Samenvatting Historische context: Duitsland in Europa ( HAVO 5, CE stof)
55 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
HAVO
Book
Examenbundel havo Geschiedenis 2021/2022
In dit document staat het onderwerp Duitsland in Europa (historische context) van havo 5 uitgelegd, met de bijbehorende kenmerkende aspecten per hoofdstuk. Deze samenvatting sluit aan op de Examenbundel van het jaar 2021/2022 en de Memo Methode van Malmberg.
KA 37: De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en
vormen van massaorganisatie
KA 38: Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en
fascisme/nationaalsocialisme
KA 39: De crisis van het wereldkapitalisme
KA 40: Het voeren van twee wereldoorlogen
KA 41: Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op
de Joden
KA 42: De Duitse bezetting van Nederland
KA 45: De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep
van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een
atoomoorlog
KA 47: De eenwording van Europa
KA 48: De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de
20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele
veranderingsprocessen.
In de middeleeuwen vormde Duitsland een lappendeken van staten en staatjes. Die
situatie duurde voort tot in de 19e eeuw. Het Duitse volk moest één eigen, sterke
staat krijgen. Maar die Duitse eenheidsstaat kwam er pas in 1871: het Duitse
keizerrijk. Europese politici waren bang dat Duitsland het hele continent zou gaan
overheersen. De groeiende internationale ambities van Duitsland zorgden voor
spanningen met de andere grote Europese mogendheden. Die spanningen kwamen
in 1914 tot uitbarsting in de Eerste Wereldoorlog. Duitsland verloor de oorlog. Hierna
werd het Verdrag van Versailles ingesteld.
2.1 Het einde van de Eerste Wereldoorlog verliep voor het Duitse Keizerrijk zeer
chaotisch. Duitsland had verloren, de keizer vluchtte en er werd inderhaast een
republiek uitgeroepen, de Republiek van Weimar. Er kwam een nieuwe grondwet,
waardoor Duitsland een parlementaire democratie werd: voortaan stelde het
gekozen parlement de regering aan.
Deze democratie was echter vanaf het begin wankel: Ten eerste wilden grote
groepen Duitsers helemaal geen democratie. De oude adellijke elite vond dat de
massa niet in staat was tot regeren, en mensen wilden een sterke leider. Ten tweede
hadden veel Duitsers geen vertrouwen in de leiders van de Republiek. Zij hielden
hen verantwoordelijk voor het verlies van de Eerste Wereldoorlog (dolkstootlegende,
Duitsland had makkelijk kunnen winnen als de linkse regering geen wapenstilstand
niet had getekend). Daarnaast kregen de nieuwe machthebbers de schuld van het
Verdrag van Versailles. Ten derde slaagden de regeringen van de Republiek er niet
in de grote economische problemen op te lossen.
De herstelbetalingen drukten zwaar op de economie. Ook verloor Duitsland toegang
tot belangrijke grondstofrijke gebieden. Het Amerikaanse Dawesplan (1924) maakte
grote Amerikaanse leningen mogelijk. Het economische herstel eindigde in 1929 als
gevolg van de beurskrach, een plotseling val van de beurskoersen in de VS. De
, Amerikanen kwamen zelf in de financiële problemen en wilden hun leningen terug.
Duitsland raakte daardoor weer verzuild in een diepe economische crisis.
Van de chaos in de Weimarrepubliek profiteerde de uiterst rechtse en antisemitische
nationaalsocialistische partij, de NSDAP. De partijleider, Adolf Hitler, deed beloften
die veel Duitsers graag wilden horen. Onder zijn leiderschap zou er een einde
komen aan de politieke strijd binnen Duitsland en zouden de afgenomen gebieden
weer bij Duitsland komen. Het Verdrag van Versailles zou hij terugdraaien. Ook zou
hij een einde maken aan de hoge werkloosheid. Met propaganda en paramilitair
machtsvertoon bouwde hij de NSDAP uit tot een massaorganisatie. Knokploegen
van de NSDAP intimideerden politieke tegenstanders.
Met deze aanpak won de NSDAP de verkiezingen. Hitler werd in 1933 benoemd tot
rijkskanselier. Kort na zijn aantreden brandde het parlementsgebouw in Berlijn af.
Hitler beweerde dat de Rijksdagbrand (1933) was aangestoken door communisten.
In deze crisissfeer wist hij het parlement zover te krijgen dat het de machtigingswet
aannam. Dankzij deze wet kon Hitlers regering besluiten nemen zonder dat daarvoor
democratische toestemming nodig was. Het parlement gaf daarmee feitelijk de
macht uit handen. Zo kwam er een einde aan de Republiek van Weimar.
Het leven van alle Duitsers moest volledig in het teken staan van het
nationaalsocialisme. Bovendien rekenden de machthebbers al snel af met iedereen
die niet paste binnen de Volksgemeinschaft, de ideale, harmonieuze en 'raszuivere'
samenleving van de nationaalsocialisten. De regering wist de economie snel te
herstellen en de werkloosheid verdween vrijwel geheel.
Hitler eiste dat alle Duitstalige gebieden bij Duitsland zouden komen. Groot-
Brittannië en Frankrijk hoopten een nieuwe oorlog te voorkomen door toe te geven
aan de eisen van Hitler. Deze appeasmentpolitiek beleefde zijn hoogtepunt tijdens
de Conferentie van München in 1938. Toen kreeg Duitsland toestemming om een
deel van Tsjecho-Slowakije in te nemen. Toen Hitler in 1939 Polen binnenviel, bleek
dat hij op meer uit was dan alleen het verenigen van alle Duitstalige gebieden.
Groot-Brittannië en Frankrijk verklaarden Duitsland de oorlog. Deze gebeurtenis
vormt het begin van de Tweede Wereldoorlog. De oorlog verliep in eerste instantie
zeer succesvol voor Duitsland. Europese burgers moesten in de Duitse
oorlogsdienst gaan werken. Op bevel van de Duitse bezetter werden Joden overal
buitengesloten van het publieke leven. Uiteindelijk transporteerden de Duitsers
miljoenen Joden naar vernietigingskampen in Oost-Europa. Daar werden de
meesten van hen vermoord.
2.2 In de beginjaren van de oorlog veroverde het Duitse leger een groot deel van
Europa. Hitler wilde ook de Sovjet-Unie aan zijn rijk toevoegen en verklaarde haar
de oorlog. De Sovjets boden echter veel weerstand. Toen de Verenigde Staten,
Groot-Brittannië en Canada in het westen van Frankrijk een offensief tegen Hitler
begonnen, bleek Duitsland deze tweefrontenoorlog niet te kunnen winnen. In mei
1945 gaf het zichzelf onvoorwaardelijk over.
De geallieerden deelden Duitsland op in vier bezettingszones. De Sovjet-Unie kreeg
een groot gedeelte van het oosten, terwijl Frankrijk, Groot-Brittannië en de
Verenigde Staten elk een kleiner gedeelte in het westen bezetten. Op een
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shannonnouwen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.90. You're not tied to anything after your purchase.
