seconden) Eicosanoïden Prostacycline
Snel Oligopeptidehormonen Glucagon Pulsatiel
(seconden tot minuten) Neuropeptiden TRH
Traag Polypeptidehormonen Insuline Pulsatiel
(minuten tot uren) Groeifactoren Groeihormoon
Prolactine
Zeer traag Steroïdhormonen Progesteron Constant
(uren tot dagen) Schildklierhormoon
3.2.1 Pleiotropie
= 1 type hormoon heeft meerdere effecten
¨ Voorbeeld pancreatisch insuline
Glucagon en insuline-synthese in alpha- en beta-cellen (pancreas)
-> transport naar lever (deel wordt afgebroken)
-> hormonen komen in algemene circulatie
-> effect op meerdere organen (Bv. glucose-opname in vet- en spiercellen)
21
, 3.3 Werking van water-oplosbare peptidehormonen (snel)
Peptidehormoon (vaak opgelost in bloedplasma) bindt op membraanreceptor
-> signaaltransductie leidt tot intracellulair signaal
-> modificatie van eiwitten (allosterie/fosforylering)
-> veranderde functie van eiwitten
¨ Specifieke tyrosine kinase receptoren
o Groeihormoon
o Insuline
Bindt IR -> activatie IRS
o Prolactine
Bindt PRLA -> JAK2 -> STAT
¨ Specifieke G-proteine gekoppelde receptoren
o Glucagon
o Adrenaline (epinephrine)
Activatie adenylaatcyclase -> cAMP -> PKA -> fosforylering doelwiteiwitten
3.4 Werking van water-ONoplosbare (steroïd)hormonen (traag)
Hormoon (gebonden aan plasma-eiwitten) wordt getransporteerd doorheen bloedbaan
-> diffusie door plasmamembraan van doelwitcel
-> activatie hormoon
-> binding nucleaire receptor (op response-element in promotor of enhancer)
-> veranderde transcriptie van doelwitgenen
o Bijniersteroïden
o Geslachtssteroïden
o T3 (afgeleide schildklierhormoon)
o Retinoïnezuur (afgeleide vit A)
o Calcitriol (afgeleide vit D)
3.5 Expressie van hormoonreceptoren op/in de doelwitcel
Het aantal en de type hormoonreceptoren in een cel zijn regelbaar
-> indien lage conc hormoon, dan is de affiniteit tss hormoon en receptor groot
-> hoe meer receptoren, hoe gevoeliger de cel
-> hormoonresistentie indien weinig/geen receptoren (minder/ongevoelig)
Pleiotropie: 1 hormoon kan voor verschillende responsen zorgen in verschillende cellen
-> afhankelijk van het receptor-subtype is de respons anders
¨ Voorbeeld 1: pro-opio melanocortine (POMC) systeem
-> 5 soorten receptoren MC(1-5)R
o Pigmentatie in huid
o Stijging eetlust, libido
o Productie glucocorticoïden
o Activiteit exocriene klieren stijgt, agressie, auto-immuunrespons
22
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KN27. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now