Summary
Samenvatting SWK8 literatuur en hoorcolleges
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting SWK8 pedagogiek HvA jaar 2. Bevat hoorcolleges 1 tot en met 9 (hoorcollege 9 moet nog komen), inclusief bijhorende literatuur.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
5 reviews
By: saydalisara • 6 months ago
By: marquenie99 • 2 year ago
By: annaglorie • 2 year ago
By: Lies98 • 2 year ago
By: laurastrijker1 • 6 months ago
Seller
Follow
indybrasser
Reviews received
Content preview
SWK 8 - Samenvatting literatuur en hoorcollegesMei 2022
, Hoorcollege 1
- Termen uit het boek kennen, de rest begrijpen
Ethiek = wat is het goede om te doen? De vraag naar het goede leven.
Wanneer ben je dan een goede professional = als je je kennis bezit.
Wat is goed?
- Het goed doen → doen wat moet
- Het goede doen → wat is de beste keuze
Normatieve professionaliteit
- Sociaal/pedagogisch werk:
- Individuele persoon helpen
- Maatschappelijke taak
- Morele dilemma’s
- Bijv: zorgzaamheid → zelfredzaamheid
- Technisch-instrumentele professionaliteit
- Competenties, methodieken etc
- Normatieve professionaliteit
- Sociaal werk is een waardegebonden beroep
- Het broodrooster model past hier niet in → niet zo makkelijk via 1 model op te lossen
- Persoon en professie
Moraal = waarden, normen en deugden samen. Het is het geheel van handelingen en gedragingen die sociaal
of maatschappelijk als gewenst worden gezien. Aan moraal liggen normen en waarden ten grondslag.
Morele vragen gaan over goed en kwaad, over de manier waarop mensen zouden moeten leven
VB: je gaat eten bij vrienden, op de kaart staan veganistische en vleesgerechten
Moraal blijkt uit hoe je denkt, je opvattingen en uit wat je doet. Moraal = mos, mores, zede, gewoonte.
Moraal gaat over waarden en normen: wat waardevol is in het leven. Levensvisie, idealen…
- Moraal veronderstelt vrijheid
Morele opvattingen = antwoorden op de vragen over hoe men zich als goed en verantwoordelijk gedraagt.
Moraal is niet statisch, ze kunnen variëren van tijd en plaats.
Waarden, normen en deugden
● Microniveau: van mens tot mens
● Mesoniveau: organisaties maken morele keuzes
● Macroniveau: samenleving, politiek
○ Bijv: verzorgingsstaat of participatiesamenleving
Waarden = abstracte begrippen van wat we waardevol vinden en waarnaar we streven, idealen. Wat goed is in
het leven. Is vaak 1 woord:
- VB: rechtvaardigheid, vrijheid, autonomie
Normen = gedragsregels gebaseerd op een waarde, hoe je moet handelen. Concreter dan waarden,
handelingsvoorschriften.
VB: je laat een vriend nooit in de steek
Deugden = verinnerlijkte waarden, persoonlijke goede eigenschappen.
Deugd = een min of meer vaste eigenschap van een persoon, die ertoe leidt dat hij moreel juist handelt. Bij
deugden kijk je ipv naar de waarden en normen naar de persoonlijke eigenschappen van de handelende
persoon.
VB: moed, hoop en naastenliefde
Intuïtieve moraal = onderzoek naar de achtergrond van moreel gedrag in het dagelijks leven. Mensen baseren
morele keuzes op overtuigingen over wat goed en verantwoordelijk is. Deze keuzes zijn vaak intuïtief, zonder
erover na te denken. Verplaetse onderscheidt vier intuïtieve moralen:
● Hechtingsmoraal = het is goed om voor je naasten te zorgen
○ Hoe we omgaan met mensen en met wie we verbonden zijn
■ VB: een vriend helpen zonder zelf beter te worden
● Geweldmoraal = het is goed om voor jezelf en je naasten te beschermen tegen bedreigingen
■ VB: oorlog, beide partijen beschermen
, ● Reinigingsmoraal = het is goed om jouw wereld zuiver te houden
■ VB: vreemde stoffen verweren door reinigingsrituelen
● Samenwerkingsmoraal = het is goed om constructief samen te werken
■ VB: als je een t shirt koopt online moet je vertrouwen hebben dat hij geleverd wordt
Dit zijn instinctieve moralen → ze bepalen ons gedrag en opvattingen over goed en kwaad. De moraal geeft
echter geen rationele argumenten (ethiek doet dat wel).
Ethiek = een systematische reflectie op morele vragen, op basis van redelijke argumenten. Soorten:
1. Descriptieve ethiek (beschrijvend) = hoe mensen zich gedragen, feiten
- VB: beschrijving van opvattingen over beroepsgeheim
2. Prescriptieve of normatieve (voorschrijvende) ethiek = hoe mensen zich zouden moeten gedragen
(waarden)
- VB: beroepscode, utilisme, zorgethiek
3. Meta-ethiek (bestudeert fundamentele morele vraagstukken) → over de ontdekking van de
begrippen uit de ethiek
Voorbeelden fundamentele meta-ethische vragen:
- Zijn mensen vrij en dus verantwoordelijk voor hun daden?
- Vrijheid is dat je een keuze heb, onvrijheid is dat je geen keuze heb
- Vrijheid tegenover determinisme (=alles ligt vast)
- Hoe vrij moet een staat zijn burgers laten?
- Zijn waarden universeel of cultuurgebonden?
- Zijn mensen gelijk?
Literatuur - H1, 6.1.1, 7.1
Hoofdstuk 1 - Moraal en sociaal werk
★ 1.1 Normatieve professionaliteit
= houdt in dat de sociaal werker zich bewust is van normen, waarden en deugden die een rol spelen in zijn
handelen, dat hij die in een dialoog kan toetsen aan de argumenten van anderen en dat die leidraad zijn voor
handelen. Respect staat centraal.
Sociaal werkers moeten deskundig zijn: ze moeten hun werk goed doen. Ze moeten beschikken over juiste
competenties, methodieken, gesprekstechnieken.
★ Technisch- instrumentele professionaliteit en normatieve professionaliteit
Technisch-instrumentele professionaliteit = als sociaal werkers beschikken over de juiste kennis, kunde en
professionele vaardigheden, waardoor ze effectief zijn in het bereiken van hun doelen.
Waarden = de idealen die wezenlijk zijn voor kwaliteit van leven en van het beroep, en of ze handelen volgens
de daaraan gekoppelde normen (= de op waarde gebaseerde handelingsvoorschriften).
Ook professionele deugden zijn van belang. Deugden zijn goede eigenschappen die de handelwijze van de
sociaal werker bepalen.
In sociaal werk draait het in de eerste plaats niet om efficiency (= de mate waarin de sociaal werker zijn doelen
bereikt). Dit is alleen waardevol als je aan de juiste doelen werkt. Sociaal werk is een waardegebonden
professie, dat betekent dat je alleen sociaal werker kunt worden als je ook beschikt over normatieve
professionaliteit. Dat wil zeggen dat je je bewust bent van de normen, waarden en deugden die een rol spelen
in jouw handelen en dat je die in een open dialoog kunt toetsen aan de argumenten van anderen. Respect
staat centraal.
Het gaat in de eerste plaats om bewust zijn van morele vragen, daarna is het een kwestie hoe je met deze
vragen omgaat. Daarbij is kennis nodig van het eigen moraal, moraal van anderen en van de ethiek (kritische en
systematische reflectie op die moraal).
Kritisch kijken zijn handelen is belangrijk, omdat het samenhangt met kenmerken van sociaal werk:
● Kwetsbaarheid van de mensen met wie je werkt
● Werken met gevoelige informatie (vertrouwelijke informatie)
● Omgaan met macht
● Krachtenveld met verschillende belangen
● Werken met ouders, kinderen en jongeren
, Omdat de sociaal werk invloed heeft op kwaliteit van leven, moet hij zijn visie verantwoorden. In het sociaal
werk gaat het bij waarden en normen volgens Kunneman om drie vragen:
1. Wat mag ik?
2. Wat kan ik?
3. Waar sta ik voor?
Professionele wijsheid = het vermogen om op basis van argumenten de juiste praktische keuzes te maken, die
deel uitmaken van goed sociaal werk. Het betekent dat sociaal werker in gesprek kan over keuzes, dat hij
ethische vragen signaleert, hierop kan reflecteren en open-minded over in gesprek kan.
★ Micro-, meso- en macroniveau
Morele kwesties spelen op verschillende niveau’s:
● Micro: individuen, huishoudens
○ Hoe ga je van mens tot mens met elkaar om?
● Meso: collectief, groepen, wijken, gemeenschappen
○ Visie van instelling, missie van instelling en strategie
● Macro: samenleving, beleid
○ Manier waarop de samenleving ingedeeld moet worden
Het sociaal werk is een beroep waarin mensenrechten bevorderd worden.
★ 1.2.1 Verantwoordelijkheid
Verantwoordelijkheid nemen voor je keuzes en handelingen, is zowel een plicht om te zorgen dat iets goed
gaat als het vermogen en de bereidheid om je te verantwoorden. Je kunt onderscheid maken tussen taak- en
deugdverantwoordelijkheid.
- Taakverantwoordelijkheid = de afspraken die binnen een organisatie gemaakt zijn
- Deugdverantwoordelijkheid = niet gebaseerd op vastgelegde afspraken, maar op normen en
waarden, op een morele plicht die de betrokkene heeft
★ Verantwoordelijkheid ontlopen
Tien morele excuses:
1. Ik was slechts een klein radertje in het geheel 6. Ik wist nergens van
2. Iedereen deed het 7. Ik wist dat het niet mocht
3. Als ik het niet had gedaan, zou iemand anders het hebben 8. Ik deed slechts wat mij werd
gedaan opgedragen
4. Zonder mijn bijdrage zou het erger zijn 9. Het was niet mijn taak
5. Ik had er niks mee te maken 10. Ik had geen keuze
★ Verantwoordelijkheid nemen
Je neemt verantwoordelijkheid om:
- Grondige analyse te maken van welke afwegingen je maakt
- Bewust bekwaam zijn = bewust bezig zijn om je competenties van je beroep eigen te maken
- Gedrag verantwoorden door redenen te geven
- Morele problemen zijn complex, door een analyse te maken kun je meerdere kanten bekijken
★ Morele problemen en dilemma’s
Asl waarden botsen is er sprake van een moreel probleem. De gecompliceerde morele problemen zijn ethische
dilemma’s. Een dilemma is een probleem waarbij je uit twee alternatieven moet kiezen die beide te maken
hebben met waarden en normen en waarbij je moet handelen; je kunt het probleem niet laten rusten. Ethische
dilemma’s in het sociaal werk kunnen bijvoorbeeld ontstaan als:
- Een sociaal werker betrokken is bij zijn cliënt, maar dit botst met professionele afstand
- De belangen van een individuele cliënt botst met de belangen van de buurt waar hij woont
- De cliënt keuzes maakt die de sociaal werker moet respecteren, terwijl die laatste weet dat zijn
keuzes het welzijn van die cliënt schaden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller indybrasser. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now