Samenvatting AK 3.1 t/m 3.3 | 3 havo
3.1 Chili beeft
Chili wordt vaak getroffen door zware aardbevingen.
Waarom?
Chili ligt op de Nazcaplaat. Deze is tektonisch, dat betekent dat de plaat beweegt
in/op de aarde door stromend magma vlak onder de aardkorst.
Platen bewegen dus door stromend magma in de aardkorst. Het magma stroomt
langzaam, gemiddeld een paar centimeter per jaar.
Een aardbeving begint diep in de aarde, het hypocentrum. Recht boven op het
aardoppervlak ligt het epicentrum, daar voel je de zwaarste schokken.
De aardbevingen in Chili onstaan dus doordat de Nazcaplaat botst met de Zuid-
Amerikaanse plaat. Een botsing tussen 2 platen heet convergentie.
De Nazcaplaat duikt onder de Zuid-Amerikaanse plaat, omdat die zwaarder is. De
Nazcaplaat zinkt dan in de aardmantel. De Oceanische plaat duikt weg onder de
Continentale. Dit heet subductie.
Oceanische plaat = Zwaarder, door basalt (stollingsgesteente)
Continentale plaat = Lichter, door graniet (stollingsgesteente)
Na een aardbeving zijn er altijd naschokken. Dit zijn aardbevingen die uren, dagen of
weken later plaatsvinden in dezelfde gebied.
Hoe onstaan naschokken?
Tijdens subductie gaat de naar bewegende plaat het bovenliggende plaat een beetje
met zich meetrekken. Hierdoor bouwt er spanning op die dan uitendelijk wordt
ontladen.
Bewegingsrichtingen
Divergentie = Platen drijven uit elkaar
Convergentie = Platen drijven naar elkaar toe
Subductie = Een plaat duikt onder de andere plaat
Tranforme beweging = Platen schuiven langs elkaar
Hoe is het Andesgebergte onstaan?
Het is onstaan door de platentektoniek van de Nazcaplaat en de Zuid-Amerikaanse
plaat. Tijdens de subductie smelt de wegduikende Nazcaplaat (en Oceanische korst).
Het magma dat daarbij wordt gevormd stijgt op en er onstaan een reeks van
vulkanen. Die convectiestromen stijgen dus omhoog.
Convectiestromen = Stroming van magma onder de aardkorst binnen de aarde
Door de druk van het opstijgende magma worden gesteentelagen opzij en omhoog
gedrukt. Die worden geplooid, en zo onstaan er plooiingsgebergtes.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller li2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.85. You're not tied to anything after your purchase.