Summary
Samenvatting Internationaal Financieel Management IBL 9
- Course
- Institution
Uitgebreide amenvatting van Geld, IEB en bedrijfsomgeving Syllabus
[Show more]
3 reviews
By: rositakuiper • 5 year ago
By: nusratjahan • 6 year ago
By: merelvanhooff • 8 year ago
By: martje93 • 8 year ago
Reply deleted by the user
By: martje93 • 8 year ago
What could be better / what was unclear?
Seller
Follow
martje93
Reviews received
Content preview
2015Samenvatting Blok 9
INTERNATIONAAL FINANCIEEL MANAGEMENT
GELD, INTERNATIONALE ECONOMISCHE BETREKKIINGEN EN
BEDRIJFSOMGEVING VAN W. HULLEMAN, A.J. MARIJS
,INHOUD
1. Aanbod van geld ..................................................................................................................................................... 4
1.1 Geld en het economisch proces ..................................................................................................................... 4
1.1.1 Functies van geld ........................................................................................................................................ 4
1.1.2 Geldstelsel in de Europese Unie ................................................................................................................ 4
1.1.3 Inflatie en de efficiëntie van geld ............................................................................................................ 5
1.2 Geldsoorten ......................................................................................................................................................... 6
1.2.1 Munten en de rol van de overheid .......................................................................................................... 6
1.2.3 Giraal geld en de rol van banken ............................................................................................................ 6
1.3 Liquiditeitenmassa .............................................................................................................................................. 7
1.3.1 Primaire liquiditeitenmassa ........................................................................................................................ 7
1.3.2 Secundaire liquiditeitenmassa en M3 ...................................................................................................... 7
1.4 Financieel systeem en bankbalans ................................................................................................................. 9
1.4.1 Financiële instellingen ................................................................................................................................. 9
1.4.2 Bankbalans .................................................................................................................................................10
1.5 Kernbegrippenlijst .............................................................................................................................................11
2. Vraag naar geld en het monetair beleid ...........................................................................................................12
2.1 Verkeersvergelijking van fisher........................................................................................................................ 12
2.2 Keynesiaanse liquiditeitsvoorkeurtheorie......................................................................................................13
2.2.1 Motieven voor het aanhouden van geld ............................................................................................. 13
2.2.2 Rente en de prijs van bestaande obligaties ........................................................................................ 13
2.3 Portefeuilletheorie .............................................................................................................................................15
2.3.1 Inkomen en vermogensopbouw ............................................................................................................15
2.3.2 Rendement en Risico ................................................................................................................................ 15
2.4 Doelstellingen van het monetair beleid .......................................................................................................16
2.5 Instrumenten van het monetaire beleid .......................................................................................................17
2.6 Kernbegrippenlijst .............................................................................................................................................17
3. Internationaal economisch verkeer en de betalingsbalans ...........................................................................18
3.1 Globalisering ...................................................................................................................................................... 18
3.1.1 Regionale ontwikkeling in Azië, Europa en Amerika ...........................................................................19
3.1.2 Factorvoordelen ........................................................................................................................................19
3.1.3 Ontwikkeling ...............................................................................................................................................20
3.2 Handelsstromen en directe investeringen ...................................................................................................20
3.2.1 Wereldhandel.............................................................................................................................................20
3.2.2 Directe investeringen in het buitenland ................................................................................................ 21
3. Handelstheorieën................................................................................................................................................22
3.3.1 Absolute kostenverschillen ....................................................................................................................... 22
3.3.2 Relatieve kostenverschillen (comparatieve kosten) ...........................................................................23
3.3.3 Oorzaken kostenverschillen ..................................................................................................................... 23
3.4 Betalingsbalans .................................................................................................................................................24
, 3.4.1 Indeling en saldi .........................................................................................................................................24
3.5 Internationale betrekkingen en prijsvorming op markten .........................................................................26
3.6 Kernbegrippenlijst .............................................................................................................................................26
4. Valutamarkt ............................................................................................................................................................. 27
4.1 Kenmerken van de valutamarkt ....................................................................................................................27
4.1.1 Aard en omvang van de valutamarkt ..................................................................................................27
4.1.2 Structuur van de valutamarkt..................................................................................................................27
4.1.3 Koersnotering op de Amsterdamse valutamarkt ................................................................................29
4.2 Koersvorming op de contante valutamarkt ................................................................................................ 30
4.2.1 Koersindicatoren en lopende rekening .................................................................................................31
4.2.2 Koersindicatoren en de financiële rekening (kapitaalrekening) ...................................................... 33
4.2.3 Koersindicatoren en het monetaire beleid .......................................................................................... 34
4.2.4 Overzicht van de koersindicatoren ........................................................................................................35
4.3 Wisselkoersstelsel ...............................................................................................................................................36
4.3.1 Flexibele wisselkoersen ............................................................................................................................. 36
4.3.2 Vaste wisselkoersen ...................................................................................................................................37
4.4 Wisselkoersbeleid in de Europese Unie .........................................................................................................38
4.4.1 Economische en Monetaire Unie ...........................................................................................................38
4.4.2 Wisselkoersmechanisme tussen euro en andere EU-valuta’s (ERM II) ..............................................40
4.5 Koersvorming op de valutatermijnmarkt ......................................................................................................41
4.5.1 Bepaling van de termijnkoers: interestpariteit ...................................................................................... 41
4.5.2 Termijnkoers als indicator voor de toekomstige contante koers ...................................................... 42
4.6 Kernbegrippenlijst .............................................................................................................................................44
5. Vermogensmarkten ................................................................................................................................................46
5.1 Marktwaar, functies en indeling ..................................................................................................................... 46
5.1.1 Marktwaar en prijsvorming ...................................................................................................................... 46
5.1.2 Functies van de vermogensmarkten .....................................................................................................46
5.1.3 Indeling van de vermogensmarkten .....................................................................................................47
5.2 Geldmarkt .......................................................................................................................................................... 48
5.3 Kapitaalmarkt ....................................................................................................................................................48
5.4 Rentestructuur ...................................................................................................................................................49
5.5 Kernbegrippenlijst .............................................................................................................................................49
6. Internationale samenwerking ............................................................................................................................... 51
6.1 Handelspolitiek ..................................................................................................................................................51
6.2 Vormen van internationale samenwerking..................................................................................................52
8. Valutarisicobeheer..................................................................................................................................................54
8.1 Bepalende factoren van het valutarisico ....................................................................................................54
8.2 Opzet en doelstellingen valutarisicobeheer ................................................................................................ 56
8.2.1 Opzet van valutarisicobeheer ................................................................................................................56
5.5.2 Doelstellingen van valutarisicobeheer ..................................................................................................56
, 8.3 Bepaling van de valuta-exposure .................................................................................................................58
8.3.1 Transactie- en pretransactie-exposure ..................................................................................................58
8.3.2 Translatie-exposure ....................................................................................................................................59
8.3.3 Economische exposure ............................................................................................................................ 59
8.4 Ontwikkeling van een valutavisie ..................................................................................................................59
8.4.1 Methoden voor wisselkoersvoorspelling ................................................................................................ 59
8.4.2 Vorm van de wisselkoersvoorspelling.....................................................................................................61
8.4.3 Juistheid van een wisselkoersvoorspelling............................................................................................. 62
8.5 Instrumenten van het valutarisicobeheer ....................................................................................................62
8.5.1 Strategische beslissingen en valutarisico’s ............................................................................................ 63
8.5.2 Valuta-Instrumenten..................................................................................................................................64
8.5.3 Beoordeling van de valuta-instrumenten ............................................................................................. 66
8.6 Kernbegrippenlijst .............................................................................................................................................67
11. Bijzondere aspecten van grensoverschrijdende activiteiten (Syllabus) ..................................................... 69
11.1 Risico’s ............................................................................................................................................................... 69
11.2 Leverings- en betalingscondities ..................................................................................................................71
11.2.1 Leveringsvoorwaarden ........................................................................................................................... 71
11.2.2 Betalingsvoorwaarden ........................................................................................................................... 72
11.3 Exportfinanciering en overheidsinitiatieven ............................................................................................... 75
11.3.1 Kredietfaciliteiten bij banken ................................................................................................................75
11.3.2 Initiatieven van de overheid .................................................................................................................76
,1. AANBOD VAN GELD
1.1 GELD EN HET ECONOMISCH PROCES
Mensen in kleine, eenvoudige economieën ruilen een klein deel van de productie om dingen te kunnen
kopen die ze zelf niet kunnen maken. Dit is een goederenruileconomie. Als een economie grotere en
ingewikkelder wordt, wordt ruil noodzakelijker. En neemt de arbeidsindeling ook toe. Voorbeelden van
transactiekosten zijn computers, telefoon, gebouwen etc..
1.1.1 FUNCTIES VAN GELD
Geld verhoogt evenals alle andere productiemiddelen de productiviteit in de economie
Geld levert een bijdrage aan de welvaart
Geld draagt bij aan de efficiëntie van de productie en de verdeling van goederen en diensten
Functies die geld in de economie uitoefent
FUNCTIE OMSCHRIJVING
RUILMIDDEL Geld is uiterst efficiënt in de ruil van goederen en diensten. Hieraan zijn twee
aspecten aan verbonden:
- Geld splitst de ruil in twee delen
- Er kan een tijdverschil zijn tussen het verkopen van een goed en het
kopen van een goed
Goederenruileconomie: Twee partijen ruilen goederen met elkaar. Het kopen en
verkopen ligt op hetzelfde tijdstip. Planning van inkoop en verkoop is dan
noodzakelijkerwijs hetzelfde proces.
Geldeconomie: Product ruilen voor geld. Koop en verkoop kunnen op
verschillende momenten plaatsvinden. Daardoor kunnen bedrijven inkoop en
verkoop van elkaar scheiden.
Geld is ongedifferentieerde koopkracht. Als iemand goederen ruilt voor geld kan
hij in principe een keuze maken uit alle goederen die voor geld te koop zijn. Hij
kan beslissen wanneer hij die koopkracht kan uitoefenen en bij wie hij dat zal
doen. Daarom noemen we geld ook wel liquide middelen.
REKENEENHEID - Geld is een maatstaf waarin mensen de waarde van goederen en
diensten uitdrukken.
- Het gebruik van geld vermindert het aantal prijzen in vergelijking met een
goederenruileconomie
- Het gebruik van geld als rekeneenheid vermindert de informatiekosten
van het economisch proces.
OPPOTMIDDEL Mensen kunnen geld oppotten en op deze manier sparen. Geld vervult daardoor
een rol in de samenstelling van de vermogensportefeuilles.
Vermogen vastleggen in: liquide middelen, spaargelden, obligaties, aandelen
en woningen
TABEL 1 FUNCTIES VAN GELD
1.1.2 GELDSTELSEL IN DE E UROPESE UNIE
De oprichting van de eurozone heeft de ruilmiddelfunctie van geld versterkt. Valutarisico,
wisselkoersveranderingen, prijsveranderingen en de kosten van het omwisselen van valuta’s vallen
hierdoor allemaal weg. Ook transactiekosten en informatiekosten nemen hierdoor af. Tenslotte zijn
grensoverschrijdende beleggingen een stuk gemakkelijker geworden.
EMU: Economische en Monetaire Unie
- Zeventien landen in de Europese Unie (EU) die deel uitmaken van een monetaire unie
- Deze landen hebben een gemeenschappelijk geldstelsel
- De lidstaten duidt men aan met eurozone of eurogebied
, BEGRIP UITLEG
OMWISSELEN Oprichting van de eurozone heeft de ruilmiddelfunctie van geld versterkt
VALTURARISICO Ondernemingen die internationale contacten onderhouden, hoeven in de
eurozone geen rekening meer te houden met wisselkoersen. Ze hoeven geen
kosten meer te maken voor het indekken van zogenoemde valutarisico.
TRANSACTIE- De transactiekosten van het geldstelsel zijn hierdoor aanmerkelijk gedaald.
KOSTEN
INFORMATIE- Informatiekosten nemen af. Ondernemingen kunnen hun boekhouding beter
KOSTEN vereenvoudigen als ze in twaalf Europese landen één valuta kunnen gebruiken.
BELEGGINGEN Geld kan beter als oppotmiddel gebruikt worden in een groot valutagebied. Het
beleggen van vermogen gaat niet langer gepaard met omwisselkosten en risico
dat een vreemde valuta in waarde daalt.
TABEL 2 GELDSTELSEL EU
1.1.3 I NFLATIE EN DE EFFICIËNTIE VAN GELD
Inflatie
Inflatie tast het goed functioneren van het geldstelsel aan. Inflatie is de voortdurende stijging van de
prijzen van goederen en diensten. Inflatie is vaak een gevolg van het streven van sociaal-economische
groeperingen, zoals werkgevers, werknemers en de overheid, naar hun deelbelangen.
Inflatie is gunstig voor de overheid omdat de staatsschuld kan worden afgelost met geld dat steeds
minder waard wordt.
- Lonen stijgen sterker dan prijzen -> werknemers grotere koopkracht -> winst bedrijf daalt
- Prijzen stijgen sterker dan lonen -> winst neemt toe -> koopkracht werknemers daalt
Inflatie is een teken dat het streven naar deelbelangen van bepaalde economische belangengroepen
de overhand heeft gekregen boven het nastreven van het algemeen belang dat bestaat uit een
ongestoorde uitoefening van de functies van geld.
Hyperinflatie
Het economisch proces verloopt moeizaam in landen waar een hoge inflatie heerst. Inflatie tast de
functies van geld aan. Bedrijven in landen met een hoge inflatie merken daar de nadelige gevolgen
van.
Bedrijven moeten na verkoop van goederen ervoor zorgen dat ze hun verdiende geld zo snel mogelijk
weer hebben omgezet in materiele goederen. Als men geld liquide aanhoudt, is het bij 1.000% inflatie op
jaarbasis na enkele dagen een stuk minder waard geworden.
Zelfversterkend proces
Inflatie wordt een versterkend proces als de overheid al aangeeft hoe hoog de inflatie zal zijn, zullen
bedrijven hun prijzen zeker verhogen. Het is niet zeker of de prognose van de regering overeenkomt met
de werkelijke prijsverhogingen. Dat leidt tot onzekerheid in de toekomst. Er ontstaat niet alleen
onzekerheid over de hoogte van de inflatie, maar ook over de prijsverhoudingen in de toekomst.
Planning onmogelijk
Een gedragswijze leidt echter tot problemen als de feitelijke kosten en opbrengsten wel grotendeels in
lokale valuta plaatsvinden: Inflatie en daling van de wisselkoers lopen immers niet altijd met elkaar in de
pas.
, Functies Kenmerken Gevolgen hoge inflatie
Ruilmiddel Ongedifferentieerde koopkracht - Terug naar goederenruil
(splitst ruil op in twee delen) - Andere valuta neemt ruilmiddel over
(dollarisering)
Rekeneenheid Waardemaatstaf (vermindering van Prijzen gelden slechts voor een korte termijn.
aantal ruilvoeten) Bij hoge inflatie geen betekenis meer. Men
moet overgaan naar vervangingswaarde.
Vaststellen vervangingswaarde is
problematisch en brengt hoge kosten met
zich mee.
Oppotmiddel Vermogensbestanddeel (zuiver Kasgeld als vermogensbestanddeel
liquide; geen rendement) vermindert snel in waarde.
TABEL 3 INFLATIE
1.2 GELDSOORTEN
De totale hoeveelheid geild in een economie is het aanbod van geld. De marktwaarde noem je de
intrinsieke waarde van het geld. De nominale waarde van geld is de waarde die op het geldstuk zelf
staat. Een wederzijdse schuldaanvaarding is wanneer de bank een schuld in rekening-courant
accepteert en de klant een schuld op termijn accepteert. Maar een debiteur schuld kan dubieus
worden: dat de debiteur niet aan zijn rente- en aflossingsverplichtingen kan voldoen.
De promesse is de voorloper van het bankbiljet. Als algemene banken bankbiljetten nodig hebben,
kunnen zij deze bij de centrale bank kopen of lenen. De algemene banken zijn in staat om het girale geld
te creëren.
Als een particulier vermogen heeft, zijn dit liquide middelen. Een mogelijkheid om met vermogen winst te
maken, is kredietverlening. Het uitlenen van geld voor een bepaalde periode levert rente op over het
uitgezette bedrag. Degene die het geld leent is de debiteur, degene die het geld uitleent is de crediteur.
Een tegoed in rekening-courant is een lening in giraal tegoed. Als door de activiteiten van banken de
geldhoeveelheid in handen van het publiek toeneemt, spreken we van geldschepping. Het omzetten
van girale tegoeden in bankbiljetten en omgekeerd, heet substitutie. Een gevaarlijke verplichting voor
banken is dus om liquide te zijn. De banken moeten over genoeg middelen beschikken om alle girale
tegoeden in bankbiljetten om te kunnen zetten. Als klanten bankbiljetten opvragen, daalt de
liquiditeitspositie van de bank en omgekeerd.
1.2.1 M UNTEN EN DE ROL VAN DE OVERHEID
Het ontstaan van bankbiljetten
FASEN KENMERKEN
KASSIER - Neemt goud in ontvangst in ruil voor promessen (schuldbewijzen)
- Promessen doen dienst in het ruilverkeer (werd gebruikt als ruilmiddel)
BANKIER - Leent geld uit in de vorm van promessen (Debiteuren aanvaardden op
hun beurt een schuld aan de bank. In dit geval is er sprake van
geldscheppingen door wederzijdse schuldaanvaarding)
- Promessen zijn inwisselbaar voor goud
- De betrouwbaarheid van de promessen berust op de
betrouwbaarheid van de balans van de bankier
CENTRALE BANK - Krijgt een monopolie op de uitgifte van bankbiljetten
TABEL 4 ONTSTAAN VAN BANKBILJETTEN
1.2.3 GIRAAL GELD EN DE ROL VAN BANKEN
Om inzicht te krijgen in de belangrijkste problemen die met schepping van giraal geld samenhangen, is
zeker een begrip van de bankbalans.
1. Een vermogende particulier houdt bankbiljetten aan
2. Een vermogende particulier leent bankbiljetten uit
3. Een bank leent geld uit in de vorm van tegoeden in rekening-courant
4. Een bank verricht betalingen voor cliënten zonder tussenkomst van bankbiljetten of munten.
, Giraal geld
ACTIE GEVOLG
BANKEN LENEN GELD UIT Vordering op termijn op de klant
Wederzijdse schuldaanvaarding
Geldschepping
KLANTEN LENEN GELD Liquide boekvordering op de bank (giraal geld)
SUBSTITUTIE VAN GIRAAL GELD IN Liquiditeit van de bank daalt
CHARTAAL
SUBSTITUTIE VAN CHARTAAL GELD IN Liquiditeit van de bank stijgt
GIRAAL GELD
1.3 LIQUIDITEITENMASSA
1.3.1 PRIMAIRE LIQUIDITEITENMASSA
De primaire liquiditeiten bestaan uit:
De munten die de overheid in omloop brengt;
De bankbiljetten die de centrale bank in omloop brengt;
Het girale geld dat de banken in omloop brengen.
De eerste twee zijn chartaal geld en de laatste in giraal geld. De primaire liquiditeitenmasse is de
hoeveelheid primaire liquiditeiten (geld waarmee mensen betalingen kunnen doen) in handen van het
publiek. Ook wel totale/maatschappelijke geldhoeveelheid of M1 genoemd. Een betaalinstrument is een
middel om de betaling te regelen (bijv. een cheque of een creditcard), maar is geen geld.
Het begrip liquiditeiten moet onderscheiden worden van liquiditeitenmassa.
- De primaire liquiditeitenmassa is gelijk aan de hoeveelheid liquiditeiten verminderd met het geld
dat zich in de kassen van de geldscheppende bedrijven bevindt.
- Primaire liquiditeiten in de kassen van geldscheppende bedrijven dienen ter dekking van
uitstaande verplichtingen.
Instelling Geldsoort Begrippen van toepassing op geldsoort
Overheid Munten (chartaal geld) Nominale waarde: is vermeld op geld
Intrinsieke waarde: marktwaarde van het
materiaal
Geldscheppende instellingen:
Banken Bankbiljetten (chartaal geld) Fiduciair geld: waarde gebaseerd op
vertrouwen van geldscheppende instelling
Centrale bank Giraal geld Betaalinstrument: o.a. cheque, plastic geld
TABEL 5 GELDSCHEPPENDE INSTELLINGEN EN GELDSOORTEN
1.3.2 SECUNDAIRE LIQUIDITEITENMASSA EN M3
Secundaire liquiditeitenmassa is de som van alle secundaire liquiditeiten (bijv. valutategoeden,
spaargeld). Deze massa ontstaat doordat bedrijven en gezinnen soms liquide middelen over hebben. De
omzetting van primaire liquiditeiten in secundaire liquiditeiten en omgekeerd, heet transformatie. Als
klanten hun geld voor een bepaalde vaste tijd aan de bank uitlenen, spreekt men van termijndeposito’s.
Spaargeld met een looptijd korter dan twee jaar noemen we kort spaargeld. M3/ binnenlandse
liquiditeitenmassa is de som van M1 en de secundaire liquiditeitenmassa. De algemene banken hebben
eigenlijk girale tegoeden bij de centrale bank.
- De secundaire liquiditeitenmassa ontstaat doordat bedrijven en gezinnen soms liquide middelen
over hebben.
- De primaire en secundaire liquiditeitenmassa vormen samen de binnenlandse liquiditeitenmassa
(M3)
- De centrale bank kan M3 uit de balansen van geldscheppende instellingen berekenen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller martje93. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now