Hoofdstuk 1 Leefstijl
Een Amerikaanse overheidsorganisatie heeft de factoren op een rijtje gezet waardoor in de
afgelopen eeuw zoveel gezondheidswinst is geboekt:
- De zorg voor moeder en kind voor, tijdens en na de bevalling is de afgelopen eeuw
verbeterd. consultatiebureaus opgericht (eerst werd er extra melk versterkt, later
allerlei andere taken om kinderen te screenen op allerlei aandoeningen, voorlichting
en advies geven)
- Anticonceptiepil kwam beschikbaar.
- Vaccinatieprogramma werd ingevoerd. Voor infectieziekten zoals kinkhoest, de
pokken en de bof grotendeels uit te roeien. In 1957 startte het
Rijksvaccinatieprogramma (dit is een vast schema van inentingen, op kosten van de
overheid, beschikbaar gesteld voor alle kinderen)
- Maatregelen op het gebied van hygiëne. Schoon drinkwater, aanleg van riolering,
organiseren van vuilnisafvoer en ongediertebestrijding.
- Het voedsel is veiliger en gezonder geworden, o.a. door de aanschaf van koelkasten.
- Een verbetering van de werkomstandigheden heeft geleid tot een vermindering van
het aantal arbeidsongevallen. De productiemethoden zijn veiliger, de
arbeidsomstandigheden beter en het personeel is beter opgeleid.
- Door verkeersmaatregelen en veiligere auto’s is de veiligheid op de weg
toegenomen.
- Ontstaan van longkanker werd in de jaren 1940-1950 voor het eerst gelinkt aan
roken.
- Het aantal mensen dat sterft door hart- en vaatziekten of een beroerte is gedaald. De
preventie is verbeterd door het opsporen en behandelen van een hoge bloeddruk en
een verhoogd cholesterolgehalte.
Door alle verbeteringen komen er veel minder infectieziekten voor en mensen overlijden nu
eerder aan een chronische ziekte dan aan een infectieziekte. Daarmee is ook de manier
waarop gezondheidswinst kan worden geboekt veranderd. Er kan nu veel meer winst
worden behaald door leefstijlveranderingen, i.p.v. door verbetering van hygiëne. De BRAVO-
gedragingen hebben invloed op het risico van tal van ziekten zoals kanker, hart- en
vaatziekten, COPD en diabetes.
De levensverwachting van mannen die in 2015 zijn geboren is 79,7 jaar. De
levensverwachting van vrouwen die in 2015 zijn geboren is 83,1 jaar. Het verschil tussen
mannen en vrouwen in levensverwachting is overigens afgenomen na 1980. Wat het verschil
in 1980 nog 6,7 jaar, in 2015 was dat nog maar 3,4 jaar. Het afgenomen verschil komt
doordat mannen en vrouwen qua rookgedrag steeds meer op elkaar zijn gaan lijken, wat een
verband heeft met het risico op hart- en vaatziekten en longkanker.
Niet alle jaren worden in goede gezondheid doorgebracht. Wanneer leef je in goede
gezondheid? Daarvoor worden vier indicatoren gebruikt:
, 1. Het maakt uit hoe mensen zelf hun gezondheid ervaren. De een kan zich doodziek
voelen bij kleine kwaaltjes, terwijl de ander met een chronische ziekte fluitend door
het leven gaat en roept dat hij super gezond is.
2. Lichamelijke beperkingen worden meegenomen. Kan iemand een goed gesprek met
iemand voeren, de krant lezen, of een zware boodschappentas dragen?
3. Chronische aandoeningen waaraan je kunt overlijden of die je dagelijkse bezigheden
kunnen hinderen, zoals hartafwijkingen, reuma, of migraine, worden meegerekend.
4. Er wordt gekeken naar de geestelijke gezondheid. Wanneer iemand bijvoorbeeld lijdt
aan zware depressies, kun je niet spreken van jaren in ‘goede gezondheid’.
Hoewel vrouwen iets langer leven, is het aantal jaren dat ze doorbrengen in goede
gezondheid hoger voor mannen.
B: De Beweegrichtlijnen stellen dat bewegen goed is en dat meer bewegen nog beter is. Dit
is gebaseerd op de gezondheidswinst die behaald kan worden door veel te bewegen.
Bewegen geeft een lager risico op hart- en vaatziekten, diabetes, depressieve symptomen en
borst- en darmkanker. Concreet stelt de richtlijn dat volwassenen per week minimaal 150
minuten matig intensief moeten bewegen stevig doorwandelen, zwaardere
huishoudelijke klussen en traplopen (verhoogde ademhaling). Daarnaast om minimaal twee
keer per week spier- en botversterkende oefeningen te doen krachttraining, traplopen of
hardlopen. Ouderen moeten dat combineren met balansoefeningen.
Voor kinderen wijkt de richtlijn iets af: zij moeten elke dag minimaal één uur matig intensief
bewegen en drie keer per week spier- en botversterkende oefeningen doen.
Zitten is het nieuwe roken wordt steeds vaker gezegd. Achter de televisie, achter de
computer, op school, op het werk zitten Nederlanders heel wat uren. Al deze weinig
intensieve activiteiten terwijl je zit of ligt vallen onder sedentair gedrag. Dit gedrag leidt
onder andere tot een hoger risico op hart- en vaatziekten en vroegtijdige sterfte.
R: De aanbeveling t.a.v. roken is kort maar krachtig: niet roken is het advies. Roken is de
belangrijkste leefstijl gerelateerde risicofactor voor ziekte.
A: Waar voorheen het advies was voor vrouwen het gebruik van alcohol te beperken tot
maximaal 1 glas en voor mannen maximaal 2 glazen per dag, is het advies nu om geen
alcohol te drinken en in ieder geval niet meer dan 1 glas per dag.
V: De richtlijnen Goede Voeding zijn in 2015 vastgesteld door de Gezondheidsraad. Deze
richtlijnen kun je grofweg onderverdelen in drie categorieën:
1. Verhoog de consumptie van een aantal voedingsmiddelen, zoals groente, fruit en vis.
2. Verlaag de consumptie van een aantal voedingsmiddelen, zoals suikerhoudende
dranken, alcohol en rood vlees.
3. Vervang een aantal voedingsmiddelen door andere, zoals harde margarine door
vloeibare vetten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chayennebos. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.91. You're not tied to anything after your purchase.