Beknopte maar volledige samenvatting van het vak Capita Selecta , Kind & Gezondheid. Alle hoorcolleges en gastcolleges zijn erin verwerkt, inclusief voorgeschreven jurisprudentie.
1.1 Betrokken partijen
De gezondheid van kinderen is een verhouding waarin kind, ouders, medische beroepen en de
overheid een rol spelen. De overheid wordt met name betrokken als de partijen niet allemaal
hetzelfde willen.
1.2 Leeftijdsgrenzen
In beginsel bepaalt het Comité dat idealiter geen leeftijdsgrenzen bepaald worden, het beste
uitgangspunt is om capaciteit en rijpheid bepalend te laten zijn. In het Nederlandse
gezondheidsrecht wordt vaak de leeftijd van 12 jaar aangehouden.
Hierop is artikel 12 IVRK van toepassing: kinderen moeten betrokken worden in procedures, in
algemene zin zou dit eigenlijk al vanaf 8 jaar in plaats van vanaf 12 jaar moeten gebeuren. De
leeftijdsgrens van 12 jaar in het strafrecht zou juist minimaal 14 jaar moeten zijn.
GC12 §§01: Het Comité is eigenlijk tegen leeftijdsgrenzen, maar geeft aan dat een
standaardgrens in de context van gezondheidsrecht wel begrijpelijk is. Het Comité geeft aan dat
het niet gemakkelijk is om in het gezondheidsrecht zonder vaste leeftijdsgrenzen te werken. De
ondergrens zou flexibel moeten zijn, zodat je uiteindelijk ook kinderen onder de leeftijdsgrens
kansen kunt bieden.
1.3 Toestemming (Boek 7/WGBO)
0 - 12 jaar Art. 7:465 lid 1 BW
Toestemming ouders
12 - 16 jaar Art. 7:450 lid 2 BW
Toestemming patiënt + toestemming ouders
Uitzondering: ernstig nadeel (geen informatieplicht jegens ouders)
Uitzondering: weloverwogen wens (wel eerst ouders consulteren)
16 - 18 jaar Art. 7:447 lid 1 BW
Toestemming patiënt
>12, wilsonbekwaam Art. 7:450 lid 3 jo. 7:465 lid 2 BW
>16, wilsonbekwaam Art. 7:450 lid 3 jo. 7:465 lid 2 BW
Twee uitzonderingsgronden die in het uiterste geval nog aangewend kunnen worden:
- Noodsituatie (art. 7:466 lid 1 BW), als acuut ingrijpen noodzakelijk is en de tijd ontbreekt om
toestemming te vragen
- Goed hulpverlenerschap
Opvallend is dat er dus alleen uitzonderingsgronden zijn om aan de toestemming van ouders
voorbij te gaan, het is in beginsel niet mogelijk om aan de toestemming van een kind voorbij te
gaan, tenzij sprake is van wilsonbekwaamheid.
1.4 Recht op informatie
Art. 7:448 BW: <12 hebben minderjarigen ook het recht op informatie, op zodanige wijze dat het
aansluit bij hun bevattingsvermogen. Normaliter is informatie aan toestemming gekoppeld, maar
<12 is natuurlijk geen toestemming vereist, daarom heeft de wetgever deze mogelijkheid specifiek
opgetuigd.
De wettelijke plicht to informatieverstrekking is ook te vinden in art. 7.3.11 lid 4 Jw en art. 1:240
BW.
1.5 Geheimhoudingsplicht
Op basis van medisch beroepsgeheim geldt een geheimhoudingsplicht o.g.v. art. 7:457 BW.
Daarop kunnen wel uitzonderingen gemaakt worden (lid 3):
- Toestemming van ouders (art. 7:450 jo. 7:465 BW)
,- Wettelijke plicht, bijvoorbeeld na iemands overlijden (wet op de lijkbezorging) of bij bepaalde
infectieziekten
- Overmacht/conflict van plichten. Dit is een buitenwettelijke uitzonderingsgrond, ontstaan vanuit
het tuchtrecht.
1.6 Conflicten met betrekking tot toestemming
Als ouders bijvoorbeeld in scheiding liggen kunnen er conflicten optreden met betrekking tot
toestemming. Er zijn dan een aantal mogelijkheden:
- Familierecht: Geschillenregeling omtrent gezag (art. 1:253a BW). Ouders die beiden gezag
hebben mogen alleen samen het kind vertegenwoordigen, als niet blijkt van bezwaren van de
andere ouder dan mag een ouder dit ook alleen (art. 1:253i BW).
- Kinderbescherming: Kinderbeschermingsmaatregelen geven verschillende mogelijkheden. Dit
kan in de vorm van vervangende toestemming voor eenmalig medisch handelen of als
gedeeltelijke gezagsoverdracht voor medisch handelen. Dit moet al wel in de context van OTS
zijn.
- WGBO: Goed hulpverlenerschap (art. 7:453 jo. 7:457 lid 3 jo. 7:465 lid 4 BW)
In de KNMG-richtlijn is ook te vinden hoe hulpverleners met bepaalde conflictsituaties moeten
omgaan. Toestemming van ouders kan gepasseerd worden in het kader van goed
hulpverlenerschap, de arts beslist daar zelf over.
Bruning: Familie- en kinderbeschermingsrecht biedt voldoende mogelijkheden om dergelijke
conflicten op te lossen. Dat geniet ook de voorkeur omdat er dan tenminste een rechterlijke toets
aan verbonden is. Het is niet kloppend dat zoiets vaags zoals goed hulpverlenerschap bepaalde
regels van ouderlijk gezag kan overrulen.
Sombroek: Goed hulpverlenerschap is juist een goede grond om informatie uit te wisselen.
1.7 Regionaal Tuchtcollege Amsterdam 8 maart 2022
Klacht (moeder):
- Verweerster (orthopedagoog-generalist) heeft zonder haar toestemming afspraken gemaakt
met haar kinderen en is zonder haar toestemming een behandeling (emotieregulatietraining) bij
de oudste dochter gestart.
- Verweerster heeft geen inzake in het volledige dossier gegeven van de kinderen. Pas op 10
oktober 2021 heeft ze een uitdraai van het patiëntdossier gekregen, maar dat is volgens
klaagster niet compleet. Ze vermoedt dat er informatie wordt achtergehouden.
Verweerster:
Bestrijdt de klachten en daaraan ten grondslag gelegde stellingen. Ze stelt dat klaagster geen
toestemming heeft gegeven voor gesprekken met de kinderen, dus daarom heeft zij (na overleg
met collega) besloten om toch onderzoek te starten omdat er zo veel zorgen waren over de
kinderen. Daarbij heeft ze klaagster op de hoogte gehouden van het beloop.
Verweerster heeft ook gesteld dat zij aan klaagster een afschrift van het dossier en een verslag
van vervolgonderzoeken heeft verstrekt en dat ze bovendien heeft aangeboden om deze op
kantoor te komen inzien, maar daarvan is geen gebruik gemaakt door klaagster.
Ze doet dus eigenlijk een beroep op de wettelijke uitzondering (betreft minderjarigen <12) als het
nakomen van de verplichting tot het verkrijgen van toestemming niet verenigbaar is met de zorg
van een goed hulpverlener (art. 7:465 lid 4 BW).
Toetsnorm:
Ter toetsing ligt voor of verweerster bij beroepsmatig handelen binnen de grenzen van een redelijk
bekwame beroepsuitoefening en met hetgeen toen in de beroepsgroep terzake als norm was
aanvaard is gebleven.
Overweging college:
Er is voldaan aan de voorwaarden om af te wijken van het toestemmingsvereiste. Verweerster
heeft er in redelijkheid alles aan gedaan om toestemming te krijgen. Zij heeft gehandeld als een
, goed hulpverleenster, in het belang van de kinderen. Ook heeft verweerster het volledige dossier
aan klaagster versterkt en is klaagster in de gelegenheid gesteld om het dossier te komen inzien.
Wel benoemde het college dat de kwaliteit van het dossier het college wel gebrekkig voorkomt.
Uit de Beroepscode volgt wat er allemaal in dossier moet worden vastgelegd en veel van deze
gegevens ontbreken. Daardoor kan het college begrijpen dat moeder dacht dat er gegevens
achtergehouden werden, maar het is vastgesteld dat dit wel het volledige dossier was en
daarmee is de klacht dus toch ongegrond.
Uitzondering is dus mogelijk als een van de ouders weigert, dan mag je aan de toestemming van
moeder voorbij gaan, zolang je wel de bepaalde stappen doorloopt die je als hulpverlener moet
toetsen (KNMG-richtlijn). Bruning: Je kunt beter vervangende toestemming aan de kinderrechter
vragen, maar Regionaal Tuchtcollege staat het dus wel toe.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller svbb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.
