Summary
Samenvatting Ethiek & Recht HHS 2021/2022
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van Ethiek & Recht/Juva 5 voor jaar 2 aan de HHS.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lawstudent03
Reviews received
Content preview
Ethiek en recht in kort bestekHoofdstuk 1 Moraliteit en ethiek
1.1 Inleiding
- Moraliteit heeft als onderwerp wat mag & niet mag in de omgang met de ander, waarbij
steeds meer mensen niet alleen aan de medemens denken maar ook dieren & natuur.
- Moraliteit gaat meestal over wat niet mag & over de grenzen die aan gedrag gesteld
(moeten) worden.
- Morele oordelen --> verontwaardiging.
1.2 Kenmerken van moraliteit
- Moraliteit: geheel aan regels, waarden & houdingen dat het gedrag van mensen reguleert met het oog op
belangen & welzijn van anderen.
- Morele regels begrenzen individuele vrijheid van handelen.
1.2.1 Moraliteit gaat over gedrag van mensen.
- Smalle moraliteit: in hoeverre moeten we rekening houden met belangen & welzijn van anderen?
- Brede moraliteit: vraag naar zinvol & gelukkig leven.
- Grondgedachte in moreel denken: alleen mensen kunnen verantwoordelijk gehouden worden voor hun
gedrag; you ought, because you can.
1.2.2 Moraliteit is normatief
- Er wordt voorgeschreven hoe gehandeld moet worden in omgang met een ander.
- Goed & kwaad, toelaatbaar & ontoelaatbaar, juist & onjuist.
1.3 De bouwstenen van de moraliteit
- Normen: morele regels; norma. Dwingend karakter; gebieden of verbieden bepaald gedrag.
- Vaak impliciet; niet geschreven.
- Vorm van morele regels: bedrijfsvoorschriften.
- Waarden: waardeoordeel. Worden pas zichtbaar in handelen van mensen.
- Morele waarden: definiëren wie je bent (eerlijkheid) = persoonswaarden.
- Objectwaarden: wat je hebt of wilt hebben (vriendschap).
- Moreel pluralisme: naast elkaar bestaan van verschillende waarden.
- Waarden in het recht: rechtsbeginselen.
- Morele waarden zullen vaak hun weg hebben gevonden in het recht, maar het recht & moraliteit blijven 2
aparte standaarden voor beoordeling gedrag (lawful but awful).
- Misbruik van recht; fraus legis: als hij of zij handelt binnen de grenzen v.d. wet, maar uitkomst v.d.
handelingen is in strijd met de bedoeling v.d. wet.
- Motiefvereiste: expres?
- Normvereiste: in strijd met doel & strekking v.d. wet?
- Houding: manier van handelen van bepaalde persoon.
- Karaktereigenschappen bepalen o.a. het maken van morele keuzes.
1.4 Moraliteit, fatsoen, religie en recht
- Fatsoenregels: 'zwakke' morele regels (tafelmanieren).
- Religie omvat meer dan morele regels.
- Moraliteit heeft geen centraal betekenisverlenend verhaal.
- Religie kent meestal een bovennatuurlijk opperwezen = oorsprong morele regels.
- Recht onderscheidt zich van morele regels door het feit dat recht geschreven bronnen heeft.
- Rechtsregels kunnen worden afgedwongen, morele regels niet.
- Secundaire regels van recht: om procedures vast te stellen.
- Recht is ingebed in sociaal systeem.
1.5 Moraliteit en ethiek
- Ethiek = moraal op papier; denken over moraal, losgemaakt van intuïtieve morele
keuzes die direct worden gemaakt.
- Basis ethiek: redeneervermogen, rede, ratio.
, - Ethische theorieën geven woorden aan gevoelens & overwegingen die half zijn
uitgedacht --> scherpen denken aan.
- Descriptieve ethiek: ethiek probeert te verhelderen + omschrijft morele standpunten.
- Normatieve ethiek: kritisch toetsen van morele opvattingen & opstellen geldige
theorieën.
- Plichtethiek: norm staat centraal; plicht om aan norm te gehoorzamen ongeacht
consequenties.
- Gevolgenethiek: handeling staat centraal; gevolgen v.d. handeling.
- Deugdethiek: wat voor een mens moet je zijn? Goede karaktereigenschappen.
Hoofdstuk 2 Plichtethiek
2.1 Inleiding
- In de plichtethiek wordt onderzocht welk gedrag is toegestaan, verboden is of geboden
is.
- 2 sleutelelementen: norm en plicht.
- Norm: regel die verplichting in het leven roept, grond v.d. plicht.
- Plicht: waartoe de plicht verplicht & de opdracht gehoorzamen.
2.2 De plichtethiek volgens Kant
- Voor Kant was van groot belang dat wie uit plichtbesef handelt, dat niet doet met een
verder weg gelegen doel; je doet het omdat het moet en niet de consequenties.
- Morele gehalte van handeling wordt bepaald door de intentie.
- Intentie: trouw blijven aan het principe, ongeacht gevolgen.
- De regel geldt niet relatief t.o.v. gevolgen & omstandigheden, de norm is absoluut.
2.3 De verplichtende plicht
- Natuurlijke motivaties: instincten, begeertes, emoties, neigingen, lusten & berekening.
- Morele motivatie: wil, vermogen plannen te maken, keuzen te overwegen (=praktische
rede).
- Redelijk denken > instincten.
2.4 De morele wet
- Categorische imperatief: de norm waaraan alle normen moeten voldoen.
- Categorisch: altijd & voor iedereen geldend.
- Imperatief: eisend.
- We hebben vermogen om morele keuzes te maken --> geeft ons waardigheid.
- Toestemmingsbeginsel: we mogen alleen op een manier met de medemens omgaan die
kan rekenen of zou kunnen rekenen op hun instemming als redelijk moreel oordelend
wezen.
- Categorische imperatief --> t.o.v. zichzelf heeft mens de plicht zichzelf te ontwikkelen
qua kracht om uit plicht te handelen & we hebben de plicht om het geluk van anderen te
bevorderen.
- Respect wat een mens verdient is niet gebaseerd op de morele kwaliteit maar de grond
voor gelijkwaardigheid is het feit dat in principe iedereen het morele oordeelsvermogen
bezit.
2.5 Kritiek op Kant
- Kant gaat te veel voorbij aan persoonlijke relaties van mensen en het belang in hun
leven.
- Dieren zijn zaken, we mogen de natuur gebruiken zoals wij wensen.
- Volgens Kant heeft moraliteit alleen met verstand te maken.
- Waardigheid komt voort uit besef dat niemand gevraagd heeft om geboren te worden &
iedereen heeft anderen nodig.
2.6 Recht en plichtethiek
- Verschil: bij plichtethiek gaat het om de bedoeling waarmee je handelt; die moet zijn uit
plichtsbesef.
- Recht heeft alleen betrekking op de legaliteit van handelen.
- Plichten die afgedwongen kunnen worden = rechtsplicht.
- Ethische plichten kunnen niet afgedwongen worden, rechtsplichten wel.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lawstudent03. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.61. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now