Summary
IRW (inleiding tot rechtswetenchap) VOLUME I samenvatting compleet
- Course
- Institution
- Book
samenvatting van volume I van de cursus IRW academiejaar gedoceerd door professor BT
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
rechtenstudente1382
Reviews received
Content preview
SV Volume I IRW p43 – einde blokwijzer Volume I 2021-2022 Afdeling 1 hoofdstuk 2DE PROCEDURE VOOR AFDWINGING
Gevolgen van het overheidskarakter van de afdwinging.
→ Om subjectief recht af te dwingen moet je 2x de OVH inschakelen
1. Voor het verkrijgen van een uitvoerbare titel
UITZONDERING :
Privelege du prealable : het voorrecht van de overheid ; administratieve rechtshandeling onmiddellijk uitvoerbaar →
OVH kan onmiddellijk het nodige doen tot de uitvoering ervan
Arbitrage : arbiters worden niet aangesteld door de overheid maar vrijwillig gekozen
2. Beroep doen op de overheid om via een openbaar ambtenaar over te gaan op gedwongen tenuitvoerlegging
Bv. gerechtsdeurwaarder
Uitzonderingen op het verbod op eigenrichting.
→ In uitzonderlijke gevallen kunnen particulieren zelf hun rechten afdwingen → dr gebruik te maken van
dwangmiddelen
TOEPASSINGSVOORWAARDEN :
1. men moet over een recht beschikken 2. het recht moet onrechtmatig bedreigd zijn 3. het eigenmachtig optreden moet
door de omstandigheden geboden zijn 4. het eigenmachtig optreden mag niet verder reiken dan voor het vrijwaren van
het recht noodzakelijk is
UITZONDERINGEN : wettige zelfverdediging & opschortingsrechten
Opschortingsrechten
Exceptio Non Adimpleti Contractus Retentierecht
= ENAC
→ Rechtmatige bezitter van andermans zaak houdt die
→ wederkerige overeenkomst ; partij moet prestatie achter tot moment dat zijn opeisbare schuldvordering
leveren mr voldoet niet , andere partij tegenprestatie m.b.t. die zaak is voldaan
TIJDELIJK opschorten zonder tussenkomst rechter
Bv : verkoper mag de verkochte mr nog niet geleverde
TOEPASSINGSVOORWAARDEN: zaak terughouden totdat de koper betaald heeft
1. er moet een wederkerige overeenkomst zijn
Bv : bewaarnemer mag de in bewaring genomen
2. verbintenis ten laste van de excipiens
goederen bijhouden totdat de bewaargever betaald heeft
3. zekere, opeisbare & nt noodzakelijk liquide
schuldvordering voor wat hij verschuldigd is voor de bewaargeving
4. subjectief & objectief te goeder trouw zijnde excipiens
5. opschorting mag nakoming vd eigen prestatie niet
definitief onmogelijk maken
,Nuancering van verbod op eigenrichting buitengerechtelijke beslechting van conflicten
Vaststellingsovereenkomst Bewijsovereenkomst
fixeert conventioneel juridische waarheid bij onzekerheid legt bewijsmiddelen vast en sluit welbepaalde
of geschil en sluit elk juridisch tegenbewijs uit bewijsmiddelen uit
1. Begrip
Algemene benaming voorovereenkomsten tot conflict- overeenkomsten die vastleggen hoe men een
beslechting of–voorkoming rechtsverhouding kan bewijzen, ze wijken daarbij
af v suppletieve wettelijke regels inzake bewijsvoering
2. Techniek
Partijen verbinden zich tgo elkaar aan een vaststelling in tegenstelling tot vaststellingsovereenkomsten nt elk
van wat tussen hen rechtens geldt , ter beëindiging / tegenbewijs juridisch uitsluiten, mr bewijsvoering
voorkoming van een onzekerheid of geschil daaromtrent enkel conventioneel vastleggen of beperking
3. Gevolg
Geen tegenbewijs meer mogelijk
Gemeenrechtelijke Dading Bindende Arbitrage
vaststellingsovereenkomst overeenkomst derdenbeslissing
onbenoemde vaststellingsovereenkomst partijen buiten de Art 1676 Ger. W
vaststellingsovereenkomst met wederzijdse wettelijke arbitrage om een
toegevingen → de partijen onzeker punt van hun Partijen leggen
leggen de rechtsverhouding aan een geschillen die tss hen
rechtsverhouding definitief bepaalde of bepaalbare gerezen zijn / zouden
vast. onafhankelijke & kunnen rijzen m.b.t.
gn gestalte in bijzondere onpartijdige derde rechtsverhouding voor
voorleggen aan arbiter
rechtsfiguur → beheerst dr
algemeen verbintenissenrecht
→ beide partijen doen → zijn beslissing = → Derden lossen
water bij de wijn definitief bv : deskundige geschil op =
in huurschade, arts die na eindbeslissing
Art 2044-2058 oud BW een ongeval is aangesteld Art 1717 GER.W.
voor graad
→ het is gn uitvoerbare arbeidsongeschiktheid
titel tenzij je het laat
opteken door een openbaar → bij een geschil of → uitvoerbare titel na
ambtenaar in een onzekerheid in exequatur – arbitrale
authentieke akte dr notaris rechtsverhouding beslissing kan na
of dr rechter in vonnis uitvoerb titel w
akkoordvonnis
= beslist om procedure vh rechter kan bindende derde
hangende geschil te beslissing nt aanpassen wel
beëindigen dr wederzijdse inhoudelijk toetsen →
toegeving marginale toetsing
,Bemiddeling
→ een vertrouwelijk & gestructureerd proces v vrijwillig overleg tss conflicterende partijen met
medewerking v e onafhankelijke, neutrale en onpartijdige derde ; die de communicatie
vergemakkelijkt en poogt de partijen ertoe te brengen zelf een oplossing uit te werken
handhaving ; dilatoire exceptie / gn beletsel vr treffen voorlopige maatregelen
→ hierbij houden de partijen een middelenverbintenis (ze streven samen nr een akkoord)
→ bemiddelen over al dan nt grensoverschrijdende geschillen v vermogensrechtelijke aard
(publiekrechtelijke rechtspersoon kan mr moet nt betrokken zijn) + niet-vermogensrechtelijke
geschillen die vatbaar zijn vr dading + aantal familiale geschillen
→ bemiddelen kan dr erkende bemiddelaars (vwdn ; bekwaam, theoretische opleiding & praktische
vorming, onpartijdigheid) of dr een federale bemiddelingscommissie
→ quasi-absolute geheimhoudingsplicht vr alle deelnemers ; vertrouwelijk, alle aangehaalde
documenten… zijn nt toelaatbaar als bewijs, schending = schadevergoeding / bemiddelaars &
deskundigen ; beroepsgeheim
→ 2 soorten ; buitengerechtelijke bemiddeling & gerechtelijke bemiddeling
→ Art 1724-1737 Ger. W
, IS EEN JURIDISCHE VERPLICHTING STEEDS AFDWINGBAAR?
Gentelmen's Natuurlijke Obliegenheiten Onafdwingbare Sociale Internationaal OVHs aan –
agreements verbintenissen verbintenissen afspraken Publiek recht sprakelijkheid
- overeenkomst - dwingende - onafdwingbare - verbintenis - onafdwingbare - gebrekkige - in rechtstaat,
tussen 2 of morele verplichting die onafdwingbaar afspraken in afdwinging ook OVH
meer partijen plichten bij nt nakoming als specifieke dagelijkse leven gebonden aan
gesanctioneerd dr wettekst zonder - naleving rechtsregels,
- essentieel - kunnen nt verlies voordeel / mogelijkheid tot bedoeling om regels kan nt wnnr niet
kenmerk = juridisch ontstaan specifiek afdwinging juridisch dr centrale naleeft →
juridische afgedwongen nadeel ontneemt vd dwingend te zijn instantie w OVH w
afdwingbaarhe w, want nt schuldeiser afgedwongen aansprakelijk
id wordt dr de juridisch gesteld
partijen verplicht te
uitgesloten - juridische - juridische - verschil met - internationaal - OVH aan-
handelen
verplichting, mr plicht mr gentlemen’s gerechtshof sprakelijkheid
- wanprestatie? - uitvoering nt rechtstreeks schuldeiser kan agreements is dat Den Haag, mr vr de 3 takken
Er kan niet vereist afgedwongen vorderingen nt daar enkel bevoegd OVH ; UM,
juridisch spontaan te (GEEN juridisch te onafdwingbaar - vr landen die WM en RM
gesanctioneerd gebeuren verbintenis) gelde maken heid een bewuste rechtsmacht
w keuze is, bij erkennen ook wnnr
- uitgevoerd = - niet-naleving Bv : sociale afspraak OVH hogere
- nt zwart-wit, nt meer resulteert wel in kwijtschelding is v dergelijke - staten norm miskent
nt elke vorm terugvorderen juridische sanctie na faillissement keuze gn sprake, hebben wel
afdwinging (morele : verlies voordeel partijen hebben enkele - art 1412bis
uitgesloten, verplichting) / ontstaan nadeel Schulden nooit juridische middelen om Ger W : uitz
afdwingings- bestaan nog mr bedoelingen naleving principiële
mechanismen - vrijwillige schuldeiser interstatelijke onbeslagbaar-
& uitgesloten natuurlijke Bv : Weens- verliest Bv : ’s avonds rechtsplichten heid = zaken v
sancties w verbintenis Koopverdrag mogelijkheid koken vr vriend af te dwingen OVH vatbaar
vastgelegd i h kan binnen redelijke schuldenaar tot mr self-help vr beslag (bv
gentelmen's gedwongen w termijn na betaling te let op!! op eens schilderij in
agreement om in de levering keuren dwingen nagekomen OVHgebouw)
toekomst te goederen, nt belofte kan wel
nt meer - art 36 §5
blijven gedaan = nt
teruggekomen w Rvs-wet :
uitvoeren bv beroepen op niet
(bv na
biologische – conformiteit mogelijkheid
afgebroken
vader geld vr goederen tot opleggen
verloving
Bv. politiek of kind factuur sturen dwangsom aan
bedrijfswereld kan nt) + nt OVH (helft vr
Art 1235 oud naleven v verzoeker &
Bw verplichtingen in helft vr algm
sociale sfeer kan middelen vd
leiden tot schatkist)
onrechtmatige
daad (art
1382oud Bw)
, Bijzondere doelstellingen vh recht
o Morele doelstellingen
- Directe & indirecte consecratie v morele regel = in wet die vrijwillige doodstraf
strafbaar stelt zit morele regel verbod om te doden → doel = menselijk leven
beschermen
- Onvolledige consecratie v morele regel = morele regel veeleisender dan rechtsregel /
rechtsregel kan nooit iedereen voldoen, kiezen vr wat aanvaardbaar is vr democratische
meerderheid ((mogelijkheid wet wijzigen (GwH) & motiveringsplicht rechters))
o Materiële doelstellingen
- doelstelling die hoofdzakelijk gericht zijn op individu = bescherming vd persoon
(bescherming fysieke & morele integriteit) / bescherming v goederen
- doelstellingen eerder gericht op collectiviteit = organisatie vh economisch systeem /
organisatie vh politiek systeem
o Rechtszekerheid & stabiliteit vd juridische verhoudingen
- vereiste v bekendmaking, duidelijkheid, coherentie & juridische stabiliteit
Hoofdstuk 3
Gemeen recht en bijzonder recht
Lex specialis generalibus Lex posterior anteriori Bijzondere wet gevolgd dr
derogat derogat latere algemene wet
- bijzondere regel > - algemene wet gevolgd dr - kijken naar intentie vd
algemene regel latere afwijkende wetgever
algemene wet
- wnnr algemene wet - bedoeling dat algemene
gevolgd w dr tegenstrijdige - bijzondere wet gevolgd latere wet vroegere
bijzondere wet dr latere afwijkende uitzonderingen tenietdeed?
bijzondere wet
- algemene wet buitenwerking - bedoeling om algemene
vr specifieke domein vd - gn probleem → meest regeling uit te werken die
bijzondere wet recente rechtsnorm w geldt vr alle gevallen,
toegepast behalve geval geregeld in
eerdere bijzondere wet?
,Materieel & formeel recht
Materieel recht Formeel recht
= inhoud vd rechtsregels = bepaalt de procedure of vorm
= zegt bv wat eigendom is, wat verbintenis = gaat over wat er moet of kan gebeuren bij
is, wat een misdrijf uitmaakt niet-naleving vh materieel recht
= algemene bindende rechtsnorm = dient om andere rechtsregels te doen
uitgevaardigd dr een bevoegde OVH naleven of af te dwingen.
= élke tekst in codex is materieel recht = norm v wetgeving (uitgevaardigd dr WM)
= elke beslissing genomen dr WM
= draagt het label WET
, Aanvullend recht, gewoon dwingend recht & recht v openbare orde
Principe v wilsautonomie Dwingend recht
= recht verleent bindende kracht = om zwakkere personen te beschermen bestaan er
aan eenzijdige wil of onderlinge dwingende rechtsnormen, deze zijn onvoorwaardelijk
afspraken vd partijen bindend & kunnen dus nt buiten werking gesteld w
= individuen vrijheid om Personen beschermd dr dwingende rechtsnormen :
eenzijdig of via onderlinge 1. personen die nt voldoende intelligent / mature zijn om
afspraak hun rechten & plichten zelfstandig te beslissen bv. geesteszieken & minderjarigen
te regelen mits ze voldoen aan 2. economisch zwakkeren dr economische afhankelijkheid
enige vwdn bv werknemer tgo werkgever
3. algemene onbedachtzame gewone burger = gewone mens
tgn de onwetendheid
= als aan vwdn voldaan →
onderlinge afspraken bindende Gewoon dwingend recht Dwingend recht v
kracht openbare orde
- beschermen privébelangen v - dwingende bepalingen ter
= partijen behartigen eigen zwakkere partij of groep bescherming vd essentiële
private belangen het vest → grondslagen vd
adequate afspraken maatschappij
= openbare orde & goede
zeden (bv ; eeuwigdurend
Suppletief of aanvullend recht Relatieve nietigheid Absolute nietigheid
-wnnr partijen gn volledig Enkel dr beschermende partij kan dr iedere belanghebbende
in te roepen w ingeroepen & ambtshalve
sluitende afspraken hebben dr de rechter
gemaakt w regeling v aanvullend schending v consumentenrecht
resulteert meestal in relatieve onmogelijk afstand v te doen!
recht v toepassing
nietigheid mr ambtshalve op te
werpen dr rechter
- modeloplossing v wetgever geen dading mogelijk
gebaseerd op vermoedelijke wil afstand mogelijk eens dwingende
bescherming vervalt, al recht
vd partijen verworven = afstand mogelijk
- suppletieve rechtsnormen zijn vb = werknemer wil afstand doen
bindend tenzij partijen eigen v wettelijke opzeg v vergoeding,
afspraken maken (feit dat kan énkel wnnr opzegging is
afgeweken kan w ≠ geschonden gegeven ; recht verworven op
mogen w) opzegvergoeding, hierdoor nt
langer ondergeschikte / zwakke
positie
vbn ; wettelijk stelsel &
testament opstellen (privaatrecht) dadingen over dwingende rechten
kunnen gesloten w, zodra die
verworven zijn
,Hoofdstuk 4
Privaat- en publiekrecht
Privaatrecht Publiekrecht
= regelt de verhoudingen tussen onderdanen = regelt de verhouding tss overheidsorganen
onderling
onderling
= tss overheidsorganen en onderdanen
(natuurlijke personen)
= tss overheidsorganen en privaatrechtelijke
groeperingen zoals vennootschappen en
verenigingen
Onderdelen vh PUBLIEKRECHT
- GRONDWETTELIJK recht :
staatsvorm, grondrechten & mensenrechten
- ADMINISTRATIEVE recht :
+ organisatie / werking bestuurlijke OVH, rechtsbescherming tgn bestuurlijke OVH
- recht met betrekking op staatstaak na afscheiding v wetgeving & rechtspraak
- GERECHTELIJK recht :
regelt organisatie, bevoegdheid & werking v rechterlijke functie ; gerechtelijk
privaatrecht, strafprocesrecht, geschillen v bestuur
- STRAFRECHT :
misdrijven (misdaad, wanbedrijf, overtreding) en hun straffen → gemeen strafrecht of
bijzonder strafrecht
- FISCAALRECHT :
belastingen ( ←→ sociale zekerheidsbijdragen, retributies & verhaalbelastingen)
Onderdelen vh PRIVAATRECHT
= goederenrecht
= verbintenissenrecht
Burgerlijk recht = bijzondere overeenkomstenrecht
= familie- en personenrecht
= familiaal vermogensrecht < schenkingen, erfrecht, testamenten,
huwelijk vermogensrecht >
((Gemengde rechtstakken = sociaal recht (sociale zekerheidsrecht en arbeidsrecht) & economisch recht))
,AFDELING 2 hoofdstuk 1
Kenmerken vd rechtstaat
- mensen zijn onderworpen aan een sociaal contract (via rechtsregels) → conventionele
vrijheid
- zowel burgers als OVH gebonden dr rechtsregels & naleving kan afgedwongen w via
effectieve rechtsbescherming
- Belgische rechtstaat = vrijheidsstaat (inperking & bescherming vd persoonlijke vrijheid is
doelgebonden)
→ algemene belang = doel is het private belang te helpen verwezenlijken, bemoeienis OVH
via rechtsregels steunen dus op principe vd volks-/staatssoevereiniteit & moet zich
houden aan proportionaliteit/evenredigheid
uitgevaardigde rechtsregels moeten ook voldoende duidelijk, voorspelbaar & toegankelijk
zijn en moeten gelijk w toegepast!
, Gebondenheid vd Rechtsstaat & Effectieve Waarborging
OVH ah recht democratie rechtsbescherming fundamentele vrijheden
rechtsonderhorigen onafhankelijkheid is fundamentele rechten zijn
3 staatsmachten :
participeren mee met het cruciaal verankerd in GW→ slechts
WM / UM / RM bestuur ; dit door : wijzigbaar met bijzondere
onafhankelijke meerderheid
= scheiding der machten
1. democratische
rechtbank beslecht
machten moeten zich elk aanduiding vd federale WM is bevoegd vr
geschillen tss burgers
binnen eigen bevoegdheid gezagdragers (vrije uitwerking vd
onderling & tss
houden ad toepasselijke regelmatige verkiezingen) grondwettelijke beginselen
burgers en de OVH
rechtsregels = mbt fundamentele rechten &
2. beslissing bij
bescherming tgn excessen onafhankelijkheid vrijheden
meerderheid, mr
verplichting tot bescherming minderheid geldt vr organen zelf
→ RM kan deze rechten &
respectering hiërarchie der die tot taak hebben de
soms vereist dat deel vd vrijheden afdwingen en is
normen = getrapt fundamentele rechten
minderheid meebeslist (bv verplicht toepassingen te
normensysteem te waarborgen
bij communautaire wetten weigeren v administratieve
lagere norm moet of vr herziening vd G) Art besluiten en verordeningen
onafhankelijkheid
11 & 131 GW die nt overeenstemmen met
overeenstemmen met RM is belangrijkste
grondwettelijke rechten &
hogere norm component vd
3 ≠ rechtsbescherming; vrijheden
GW = hoogste interne scheiding der machten
politiek = politieke
rechtsnorm controle uitgevoerd dr Art 159 Gw
Grondslag onderwerping ombudsman =
vd staat ah recht = onafhankelijke instantie
waarborging fundamentele die optreed als
rechten & vrijheden bemiddelaar tss individu &
organisatie → behandelt
klachten & maakt
aanbevelingen + heeft
bemiddelingsfunctie vr
bescherming vd burger &
controlefunctie = OVH
controleren & verbeteren +
informatiefunctie
administratief =
rechtsbescherming dr
organen vh actief bestuur
zelf → er kan beroep
gedaan w bij OVH die
beslissing genomen heeft
of bij hogere instantie die
rechtsbeschermingen kan
bieden
jurisdictioneel = rechter
kan onrechtmatig
overheidsoptreden
ongedaan maken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rechtenstudente1382. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now