Voedingsleer
6 Vetten
6.1 Omschrijving
Vetten of lipiden
• Vetten leveren de meeste calorieën (1 gram vet – 9 kcal).
• Vetten zijn niet in wateroplosbaar (in bloed) en komen in alle cellen voor.
• Vetten vinden we in alle voedingsmiddelen (zelfs fruit heeft een zeer klein percentage in
tegenstelling tot noten, zaden en pitten die er rijk aan zijn).
• Vetten zijn noodzakelijk voor de goede werking van het lichaam. Het is een illusie te denken
dat men vetarm zou kunnen leven.
=> Vetten zijn onmisbaar in een gezond voedingspatroon.
Vetten zijn opgebouwd uit vetzuren. Ze verschillen van elkaar in hun smeltpunt
In het verleden werd de fout gemaakt door geen onderscheid te maken tussen ‘plantaardige en
dierlijke vetten’, tussen ‘de goede en de slechte vetten’.
6.2 Functie van vetten
Noodzakelijk voor een goede werking van het lichaam. Als we het niet via de voeding krijgen, maakt
het lichaam zelf vet aan uit koolhydraat of eventueel uit eiwit.
• Brandstof voor je lichaam, voor het afweersysteem
• Bouwstof voor de cellen. Celmembranen zijn opgebouwd uit fosfolipiden (verzamelnaam
voor vetachtige stoffen)
• Zorgen voor warmte en isolatie/bescherming. (onderhuids vet is ene goede warmte-isolatie
en beschermt een aantal organen zoals de nieren tegen o.a. stoten)
• In de vorm van lipoproteïne wordt het transport van vet naar cellen geregeld.
• Opslag van energie. Vetten kunnen direct aangesproken worden als energiebron of
opgeslagen worden als vetweefsel.
• Goede opname van de vitamines A, D, E en K in het lichaam. en ze leveren essentiële
vetzuren
• Vetten heb je nodig voor de cel opbouw en het onderhoudt van de celmembranen.
• Geven een goede smaak.
• Een vertraagde maagwerking. Vet houdt het voedsel langer in de maag waardoor eiwit
beter verteerd wordt.
, • Een sneller verzadigingsgevoel. (hormoon endogastrine, remt de maagsapafscheiding en
bewegingen van de maag waardoor het voedsel langer in de maag blijft eetlust wordt
afgeremd)
6.3 Structuur van vetten
Vetten zijn chemische verbindingen die bestaan uit één molecuul glycerol waaraan zich drie
moleculen vetzuren hebben gehecht (triglyceriden)
Glycerol kan zich binden met 3 dezelfde of met 3 verschillende vetzuren. Lang/kort
verzadigd/onverzadigd zijn.
6.4 Soorten vetzuren
6.4.1 VERZADIGDE VETZUREN:
• De koolstofatomen (C) zijn met een enkele binding met elkaar verbonden.
• Voor de mens niet essentieel omdat het lichaam ze kan aanmaken.
• Het zijn ongezonde vetten en weinig functioneel voor het lichaam. / Ze werken cholesterol verhogend.
• Verzadigd vet is op kamertemperatuur vast van vorm, ze hebben een hoog smeltpunt.
• In dierlijk voedsel: vlees, vis (met uitzondering van makreel, haring, paling, sardine en zalm = vette vis),
melk (3,5 % vet waarvan slechts 0,1 % MOV) en melkproducten zoals roomboter, ghee, kokosvet, cacao,
koek, sauzen en snacks.
6.4.2 Onverzadigde vetzuren
De koolstofatomen (C) zijn met één of meer dubbelde bindingen met elkaar verbonden.
Voor de mens essentieel omdat ze niet in het lichaam worden aangemaakt (= essentiële vetzuren). Ze
moeten dus via de voeding worden opgenomen.
Ze zijn vloeibaar op kamertemperatuur.
Komen vooral voor in plantaardige voedingsmiddelen en worden ook wel
“de goede vetten” genoemd.
Paar uitzonderingen: vette vissoorten juist veel OV en kokos, cacaoboter en palmolie veel VV.
1/ Enkelvoudige onverzadigde vetzuren (EOV)
• Enkelvoudig verwijst naar het voorkomen van één dubbele binding
• De meeste zijn vloeibaar bij kamertemperatuur.
Omega-9-vetzuren:
– o.a. in olijven, olijfolie, avocado, amandelen, noten enz.
– worden in verband gebracht met een cholesterolverlagend effect en de stimulatie
van een elastische celwand
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller helenavermeulen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.83. You're not tied to anything after your purchase.