Summary
Samenvatting ethiek en deontologie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting ethiek en deontologie les + boek en notities docent
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: gentjonaf • 4 months ago
Seller
Follow
inasegers
Reviews received
Content preview
Ethiek en deontologieInleiding
Het gaat over ethiek binnen een professionele activiteit (= beroepsethiek: dit is de studie van hoe
beroepen met waarden en normen omgaan).
Sociaal werk of een maatschappelijk werker fungeer als een brugfiguur tussen de cliënt zijn omgeving
en de maatschappelijke omgeving om de cliënt terug greep te laten krijgen op de situatie en terug
deel te nemen aan de maatschappij. De beroepen hangen soms aan een aantal waarden.
Als maatschappelijk werker werk je volgens reglementeringen. Je werkt binnen de procedures en
verleent hulp binnen de grenzen van het maatschappelijk werk. Je handelt volgens de professionele
ethische en deontologische principes, daarbij draag je bij tot empowerment, respecteer je het
beroepsgeheim en heb je kennis over uw eigen referentiekader.
Deontologie = plichtenleer, wat moet je doen, gebiedende wijs, imperatief, “ik zweer dat…”
Ethiek / ethisch handelen = gaat over waarden en normen, idealen, overtuigingen die groepsleden een
richting geven, bv. assertiviteit, attentheid, beleefdheid, behoedzaamheid… Een moment van twijfel,
aarzeling, uitstel, nog niet weten en reflectie.
Er zijn altijd meerdere keuzes verdedigbaar. Dit kon je merken in de casussen1, bv. Sophie is het
belangrijkste. Je moet het alleen kunnen argumenteren. à Weloverwogen kunnen kiezen en dit
argumenteren.
1
Casus van Sophie
1
,Problemen in het kader van het maatschappelijk werk
Wanneer je als cliënt hulp nodig hebt en je naar een maatschappelijk werker gaat, is de werking altijd
verschillend van de persoon die jij voor u krijgt (de MW die u zal helpen). Iedereen zal op een andere
manier omgaan met de situatie en het probleem aanpakken. Het is zowel voor de werkgever als voor
de cliënten moeilijk.
- Werkgever: je weet nooit helemaal zeker wie je aanneemt, iedereen is anders en zal daarom
ook anders omgaan met de problemen.
- Cliënten/gebruikers: je weet ook nooit bij welke maatschappelijk werker je terecht komt, ook
is het vaak moeilijk om zaken te vertellen want sommige gaan u daarvoor straffen, bv. iemand
die vertelt dat hij zwartwerk doet, zal zijn leefloon kwijt spelen of een boete krijgen.
Dit is de reden dat de beroepen MW en de literatuur zich op principes richten, op waarden (idealen –
waar ze voor staan) en op normen (de grenzen of manier om de waarden zichtbaar/publiek worden)
richten. Dit is de deontologie of de beroepsethiek die door de beroepsvereniging zelf wordt
omschreven. Het nadeel hieraan is dat wij een slechte ervaring hebben met het blindelings volgen van
regels. Maar ook dat het vaak achter de realiteit aanloopt, op een dag kan alles veranderen.
Enkele problemen bij de deontologie:
- In Vlaanderen is er geen beroepsvereniging (er bestaan enkele maar niet specifiek voor MW)
- Het is meestal een organisatie ethiek, de dienst of het bedrijf heeft zijn eigen regels die
moeten gevolgd worden en niet die van de maatschappelijk werker zelf
- Er bestaan ook stappenplannen en protocollen maar dit lost daarom niet altijd alles op
waardoor je soms vast komt te zitten in het helpen
- Er bestaat ook een internationale vereniging met een Ethical statement and principles
Bij het beroep sociaal werk ga je vaak de vraag krijgen waar sociaal werk begin en waar het eindigt.
Daarbij moet je goed weten hoe je moet werken, vaak methodisch en ook wat je moet doen. Ook
belangrijk om inzicht te hebben in de beleving van de mensen waarmee je werkt. Bv. een jongen die
vaak spijbelt heeft helemaal geen spijbelprobleem. Het zijn de ouders en de school die een
spijbelprobleem hebben. De jongen heeft andere problemen. -> zoeken naar de volledige beleving van
de jongen, dit leidt vaak tot ‘wat’ en ‘waarom’ vragen. Dit maakt dat sociaal werk soms niet altijd even
ethisch is.
Wat heeft dit met ethiek en deontologie te maken?
Ethiek en deontologie hebben te maken met waarden, principes, values, uitgangspunten en beroepen.
Een deontologie is een plichtenleer voor bepaalde beroepen, statuten, engagementen en activiteiten.
2
, Waarden en normen
De waarden van vroeger en de waarden van nu verschillen van elkaar. Dit kan te wijten zijn aan
onderwijs, politiek en sociale media die overvloedig moraliseren, maar ze geven zelf weinig blijk van
moraal en genuanceerd taalgebruik op dat vlak.
Maar het is de opdracht in onderwijs en vorming om studenten in deze materie en concepten in te
leiden door hen toe te staan van buiten te leren, te leren wat ze niet wisten of kenden. Om zaken te
herkennen en die op een soort ethische gevoeligheid aan te brengen om hen keuzes in professioneel
handelen beargumenteerd te kunnen verdedigen.
Normen = concreter, bijna meetbare, tastbare of zichtbare uitwerkingen van de waarden. Bv. trouw
kan breed zijn, maar in een huwelijk of relatie is de norm huwelijkstrouw en overspeligheid een
probleem bij een scheve schaats. Het overtreden van de norm is veel duidelijker en zichtbaarder dan
het volgen van de norm. Bv. onbeleefdheid is veel duidelijk dan iemand die een cursus etiquette zou
volgen.
Ethiek
Ethiek = de wetenschappelijke studie die zich specifiek op de relatie beroep of ethiek richt.
Niet alles waarmee je in sociaal werk in contact mee komt is een ethisch probleem. Het kan ook
gewoon zijn dat je uw methode niet goed kent, of de wetgeving, het mandaat van de dienst… Bv.
zwangerschapsonderbrekingswens van een minderjarige, moet je daarvan de ouders op de hoogte
brengen? Als je hiermee geconfronteerd wordt en je kent die regel niet dan weet je niet hoe je er mee
kan omgaan, terwijl als je de regels kent dan zal uw ethisch probleem ook rapper opgelost zijn.
Beroepsethiek en deontologie
Er wordt soms een onderscheid gemaakt tussen de soorten beroepsactiviteiten en stelt men dat
sommige beroepen specifieke ethieken hebben, bv. geneeskunde, advocatuur…
De deontologie wordt soms vastgelegd in een ethische of deontologische code. Daarin zal je vaak een
schrijfstijl zien in de imperatief of gebiedende wijs, bv. gij zult niet, het is uw opdracht, gij zult… Deze
deontologische codes worden dikwijls bewaakt door een deontologische commissie die het gedrag
van beroepsgenoten en leden in het oog houdt en eventueel sanctioneert. Dit kan ook los zijn van de
organisatie. Maar niet alles waarmee je in contact komt als maatschappelijk werker en die moeilijk
loopt is rechtstreeks van de orde van ethiek of deontologie, het kan soms zijn dat je iets niet weet of
kunt. Bv. zwangerschapsonderbrekingswens van een minderjarige, moet je daarvan de ouders op de
hoogte brengen?
Er staat veel informatie in boeken, voorschriften, ethische codes, protocollen… over hoe je een
situatie kan aanpakken. Maar ethische handelen gaat over meer dan het louter toepassen van de
protocollen of het stappenplan. Dit kan een leermiddel zijn, maar uiteindelijk gaat men op basis van
inzichten, andere casussen, gedachtewisselingen op zoek gaan naar de gepaste en verantwoordbare
ethische professionele handeling in die situatie. è maak niet van alles een ethisch probleem, soms is
je werk doen met kennis van zaken ook al goed.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller inasegers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.61. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83507 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now