1.1.1 Toegang tot de rechter
Afdwingbaarheid van het recht: staatsapparaat helpt burger hierbij
Pro-deoadvocaat: minderbedeelden krijgen hierdoor ook toegang tot het gerecht (advocaat wordt
achteraf door staat betaald)
Om rechtsvordering te kunnen instellen, aantal voorwaarden:
- Eiser moet hoedanigheid hebben: eiser bezit de juridische en feitelijke geschiktheid om zich
als titularis van een recht aan te dienen en aldus te behandelen
- Belang: eiser heeft baat bij vordering of kan er baat bij vinden
Veiligheidsmechanismen: vormen van bescherming van verweerder
- Eiser kan schadevergoeding krijgen (wegens tergend en roekeloos geding)
- ‘Misbruik van procesrecht’ of ‘procesrechtmisbruik’
1.1.2 Recht van verdediging
Wie in rechte wordt ‘aangevallen’ moet zich kunnen verweren tegen de eisen en beweringen van de
eisende partij
- Eiser moet dagvaarden in de ‘natuurlijke’ rechtbank van de verweerder (woonplaats v
verweerder)
- (Minimum)termijnen voorgeschreven: dagvaarding, conclusies, verzet, hoger beroep,
cassatie….
- Verweerder wordt via betekening door een gerechtsdeurwaarder officieel van alles op de
hoogte gebracht
Partijen moeten stukken overmaken aan elkaar = elkaar inzage geven
Rechtsmiddelen die partijen beschermen tegen willekeur van de rechter: in hoger beroep kunnen
gaan + cassatieberoep
1.1.3 Onafhankelijke en onpartijdige rechter
Onpartijdigheid: gewaarborgd door art. 6 EVRM
- Rechter moet onbevooroordeeld blijven: recht op een eerlijk proces
- Moet zich laten leiden door objectieve argumenten
- Laat zich gelden voor het vertrouwen van de rechtzoekende in het gerecht
, Eigen samenvatting recht
Onafhankelijkheid van de rechterlijke macht
- Rechter is autonoom in zijn of haar besluitvorming
- Rechter moet beslissing baseren op zijn eigen, vrije oordeel omtrent de feiten en de
rechtsgronden
1.1.4 Openbaarheid van de rechtspraak
Voor bescherming van de partijen
- De rechterlijke functie wordt gecontroleerd door een ruimer publiek van de partijen zelf
Hierdoor zorgvuldig waken over de correctheid van de behandeling van geschillen en
over de gelijke behandeling van gelijke zaken
1.2 De actoren van Justitie
1.2.1 Rechter
Een beroepsrechter is een jurist: beoordeelt zaken die voor de rechtbank aanhangig gemaakt worden
- Onafhankelijkheid waarborgen: benoemd voor het leven + is onafzetbaar
- Er zijn ook tijdelijk benoemde lekenrechters: in regel geen jurist
Passieve rol van de rechter
- Kan nooit zelf zaak voor zijn rechtbank leggen: kan enkel gebeuren door de partijen of door
het OM
- Geen passieve rol in het bereiken van een minnelijke regeling: die hij in elke stand van het
geding dient te bevorderen
- Hij kan geen initiatieven nemen om te dagvaarden, bewijsmateriaal te verzamelen,
beslissingen te nemen e.d.
- Bestaat ook in het strafprocesrecht: waar het onderzoek en het in beschuldiging stellen
volledig aan het OM worden overgelaten
Rechter oordeelt enkel over datgene wat hem wordt voorgelegd en erop toeziet dat het
proces correct en fair verloopt
Rechter kan ‘ambtshalve’ initiatieven nemen:
Kan derden/partijen bevelen bepaalde bewijsstukken voor te leggen
In sommige familiezaken kan hij OM vragen bepaalde inlichtingen te winnen
Als nietigheid van een rechtshandeling de openbare orde raakt, moet de rechter die
nietigheid ambtshalve verwerpen
Verbod van rechtsweigering: rechter is verplicht een vonnis te vellen!!!
1.2.2 Griffier
Gerechtelijke ambtenaar die de beslissingen van een rechtbank of een hof schriftelijk akteert
1.2.3 Openbaar ministerie
= parket of staande magistratuur
- Vertegenwoordigt bij elke rechtbank of hof de belangen van de gemeenschap
- Vooral strafvervolging als taak: spoort misdrijven op en vervolgt ze, voert de straffen uit
- Bij privaatrechtelijke rechtscolleges: opdracht parket is beperkt tot geven van advies
Advies is verplicht in bepaalde materies
OM is hiërarchisch gestructureerd: onder gezag van Justitie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jelskegoossens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.