Vermogensrecht: recht tot regeling van de patrimoniale subjectieve
rechten.
Patrimoniaal: op geld waardeerbaar.
3 soorten patrimoniale subjectieve rechten:
o Zakelijke rechten.
o Vorderingsrechten.
o Intellectuele rechten.
VORDERINGSRECHTEN (VERBINTENISSENRECHT)
Bieden een rechtssubject een recht op een prestatie van een ander
rechtssubject.
Dus: gaat over rechtsverhoudingen tussen rechtssubjecten.
Prestatie: iets doen, iets niet doen (iets laten) of iets geven.
INTELLECTUELE RECHTEN
Geven de titularis1 een tijdelijk en exclusief exploitatierecht op een
originele creatie van de menselijke geest.
Bijvoorbeeld: boek, film,...
ZAKELIJKE RECHTEN
Geven een rechtssubject een rechtstreekse zeggenschap over een
bepaalde zaak.
Dus: gaat over verhouding mens – zaak (rechtssubject – rechtsobject).
Met variabele draagwijdte in functie van de aard van het zakelijk recht.
Hoe ver die zeggenschap rijkt, zal de functie van het zakelijk recht
bepalen. Dit is niet vrij te bepalen, deze zijn reeds bepaald door de
wetgever en je kan er zelf geen maken (in tegenstelling tot
vorderingsrechten die je wel onderling kan creëren).
1
,ZAKELIJKE HOOFDRECHTEN
Meest volkomen zakelijk recht: eigendomsrecht.
Mede-eigendom: variant van eigendomsrecht.
Zakelijke rechten met minder omvangrijke zeggenschap op de zaak:
zakelijke gebruiksrechten. Bv.
Erfdienstbaarheden, vruchtgebruik, erfpacht en opstalrecht.
Het meest heerschappijgevende recht is het eigendomsrecht. Een variant
hiervan is de mede – eigendom. Kan conventioneel (onderling bedongen),
gedwongen (appartementsrecht) of toevallig (door overlijden) zijn.
Er zijn nog 4 zakelijke gebruiksrechten. Ze verlenen op zich zeggenschap
over een goed.
BIJKOMENDE ZAKELIJKE RECHTEN
= zakelijke zekerheden.
1 Auteur in de ruime zin (auteur van een boek, filmmaker, muzikant, ...)
Zijn een accessorium (bijzaak) van een schuldvordering.
Ze waarborgen deze schuldvordering. Bv. Bijzondere voorrechten, pand,
hypotheek en retentierecht.
Accessoire of bijkomende zakelijke rechten, die vormen een bijzaak bij een schuldvordering. Zijn een
waarborg voor een schuldeiser. We noemen ze zakelijke zekerheden. Schuldeisers met zakelijke
zekerheden zullen eerder betaald worden, grotere garantie, bij voorrang van andere schuldeisers betaald
worden. Er zijn 4 bijkomende zakelijke rechten.
Bijvoorbeeld hypotheek: je kan een hypotheek vragen, een zakelijke zekerheid die aan de titularis de
garantie geeft dat die eerst betaald zal worden met de prijs van het onroerend goed waarop die
hypotheek slaat. Je koopt een huis, je leent en de bank zal die garantie vragen, een hypotheek verlenen.
Als je lening terugbetaald is heeft dat geen zekerheid meer. Het geeft als garantie bij de verkoop van dat
goed dat de bank als eerste zal betaald worden met de opbrengst van de woning.
DE MODERNISERING VAN HET GOEDERENRECHT
Burgerlijk Wetboek van 1804 een agrarische samenleving.
Nauwelijks gewijzigd tot dit jaar.
Met ingang van 1 september 2021: inwerkingtreding van Boek 3 van het
(nieuw) Burgerlijk Wetboek, begrepen in de wet van 4 februari 2020 (BS.
17 maart 2020).
2
,Ons Belgisch goederenrecht is nog steeds gebaseerd op het wetboek van 1804, waar een agrarische
samenleving was. In het jaar 2020 klinken deze achterhaald. Minister Koen Geens heeft het goederenrecht
aangepakt en hervormd om het te passen in een nieuw Boek 3. Daarvoor werd het appartementsrecht wel
al enkele keren hervormd (was er niet in 1804). Boek 3 komt in werking op 1 september 2021.
Opgelet: er zullen zeker nog dingen zijn die doorwerken van de vorige wetgeving.
BELANG VAN HET ZAKENRECHT
Goede juridische regeling van de toekenning van zakelijke rechten
welvaart.
Eigendomsrecht: grondrecht.
Cruciaal: publiciteitssysteem.
Want: snel en met zekerheid weten wie welk vermogen heeft, is nuttig
voor de medecontractant en voor de overheid.
Wanneer we de juridische relatie regelen tussen een burger en zijn goederen dan is het belangrijk voor de
hele maatschappij want daarop steunt onze welvaart. Dat besef je maar als je vergelijkt met andere
landen waar dit niet goed geregeld is. Als je kan aantonen wat van u is, wat jouw eigendom is, dat dat de
omvang van je vermogen bepaald en uw levenskwaliteit bepaald.
We doen dat door een publiciteitssysteem waardoor een burger kan aantonen naar de andere burgers dat
het zijn goed is. Men vond onroerende goederen sinds lange tijd veel belangrijker dan roerende goederen.
Wanneer je kan aantonen of het goed van jou is, kan je de utilitaire functie van het goed ook uitbreiden.
Bijvoorbeeld: met een eigen huis kan je een lening krijgen, in pand geven, als investering,...wat voordien
enkel de utilitaire functie is om een dak boven je hoofd te hebben.
Publiciteitssysteem om het eigendomsrecht tegenwerpelijk te maken aan derden.
Opmerking: in andere landen kun je zelfs geen eigendomsrecht bekomen, dan kan je zelf niets
bekomen, geen lening,... maar dan heb je als overheid ook geen overzicht over wie wat heeft en wie
moet meebetalen, een bijdrage vragen van de eigenaars om de gemene delen zoals wegen, riolering,
elektriciteit,...
Bijvoorbeeld overstromingen in New Orleans, op moment van de overstromingen de eigendomsrechten,
titels, plannen snel weggevoerd om nadien terug te kunnen kijken waar de huizen precies stonden en
terug te plaatsen naar je eigen huis. In tegenstelling tot overstromingen in Azië kon niemand nadien
zeggen dit was mijn stuk grond omdat ze geen eigendomsrechten, titels hebben.
Opgelet: boeken van Hernando Desotto, peruviaanse econoom die informele economieën bestudeerd. Hoe
komen mensen tot economie in de sloppenwijken? Als er vrede is moet er meer gedaan worden dan nu,
die mensen blijven in rondjes draaien en gaan niet vooruit. Hoe kan het dat andere landen wel
vooruitgaan. Je komt niet tot welvaart als je geen geordend systeem hebt voor de eigendomsrechten op
de onroerende goederen, volgens Desotto.
Zaak (algemeen): al wat bestaat, met uitzondering van de mens.
3
, Goederen: alle voorwerpen die vatbaar zijn voor toe – eigening
(verkrijging) met inbegrip van de vermogensrechten.
Voorwerp: wat geen persoon en geen dier is, ongeacht of het een
voorwerp natuurlijk of kunstmatig lichamelijk of onlichamelijk .
o Lichamelijke voorwerpen: voorwerpen die zintuiglijk kunnen
waargenomen worden en worden gemeten middels een momentopname
(bijvoorbeeld boek, aardgas).
o Dieren: fenomen die een gevoelsvermogen hebben en biologische
noden.
Vruchten3: datgene wat een goed periodiek voortbrengt zonder dat dit
de substantie van het goed wijzig, ongeacht of dit uit zichzelf gebeurt of
als gevolg van de valorisatie ervan.
Opbrengsten4: datgene wat een goed opbrengt maar waardoor de
waarde van het goed onmiddellijk of geleidelijk wordt verminderd.
Vermogen: juridische algemeenheid die het geheel van de bestaande
en toekomstige goederen (baten) en verbintenissen (lasten) omvat.
Belangrijk in het erfrecht en verbintenissenrecht.
Opmerking: dat is statisch en veranderd constant. In het verhaalsrecht van schuldeiser zit het
volledige vermogen. Ook een grote rol in het erfrecht, als iemand sterft wordt het volledige vermogen
geërfd door de erfgenamen. Daar kunnen baten maar ook schulden in zitten. U kan de schulden
erven. Van zodra je daden van beschikking ben je geacht de erfenis aanvaard te hebben. verder kan u
ook aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving (inventaris van alle baten en schulden van
de erfenis) of verwerpen van een nalatenschap .
Modern recht: principe van eenheid van het vermogen.
Uitzondering op dit principe: kwaliteitsrekening.
Elk rechtssubject kan maar 1 vermogen hebben, behalve voor die speciale mensen die
kwaliteitsrekeningen hebben, dat zijn afgescheiden vermogens van die rekeninghouders. Dat geldt
voor advocaten, gerechtsdeurwaarders, notarissen, die hebben gelden van de derden op de rekening.
Als de advocaat zelf schulden heeft kunnen de schuldeisers zich niet verhalen op de
kwaliteitsrekening.
Definities in goederenrecht is van dwingend recht, je kan er niet van afwijken. Definities van buiten
kennen!
INDELING VAN DE GOEDEREN
Waarom indelen?
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xxxb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.59. You're not tied to anything after your purchase.