Karel de Grote Hogeschool
academiejaar
uitgebreide samenvatting van alle theorie die tijdens de lessen van staatsrecht zijn uitgelegd. Samenvatting met paginanummering, inhoudstafel, theorie en voorbeelden. In totaal zijn er 39 pagina's.
1. DE BEGINSELEN VAN DE BELGISCHE STAATSINRICHTING ............................................................... 4
1.1 HET ONTSTAAN VAN BELGIË ................................................................................................... 4
1.2 BELGIË IS EEN GRONDWETTELIJKE MONARCHIE .................................................................... 4
1.2.1 DE GRONDWET ALS JURIDISCHE GRONDSLAG VAN HET BELGISCHE STAATSBESTEL ..... 4
1.2.2 BELGIË IS EEN MONARCHIE ............................................................................................. 4
1.3 BELGIË IS EEN RECHTSSTAAT ................................................................................................... 5
1.4 BELGIË IS EEN REPRESENTATIEVE EN PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE ................................... 5
1.5 BELGIË IS EEN FEDERALE STAAT .............................................................................................. 6
1.6 BELGIË IS EEN VERZORGINGSSTAAT ........................................................................................ 7
2. DE ORGANISATIE EN BEVOEGDHEDEN VAN DE FEDERALE STAAT .................................................. 8
2.1 DE WETGEVENDE MACHT ....................................................................................................... 8
2.1.1 DE WETGEVENDE MACHT BESTAAT UIT DRIE TAKKEN ................................................... 8
2.1.2 DE KENMERKEN VAN VERKIEZINGEN .............................................................................. 8
2.1.3 DE SAMENSTELLING VAN DE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS ................... 8
2.1.4 DE SAMENSTELLING VAN DE SENAAT ............................................................................. 9
2.1.5 DE SAMENSTELLING VAN DE WETGEVENDE MACHT .................................................... 11
2.1.6 DE BEVOEGDHEDEN VAN DE WETGEVENDE MACHT .................................................... 11
2.1.7 DE WERKWIJZE VAN DE WETGEVENDE MACHT ............................................................ 14
2.1.8 WERKWIJZE VAN DE WETGEVER ALS GRONDWETGEVENDE MACHT ........................... 14
2.1.9 HET STATUUT VAN PARLEMENTSLEDEN ....................................................................... 14
2.2 DE UITVOERENDE MACHT ..................................................................................................... 14
2.2.1 DE SAMENSTELLING VAN DE UITVOERENDE MACHT.................................................... 14
2.2.2 DE WERKWIJZE VAN DE UITVOERENDE MACHT ........................................................... 17
2.3 DE RECHTELIJKE MACHT ........................................................................................................ 17
3. DE GEMEENSCHAPPEN EN GEWESTEN ......................................................................................... 18
3.1 DRIE GEMEENSCHAPPEN EN DRIE GEWESTEN ...................................................................... 18
3.1.1 GEMEENSCHAPPEN: CULTUUR EN WELZIJN ................................................................. 18
3.1.2 GEWESTEN: ECONOMIE ................................................................................................ 18
3.2 DE ASYMMETRISCHE STRUCTUUR VAN HET FEDERALE BELGIË ............................................ 19
3.3 DE BEVOEGDHEDEN VAN DE GEMEENSCHAPPEN EN GEWESTEN ........................................ 20
4. HET INTERMEDIAIRE EN LOKALE BESTUURSNIVEAU..................................................................... 21
4.1 DE GEMEENTEN ..................................................................................................................... 21
4.1.1 ALGEMENE BEVOEGDHEIDSOMSCHRIJVING ................................................................. 21
4.1.2 DE GEMEENTERAAD ...................................................................................................... 21
4.1.3 DE BURGEMEESTER ....................................................................................................... 22
4.1.4 HET COLLEGE VAN BURGERMEESTER EN SCHEPENEN .................................................. 23
1
Staatsrecht
, 4.2 PROVINCIES ........................................................................................................................... 24
4.2.1 ALGEMENE BEVOEGDHEIDSOMSCHRIJVINGEN ............................................................ 24
4.2.2 DE PROVINCIERAAD ....................................................................................................... 24
4.2.3 PROVINCIEGOUVERNEUR .............................................................................................. 25
4.2.4 DE DEPUTATIE................................................................................................................ 25
4.3 INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING .............................................................................. 26
4.4 VERKIEZINGEN: WIST JE DAT.. ............................................................................................... 26
5. DE RECHTSBESCHERMING TEGEN DE OVERHEID .......................................................................... 27
5.1 SAMENSTELLING VAN DE RECHTERLIJKE MACHT.................................................................. 27
5.1.1 VIER SOORTEN HOVEN EN RECHTBANKEN.................................................................... 27
5.1.2 RECHTSGEBIEDEN VAN DE HOVEN EN RECHTBANKEN ................................................. 28
5.1.3 SAMENSTELLING VAN DE HOVEN EN RECHTBANKEN ................................................... 28
5.1.4 HET OPENBAAR MINISTERIE = DE STAANDE MAGISTRATUUR = HET PARKET .............. 28
5.2 BEVOEGDHEDEN VAN DE RECHTERLIJKE MACHT ................................................................. 28
5.2.1 ALGEMENE OMSCHRIJVING .......................................................................................... 28
5.2.2 BEVOEGDHEDEN VAN DE VERSCHILLENDE HOVEN EN RECHTBANKEN ........................ 29
5.3 WERKWIJZE VAN DE RECHTERLIJKE MACHT ......................................................................... 31
5.4 STATUUT VAN DE RECHTERLIJKE MACHT .............................................................................. 32
5.4.1 BENOEMING VOOR HET LEVEN ..................................................................................... 32
5.4.2 ONAFZETBAARHEID EN OVERPLAATSING VAN DE RECHTERS ....................................... 32
5.4.3 STRAFRECHTELIJK STATUUT VAN RECHTERS ................................................................. 32
6. DE RECHTEN EN VRIJHEDEN .......................................................................................................... 33
6.1 INLEIDING .............................................................................................................................. 33
6.2 GELIJKHEID EN NON-DISCRIMINATIE .................................................................................... 33
6.2.1 INLEIDING ...................................................................................................................... 33
6.2.2 FEITELIJKE ONGELIJKHEID EN RECHTSONGELIJKHEID ................................................... 33
6.2.3 WANNEER IS EEN RECHTSONGELIJKHEID IN STRIJD MET HET GELIJKHEIDSBEGINSEL? 33
6.2.4 BIJ WELKE RECHTSCOLLEGES KAN DE RECHTSONGELIJKHEID AANGEVOCHTEN
WORDEN? ...................................................................................................................................... 33
6.3 RECHTEN TER BESCHERMING VAN DE FYSIEKE PERSOON .................................................... 34
6.3.1 HET RECHT OP LEVEN .................................................................................................... 34
6.3.2 VERBOD VAN FOLTERINGEN, ONMENSELIJKE EN VERNEDERENDE BEHANDELINGEN . 34
6.3.3 DE VRIJHEID VAN PERSOON .......................................................................................... 35
6.4 RECHTEN TER BESCHERMING VAN DE PSYCHISCHE PERSOON ............................................. 35
6.4.1 VRIJHEID VAN MENINGSUITING .................................................................................... 35
6.4.2 VRIJHEID VAN GODSDIENST EN EREDIENST .................................................................. 36
2
Staatsrecht
, 6.4.3 HET RECHT OP PRIVACY ................................................................................................. 36
6.4.4 VRIJHEID VAN VERGADERING........................................................................................ 36
6.4.5 VRIJHEID VAN VERENIGING ........................................................................................... 37
6.5 HET RECHT OP EIGENDOM .................................................................................................... 37
6.6 SOCIAALECONOMISCHE RECHTEN ........................................................................................ 37
6.6.1 INLEIDING ...................................................................................................................... 37
6.6.2 RECHT OP ONDERWIJS EN VRIJHEID VAN ONDERWIJS ................................................. 37
6.6.3 HET RECHT OP EEN MENSWAARDIG LEVEN .................................................................. 38
6.7 DE RECHTEN VAN HET KIND .................................................................................................. 38
6.7.1 INLEIDING ...................................................................................................................... 38
6.7.2 RECHTEN DIE KINDEREN BESCHERMEN ........................................................................ 38
6.7.3 RECHTEN DIE KINDEREN VOORZIENINGEN GEVEN ....................................................... 38
6.7.4 RECHTEN DIE KINDEREN INSPRAAK GEVEN .................................................................. 38
6.8 RECHTEN DIE VOORTVLOEIEN UIT BESTUURLIJKE VERNIEUWING ....................................... 38
6.8.1 RECHTEN OP OPENBAARHEID VAN BESTUUR ............................................................... 38
6.8.2 RECHT OP EEN UITDRUKKELIJKE MOTIVERING VAN INDIVIDUELE
BESTUURSHANDELINGEN .............................................................................................................. 39
6.8.3 HET RECHT OM EEN KLACHT IN TE DIENEN BIJ DE OMBUDS ........................................ 39
3
Staatsrecht
, 1. DE BEGINSELEN VAN DE BELGISCHE STAATSINRICHTING
1.1 HET ONTSTAAN VAN BELGIË
• 1815 – 1830: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
o Willem I (der Nederlanden) = staatshoofd
▪ Ontving veel kritiek van politieke stromingen:
• Katholieken: Willem I bemoeide zich te erg met de godsdienst
(benoeming bisschoppen) terwijl hij protestants was
• Liberalen: Willem I zorgde ervoor dat de officiële landstaal Nederlands
was
o = rijke Franstaligen
• 1830: de Belgische Omwenteling
o De Stomme van Portici: opera in Brussel waarin katholieken en liberalen zich in
herkenden
➔ Rellen in Brussel
➔ Revolutie
➔ Onafhankelijkheid van België
1.2 BELGIË IS EEN GRONDWETTELIJKE MONARCHIE
1.2.1 DE GRONDWET ALS JURIDISCHE GRONDSLAG VAN HET BELGISCHE STAATSBESTEL
• Hoofdlijnen staatsstructuur
o Vastgelegd door Nationaal congres
• Juridisch afdwingbaar: iedereen moet de Grondwet naleven
• Grondwet is moeilijk te wijzigen
o strenge procedureregels
1.2.2 BELGIË IS EEN MONARCHIE
• ↔ republiek (verkozen president)
• Monarchie (koning)
• Eerste koning België = Leopold I van Saksen Coburg
o Verstandig gekozen
▪ Frankrijk: getrouwd met kroonprinses
▪ Duitsland: zelf afkomstig
▪ Groot-Brittannië: familie van koningin
• Hedendaagse koning: Filip I van België
• Persoonlijke en grondwettelijk statuut van de koning
o Erfelijkheid
▪ 1991: vrouwelijke opvolging toegestaan
o Absolute onschendbaarheid en absolute onverantwoordelijkheid
• Absolute = geen uitzondering mogelijk
• Strafrecht: geen aanhouding, vervolging, veroordeling voor
midsdrijven
4
Staatsrecht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller suzannemartens2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.35. You're not tied to anything after your purchase.
