Summary
Samenvatting Sociale en Politieke Leerstelsels
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek Vrijheid, gelijkheid, solidariteit van Sami Zemni en zijn hoorcolleges + slides.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Jll2022
Content preview
Sociale en politieke leerstelselsHoofdstuk 1: De ontrafeling van de middeleeuwse orde (1450-1650)
Renaissance: Italiaanse humanisten, fase van wedergeboorte, teloorgang feodale systeem,
individu, moderne levensopvattingen,.., Vallen de kerk nog niet frontaal aan. Geloof in de
toekomst.
Leonardo Da Vinci: Firenze van familie Medici (bankieren) vooral traditioneel Da Vinci
wou meer empirische houding. Details in de studie van de natuur, allerkleinste structuren
die het geheel vormen.
Italië verdeeld in stadstaten (verdeelde macht) geleid door de aristocratie. Geld door handel
was bron van macht, Kerk verwerpt verbod op interest.
Het mercantilisme: Vorst heeft de taak het ontwikkelen van het inkomen van de natie.
Commerciële ontwikkeling vergroten = eigen macht vergroten. Langzaam proces
secularisering in economie + politiek: niet meer het beheer van een door God gewilde
ordening = Stadstaten geleid door mannen met visie en creativiteit niet door Kerk.
Machiavelli: Il principe = vorstenspiegel (leerboek voor toekomstige vorsten, prijzen de vorst
om in gunst te komen) Machiavelli anders want schrijft over het werkelijke, hoe een
maatschappij werd geregeerd en hoe mensen zich gedragen. Hij baseerde zich op het
Empirisme: Kennis komt voort uit ervaring. Menselijke natuur overal hetzelfde, beide goed
en slecht maar voor politiek: slecht.
Machiavelli was antiklerikaal, twee kritieken op Kerk: zij heeft door slechte gedragingen de
religieuze overtuiging ondermijnd + de macht van pausen houdt de eenwording van Italië
tegen. Maar niet antireligieus: religie als sociaal cement.
Hij wilt een sterke eenheidsstaat waarin orde en zekerheid verzekerd zijn. La raison d’état
(staatsrede) was het doen en alle middelen zijn heilig – populair machiavellisme. +
betrouwbaar leger (volksleger). Vrijheid = zekerheid van privébezit.
Thomas More: Diepchristelijk, Utopia deel 1: sociale en economische verwoesting Engeland
door de enclosure-beweging = landbouw obv gemeenschappelijk beheer werd particulier
grondbezit. (geleidelijke intrede kapitalisme). Deel 2: het ideale eiland zonder geld,
harmonie met natuur en god, terugkeer naar een middeleeuwse ordening. Tegen principe
van vraag en aanbod. Utopia is satire op Engeland uit zijn tijd.
Luther: Zag conflict tussen scholastici en humanisten. Humanisme: liefde voor mens en
natuur, protest tegen misstanden en misbruik van de Kerk maar niet antireligieus. Gericht op
het zuiveren van het Christendom. Luther afzijdig, tot in Rome Stellingen van
toegeeflijkheid aan kerk tegen decadentie en commercialisering aflaten.
Religieuze bevrijding mens en directe band tussen individu en god. Bevrijding gaat niet
samen met gelijkheid.
,Müntzer: Leidde boerenopstand tegen hebzucht edelen (radicalen). Luther tegen sociale
revolutie ketterij. Tegen het gezag in opstand komen mag niet. Luther neemt kant adel.
Politieke macht blindelings gehoorzamen. Protonationalisme = economisch nut daalt,
maatschappij als distributiesysteem.
Calvijn: Zwitserland: religieuze tolerantie. Mens hulpeloos wezen van gods almacht. Lot
mens staat vast voorbestemd. Genève kerk protestants hervormen. Uit stad gezet, terug
door Ordonnances. Winst = resultaat ijver en hard werk individu. Geld enig nut als kapitaal
(vroegkapitalistische economische orde. Kerk Calvijn: mens vervolmaken om god te kunnen
aanbidden. Stand in maatschappij niet afkomst maar obv arbeid.
Het dispuut van Valladolid: Koning Spanje: Spaanse oorlog Amerikaans continent ok? Hoe
behandeling inheemse bevolking? Discussie boven de hoofden van de volkeren.
De Sepúlveda: Geweld toegestaan, ze zijn barbaren, kunnen niet voor zichzelf denken. Het is
gerechtvaardigd ze te onderwerpen. Nature slaaf (Aristoteles), mensenoffers, kannibalisme,
sodomie.
De Las Casas: Geen geweld, geen barbaren, getalenteerd en bereid Christendom
aanvaarden. Wel geweld als ze geloof verwerpen ketters. Zijn verdediging inheemse
Amerikanen wakkerde trans-Atlantische slavenhandel van Afrikanen aan. Zwarte Afrikanen =
nature slaaf.
Conquistadores: Spaanse veroveraars beloond met de arbeid van niet-christelijke
onderworpen volkeren, de encomienda = groepsslavernij in ruil voor Katholicisme en
Spaanse taal.
Koning Karel I: Engeland opkomst productie om winst en privébezit. Karel I despotisch beleid
in conflict met parlement. Nieuw parlement = Long Parliament. Grand Remonstrances:
bezwaren parlement tegen beleid monarch. Rooms Katholieke Kerk geviseerd en parlement
schijnbaar kant van de puriteinen = Engelse protestanten Kerk zuiveren. Document publiek
Karel I bevestigt protestantisme. Leidt tot burgeroorlogen.
Christopher Hill: Burgeroorlogen zijn klassenstrijd.
Oliver Cromwell: Militaire leider parlement, adel, puritein, tegen almacht koning, vrijheid
van het individu. New Model Army: burgers als soldaten met overtuiging.
Levellers: Verzet tegen koning en parlement + verwijten Cromwell dezelfde tirannie.
Agreement of the People = volkssoevereiniteit, uitbreiding kiesrecht, godsdienstvrijheid.
Diggers: Economische gelijkheid, primitief communisme.
Karel I onthoofd door Cromwell Derde burgeroorlog Karel II en parlement Cromwell
wint en word Lord Protector, sterft en monarchie heringevoerd.
Mary Astell: Kritiek vrouw ondergeschikt aan man, God gelijk geschapen
Francis Bacon: Kennis is op ervaring gebaseerde methoden los van idolen (= foute opvatting)
, Thomas Hobbes: Blind aanvaarden autoritair gezag. Natuurstaat, Homo Homini Lupus-
samenleving. Mens strijdvaardig, angst vrijheid opgeven aan de Leviathan = the mortal
god. Staat neemt verantwoordelijkheid op voor de commonwealth. Staatsgodsdienst
René Descartes: Cogito ergo sum, rede en kennis.
Benedictus de Spinoza: Bijbel is geen wetenschappelijk werk maar historische verhalen.
Mens is altijd egoïstisch dus democratie enige staatsvorm.
Hoofdstuk 2: De Europese Verlichting en het tijdperk van revoluties. (1650-
1800)
John Locke: Natuurlijke staat mens vrij en gelijk maar handelde wel zelf in slavernij. Arbeid is
eigendom van de persoon en kan verhandeld worden. Civil society: wetgevende en
uitvoerende macht = citoyen (burger). Freemen = sujet (onderdaan). Scheiding der machten.
Monarch = the godlike prince: uitvoerende macht + bevoegdheid tegen wet ingaan in belang
van het volk. Sterke staat voor privébezit.
Verlichting: Radicale politieke ideologie om de mens te bevrijden. De Encyclopédie van
Diderot en d’Alembert.
Condorcet: De mens handelt rationeel, de mens = witte mens
Hume: Zwarte mens is inferieur
Voltaire: Zwarte mens is overgangsras tussen mens en aap.
Encyclopedisten: Vrouw is redelijk wezen, Aziaten ok want afkomst Europeanen, klassenbias,
het volk = witte, mannelijke geleerden.
Jean-Jacques Rousseau: Mens niet enkel rationeel ook emoties. Natuurtoestand goed,
zelfbehoud, medelijden en liefde. Privébezit maakt mens corrupt. Sociaal contract is
overeenkomst tussen het volk. Volonté générale= algemeen belang bij gelijkheid. Opstandig
romanticus. Macht aan elites, verlicht despotisme. Tout pour le peuple, rien par le peuple.
Robespierre: Zelfde visie volonté générale.
Montesquieu : Adel maar niet zeker. Gemoderniseerde staat met veiliggestelde positie adel.
Instellingen rationeel verklaard door maatschappelijke functies. Standenmaatschappij+
monarchie. Checks and balances tegen absolutisme en inspraak volk afremmen.
Adam Smith: Theory of moral sentiments: als mens nature slecht (Hobbes) dan waarom
steden niet kwaadaardig? oordeel obv medeleven. The wealth of nations: moderne
economische denken. Mens drang naar verbetering en ruilen. Economie: arbeidsverdeling +
laissez faire principe. Social sympathy= matigende rem individuele egoïsme.
De Amerikaanse emancipatie : (1775-1783) Groot-Brittanië verdedigde Amerikaanse
kolonies in oorlogen nieuwe belastingwet de stamp act: niet rechtvaardig want no
taxation without representation. oorlog voor onafhankelijkheid tot 4 juli 1776 met de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jll2022. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.65. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70055 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now