Summary
Samenvatting Aardrijkskunde H2.1 en 2.2 Afbraak en vorming van landschappen
- Course
- Level
Aardrijkskunde H2.1 en 2.2 Afbraak en vorming van landschappen, 3VWO
[Show more]
Seller
Follow
INHK18
Content preview
Hoofdstuk 2 - Afbraak en vorming van landschappen2.1 - Aarde als systeem
In een tropisch oerwoud zie je veel planten en dieren. In de fysische geografie maken
onderzoekers bij de bestudering gebruik van vier sferen:
- De atmosfeer; De dampkring, speelt een belangrijke rol in de vorming van
landschappen. De atmosfeer is ongeveer 80 km dik. De atmosfeer bestaat ook nog
uit vier lagen:
↪ De troposfeer; 8 tot 18 km dik. Hierin spelen de belangrijke kringlopen van water
en klimaat processen af. Dit bevat 80% van de gassen die de dampkring vormen.
↪ De stratosfeer; tot 50 km hoogte. De stratosfeer bevat ozon (O3) dat de instraling
van ultraviolette straling blokkeert.
↪ De mesosfeer
↪ De thermosfeer
- De hydrosfeer; Het vloeibare gedeelte van de aardse sferen. Dit zijn de oceanen,
meren, rivieren, grondwater, bodemwater, gletsjers en het vaste ijs.
- De lithosfeer; De kringloop van gesteente.
- De biosfeer; Alle levende organismen op aarde.
Kringlopen spelen een belangrijke rol bij het begrijpen van exogene en endogene krachten die
de aarde vormgeven. Water komt op onze planeet in drie vormen voor. Dit zijn vast, vloeibaar
en gasvormig. Water bepaalt voor een groot deel het klimaatsysteem en water is een belangrijk
element van de exogene krachten die de landschappen vormgeven. De waterkringloop wordt
ook wel de hydrologische kringloop genoemd. Water verdampt uit zeeën, meren en rivieren,
evaporatie wordt dit genoemd. Planten verdampen via de huidmondjes water, dit wordt
transpiratie genoemd. Via neerslag, infiltratie in de bodem en afstroming over het
aardoppervlak kom water weer terug in de zee. Hierbij zie je ook weer de relaties tussen
verschillende sferen. Waterdruppels die in de atmosfeer gevormd zijn, komen op aarde terecht
in de hydrosfeer en worden opgenomen door planten (de biosfeer) en in de bodem of slijten het
gesteente (de lithosfeer) uit. Die deeltjes worden door de rivier (de hydrosfeer) weer naar zee
gebracht. De waterkringloop speelt dus een belangrijke rol in de vorming van landschappen.
De grote motor van de kringlopen en de processen in de sferen is de energie van de zon. De
aarde ontvangt via de zon energie. Een deel van die energie wordt omgezet in warmte en
een deel wordt weer teruggebracht in de atmosfeer en uitgestraald. Aangezien de aarde
gedurende langere tijd een vrij constante temperatuur heeft, moet er een balans zijn tussen
de inkomende en uitgaande energie. Dit wordt weergeven in een stralingsbalans. Een deel
van het zonlicht wordt weerkaatst door wolken en het aardoppervlak. Een ander deel van de
energie wordt door de wolken opgenomen en omgezet in warmte. Minder dan de helft komt
bij het aardoppervlak terecht. Daar wordt de energie opgenomen en omgezet in warmte,
geabsorbeerd, en uitgestraald via infrarode straling. De atmosfeer wordt zo verwarmd vanaf
'het aardoppervlak. Opvallend is dat 114% (109% en 5%) vanaf het aardoppervlak wordt
teruggestraald, terwijl er maar 47% van het zonlicht door het aardoppervlak wordt
geabsorbeerd. Dat komt door de broeikasgassen: waterdamp, C02 en methaan. Een flink
deel van de warmte verlaat de atmosfeer niet maar wordt weer door de broeikasgassen en
wolken geabsorbeerd en voor een groot deel teruggestraald naar de aarde. Waren er geen
broeikasgassen, dan zou de gemiddelde temperatuur veel lager zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller INHK18. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.63. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78600 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now