Summary
Samenvatting deel 2 Inleiding tot het Recht
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting deel 2, Inleiding tot het recht, hogeschool West-Vlaanderen, Sociaal Werk
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
jelskegoossens
Content preview
Eigen samenvatting rechtDeel II: De Belgische Staatsstructuur
1. Kenmerken van de Belgische Staat
Belgische politieke, administratieve & gerechtelijke structuren: van 19 de eeuw (liberale democratie)
1.1 Rechtsstaat
Basis begrip = liberale rechtsfilosofie
- Voornaamste taak overheid: respecteren en beschermen van de persoonlijke rechten van
alle burgers
Respecteren in fundamentele rechten
Opsomming van Grondrechten van de Belgen (in GW)
- Overheid moet eigen, democratisch tot stand gekomen wetgeving zelf ook naleven
- Bescherming bieden tegen agressie van buitenlandse mogendheden
- Overheid moet onafhankelijke rechtscolleges beschermen en sancties opleggen als ze
werden geschonden
- Overheid moet uitvoerende structuren voorzien (vb. politie)
Oorspronkelijke rechtsstaatbegrip in 20ste eeuw ondergraven door toegenomen staatsinmenging
- Regels beperken sterk de persoonlijke vrijheid = wetsstaat ontstaan (ipv rechtsstaat)
Overheid richt zich op het reguleren van het gedrag van de burgers en het besturen van
talrijke overheidsdiensten (minder op het beschermen)
Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State: ziet toe op wettigheid van
overheidsorganen
Sinds 1989 bepaalt de GW dat het Grondwettelijk Hof wetgeving kan toetsen aan het
gelijkheids- en non-discriminatiebeginsel en aan alle fundamentele grondrechten van de
burger
1.2 Democratie
Deelname van burgers in het staatsbestuur = kiesrecht
In ons land voor politieke verkiezingen: stemrecht + opkomstplicht
Grondwetsherzieningen van 1893 en 1921 = algemeen mannelijk stemrecht
In 1947 = vrouwen krijgen ook stemrecht
partijen verbonden met arbeidsorganisaties aanzienlijk veel invloed gewonnen
daardoor: meer sociale wetgeving, staatsinmenging ih economisch leven, uitbreiding openbare
diensten en semipolitieke rol van sociale organisaties en belangengroepen
Algemeen stemrecht: kloof tussen overheidsbeleid en grote delen van bevolking verkleind
1.3 Scheiding der machten
Trias politica
1. Wetgevende functie: het recht formuleren in klare wetteksten met duidelijke bijbehorende
sancties
Verkozen parlement
2. De rechterlijke functie: het recht interpreteren en toepassen op concrete situaties waarbij
inbreuken op de wet werden begaan, of waarbij conflicten tussen mensen opgelost moesten
worden
Onafhankelijke en afzetbare rechters
, Eigen samenvatting recht
3. De uitvoerende functie: het bestuur van de overheidsadministratie
Koning
Onafhankelijke instanties: om machtsconcentratie en machtsmisbruik tegen te gaan
Koning en regering
- Hebben initiatiefrecht: op vlak van wetgeving via indienen van wetsontwerpen, de Koning
bekrachtigd bovendien de wetten en maakt ze bekend
- Hebben bevoegdheid om rechters te benoemen
- Regering: samengesteld door politieke partijen die via een coalitie een meerderheid in Kamer
en Senaat hebben
Steunt altijd op meerderheid DUS belangrijkste motor van de wetgevende activiteit
1.4 Eenheidsstaat en federalisering
e
In 19 -eeuwse filosofie: nadruk op gedecentraliseerd gezag
In Grondwet van België: particularisme sterk geworteld, maar ook een compromis dat naast een
sterk centraal gezag ook een ruime autonomie te laten voor de gemeentelijke instellingen
Bevoegdheden provincies echter beperkt
19e eeuw: culturele en politieke elite Franstalig dus verfransende politiek
- Frans was voertaal bij uitstek
- Eerste fase: Vlaamse beweging eist een vernederlandsing van het publieke leven van
Vlaanderen
- Tweede fase: geijverd voor eigen politieke instellingen voor Vlaanderen
Eis voor regionalisering ook in Wallonië en Brussel
Zou leiden tot omvorming van Belgische eenheidsstaat tot vrij complexe, federale
staatsstructuur
Aantal hervormingen:
- 1970: Cultuur- en gewestraden opgericht
- 1980: bevoegdheden van de cultuurraden (sindsdien gemeenschapsraden) uitgebreid en
gewestraden geïnstalleerd
- 1988 en 1989: bevoegdheden gemeenschapsraden en gewestraden breiden uit + instellingen
van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest geregeld
- 1993: in Grondwet opgenomen dat België een federale staat is
Bevoegdheden van gemeenschappen en gewesten verder uitgebreid
Belgische Senaat hervormd
Leden van gemeenschaps- en gewestraden vanaf dan afzonderlijk verkozen
Bevoegdheid van Belgische centrale overheid (nu federale overheid) sterk afgeslankt
Regionale raden NU parlementen genoemd
België = volwaardige federale staat
- Laatste (zesde) staatshervorming 2012-2014 in twee fases:
1. In 2012: splitsing arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde (zowel als kieskring als
gerechtelijk arrondissement)
2. In 2014: federale legislatuur nu op 5 jaar (vroeger 4 jaar) + Senaat werd hervormd +
opnieuw bevoegdheden overgedragen van het federale niveau naar de deelstaten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jelskegoossens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now