Summary
Samenvatting Neurogene Spraak- En Slikstoornissen: Dysfagie
- Course
- Institution
Complete samenvatting van de gegeven lessen en cursus Dysfagie
[Show more]
Seller
Follow
trog0405
Reviews received
Content preview
Hogeschool GentNeurogene spraak- en
slikstoornissen
Dysfagie
2021 - 2022
,Inhoud
1. Definitie ..................................................................................................................................................................... 3
2. Indeling...................................................................................................................................................................... 3
3. Neurogene slikstoornissen........................................................................................................................................ 4
4. ICF.............................................................................................................................................................................. 4
5. Anatomie van het slikken .......................................................................................................................................... 5
Functies van de anatomische structuren: ..................................................................................................................... 5
6. Het normale slikproces ........................................................................................................................................... 10
1. De orale voorbereidende fase ............................................................................................................................ 10
2. De orale transport- / uitvoerende fase ............................................................................................................... 11
3. De faryngale fase................................................................................................................................................. 11
4. De oesofagale fase .............................................................................................................................................. 12
7. Het slikonderzoek ................................................................................................................................................... 12
7.1. Doelen van het slikonderzoek ......................................................................................................................... 12
Dysfagie: onze taak ................................................................................................................................................. 13
Tijdstip van hoesten: interpretatie ......................................................................................................................... 13
7.2. Algemene werkwijze ....................................................................................................................................... 14
7.2.1. De doorverwijzing ................................................................................................................................... 14
7.2.2. De slikscreening ...................................................................................................................................... 15
7.2.3. Uitgebreider logopedisch onderzoek ...................................................................................................... 15
7.3. Instrumenteel onderzoek van de orale en faryngale fase .............................................................................. 20
7.3.1. Slikvideofluoroscopie (VFES) ................................................................................................................... 20
7.3.2. Fiberoptic Endoscopic Evaluation of Swallowing (FEES/FEESST) ............................................................ 20
7.3.3. Pulse oximetrie........................................................................................................................................ 21
7.4. Besluit slikonderzoek ...................................................................................................................................... 21
7.5. Voorbeelden van bestaande slikonderzoeken................................................................................................ 21
7.5.1. MASA: Mann Assessment of Swallowing ................................................................................................ 21
7.5.2. SWAL-QOL ............................................................................................................................................... 22
7.5.3. AUS-TOM................................................................................................................................................. 22
7.5.4. FOIS: Functional Oral Intake Scale .......................................................................................................... 22
8. Tracheacanules (niet kennen) ................................................................................................................................. 22
9. Identificeren van dysfuncties .................................................................................................................................. 22
10. Impact ................................................................................................................................................................. 24
11. Therapie .............................................................................................................................................................. 25
11.1 Het slikteam .................................................................................................................................................... 25
11.2. Behandeling van geassocieerde problemen ...................................................................................................... 26
11.3. Mondhygiëne ..................................................................................................................................................... 26
11.4. Drooling (kwijlen, sialorhea) .............................................................................................................................. 27
1
, 11.5. Principes van neurale en musculaire plasticiteit ............................................................................................... 28
11.6. Indirecte therapie .............................................................................................................................................. 29
11.6.1. Verbeteren van de orofaciale motoriek...................................................................................................... 29
11.6.2. Sensibele stimulatie .................................................................................................................................... 31
11.6.3. Facilitatietechnieken ................................................................................................................................... 32
11.6.4. Verbeteren van de smaak- en reukfunctie ................................................................................................. 32
11.6.5. Verbeteren van de reflexen ........................................................................................................................ 33
11.6.6. Specifieke technieken ................................................................................................................................. 33
11.7. Directe therapie / voedingsbegeleiding ............................................................................................................. 35
11.7.1. Doel ............................................................................................................................................................. 35
11.7.2. Keuze van consistentie ................................................................................................................................ 35
11.7.3. Keuze van gepaste temperatuur ................................................................................................................. 35
11.7.4. Keuze van geschikte hoeveelheid ............................................................................................................... 36
11.7.5. Optimaliseren van de eetsituatie ................................................................................................................ 36
11.7.6. Stimuleren van de slikreflex ........................................................................................................................ 36
11.7.7. Bepalen van de juiste houding en hoofdpositie ......................................................................................... 36
11.7.8. Toepassen van sliktechnieken..................................................................................................................... 38
11.7.9. Gebruik van prothesen (NIET KENNEN) ...................................................................................................... 39
11.7.10. Hulpmiddelen............................................................................................................................................ 40
11.7.11. Vervolg van de therapie ............................................................................................................................ 42
11.8. Chirurgie (NIET KENNEN) ................................................................................................................................... 42
12. Herstel en prognose ............................................................................................................................................ 42
2
,Neurogene spraak- en slikstoornissen: dysfagie
EXAMEN Opening oesophangale sphincter:
1. Larynxheffing
2. Bezenuwing (relaxatie)
3. Farynxcontratie
1. Definitie
Dysfagie
− ‘dys’ = moeilijk
− ‘phagein’ = eten
− = slikstoornissen
− Men verwijst naar de gehele uitvoering, van het plaatsen van voedsel in de mond, de orale, faryngale en
oesofageale fasen van de slikbeweging tot het moment waarop het voedsel via de gastro-oesofageale
sfincter in de maag is aangekomen
2. Indeling
Neurogene stoornissen
− Taalstoornissen (bv. afasie)
− Spraakstoornissen (bv. dysartrie)
− Neurogene dysfagie
o Oorzaak: beschadiging zenuwstelsel
o Problemen met overbrengen substantie van mond naar maag (vanaf het eten in de mond zit kan het
verkeerd lopen)
Andere slikstoornissen o.b.v. etiologie:
− Iatrogene dysfagie: slikstoornis als gevolg van een medische ingreep
− Functionele dysfagie: verkeerd slikpatroon
− Psychogene dysfagie: mensen die door een angst om te slikken, zich verslikken
− Structurele dysfagie: als er een structureel deficit is
− Presbyfagie
o Primair: slikproblemen als gevolg van normale verouderingsprocessen
o Secundair: slikstoornissen als gevolg van een abnormale verzwakking van de bejaarde (bv door
longproblemen)
− Neurogene dysfagie: als gevolg van een beschadiging van het centraal en/ of perifeer zenuwstelsel
Spieren Aangestuurd door craniale zenuwen
Motorische cortex
Cerebellum (voor de coördinatie)
Sensibiliteit Bepaald door craniale zenuwen (voelen dat er iets in de mond achterblijft, op
de lip achterblijft)
Sensorische cortex (in pariëtale kwab)
Speekselklieren Ge-inerveerd door craniale zenuwen (nervus facialis)
Autonoom zenuwstelsel (bv door zenuwen een droge mond hebben)
Smaak Bepaald door craniale zenuwen (tong wordt door 2 craniale zenuwen ge-
inerveerd – 1 voor voorste 2/3de van de tong en 1 voor de achterste 1/3de)
Gustatieve cortex: plek waar we smaak verwerken
3
, 3. Neurogene slikstoornissen
− Slikklachten door een beschadiging van het centraal/perifeer zenuwstelsel
− Belangrijke structuren → craniale zenuwen
Slikstoornissen versus eetstoornissen
− Effect neglect?
o Neglect = aandachtstoornis
o Een persoon heeft minder aandacht voor de contralaterale zijde van het letsel, waardoor de info niet
verwerkt worden
o Bv bij een eetsituatie – enkel rechterhelft zien van het bord dus enkel dat opeten
− Effect dementie?
o Bv bij een eetsituatie – vergeten inkopen te doen, om te eten, desoriëntatie in tijd…
o Mensen met dementie gaan een slikproblematiek ontwikkelen → slikapraxie (zij weten niet meer
hoe ze moeten slikken)
Oorzaken beschadiging zenuwstelsel
− CVA, hersentrauma, tumoren thv zenuwstelsel, infectie van zenuwstelsel, degeneratieve aandoeningen…
Naargelang het verloop komt er een onderscheid tussen: acuut – chronisch – progressief
− Acuut: bv na een CVA
o Bijna 90% van de mensen in het ziekenhuis met een CVA (in acute fase), hebben allemaal een
dysfagie
− Chronisch: als een acute dysfagie na > 6 maanden niet meer evolueert en resulteert in een blijvende
slikstoornis
o Meestal als ze ontslagen worden, is de dysfagie niet meer aanwezig
− Degeneratief / progressief: waar er sprake is van een achteruitgang
Frequentie
− Zo goed als iedereen na een CVA heeft een dysfagie – bij de meeste is dit een acute dus lost vanzelf op!
4. ICF
= weergave van het menselijk functioneren en
eventuele problemen die hiermee gepaard gaan in
een ruimere context
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller trog0405. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.06. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now