Summary
Samenvatting Inleiding Tot Het Recht begrippenlijst
- Course
- Institution
Samenvatting Inleiding Tot Het Recht begrippenlijst
[Show more]
Seller
Follow
yentlm
Content preview
Begrippenlijst H1Recht Recht is een geheel van gedragsregels die afdwingbaar gesteld
zijn door de overheid.
Gedragsregel Gedragsregels zijn voorschriften die worden opgelegd om ons
gedrag in een bepaalde richting te sturen.
‘Wat anders kan, maar niet anders mag’
Afdwingbaar(heid) Afdwingbaarheid verwijst naar de aanwezigheid van technieken,
sancties waarmee de naleving van de gedragsregels wordt
gewaarborgd.
Uitvaardigen Afkondigen, bekendmaken, lanceren,..
Sanctie Boete of maatregel die een overheidsorgaan kan opleggen
Bij overtredingen uit andere rechtstakken
Straf Kan je alleen maar opgelegd krijgen als je een regel uit het
strafrecht overtreedt.
Misdrijf Strafbaar feit
Delict, misdaad, overtreding,..
Rechtsregels Doel: Orde en rechtszekerheid brengen in de maatschappij
Orde Zonder rechtsregels zou er chaos zijn.
Rechtszekerheid Door rechtsregels weten mensen beter waar ze aan toe zijn, wat
hen te wachten staat als ze zich op een bepaalde manier
gedragen, en hebben ze minder het gevoel aan willekeur
onderworpen te zin.
Rechtsbron De verschillende vormen waarin rechtsregels kunnen worden
uitgedrukt.
Soorten rechtsbronnen:
De wetgeving (in ruime zin)
De gewoonte
De algemene rechtsbeginselen
De rechtspraak
De rechtsleer
Sommige private regelgeving
Wet in ruime zin In ons land is de belangrijkste rechtsbron de wetgeving
In de meest ruime zin gaat het om:
Federale wetten
o Wetgeving gestemd door het federale parlement
o Wetten in enge zin
Decreten en ordonnanties
o Wetgeving gestemd door de
deelstaatparlementen in ons land
Beslissingen van de uitvoerende macht
o Koninklijke besluiten, ministeriële besluiten,
gemeentelijke en provinciale besluiten,..
Wet in enge zin Federale wetten
Je herkent ze aan het feit dat ze ook in hun titel het woord ‘wet’
dragen
Gewoonte Rechtsgewoonten zijn de gevestigde, ongeschreven gebruiken
die door de gemeenschap als bindende rechtsregels worden
beschouwd.
2
,Algemene rechtsbeginselen Ongeschreven gedragsregels die op een bepaald ogenblik
essentieel worden geacht voor de samenleving.
Rechtspraak De rechtspraak is het geheel van rechterlijke uitspraken,
namelijk:
De vonnissen van de rechtbanken
De arresten van de hoven
De uitspraken van de andere rechtscolleges
Over de geschillen die heb worden voorgelegd.
Rechtsleer De rechtsleer is het geheel van de publicaties waarin
rechtsgeleerden hun opvattingen over het recht meedelen
Slechts een gezaghebbende rechtsbron
Publiekrecht Het publiekrecht regelt de organisatie en de werking van de
overheid en de relatie van de overheid met de Burgers
Privaatrecht Het privaatrecht regelt de verhoudingen tussen burgers
onderling
Gemengde rechtstak De tweedeling tussen publiek- en privaatrecht is niet volmaakt.
Sommige takken zijn een mengsel van publiekrecht en
privaatrecht.
Grondwettelijk recht Dit recht bevat de fundamentele regels van het publiekrecht,
(Of Staatsrecht) meer bepaald
De belangrijkste regels over de inrichting en de werking
van de verschillende staatsmachten
De fundamentele rechten en vrijheden van de burgers
Administratief recht Bestuursrecht of administratief recht regelt de werking en de
structuur van de organen van de uitvoerende macht, voor zover
dit niet geregeld is door het staatsrecht
Strafrecht Dit recht bestaat uit de regels met betrekking tot het opleggen
van strafsancties
Fiscaal recht Omvat het geheel van regels met betrekking tot het heffen en
innen van de belastingen
Gerechtelijk recht Gerechtelijk recht of procesrecht bevat de regels met betrekking
tot:
De organisatie, de bevoegdheid en de werking van de
rechtscolleges (rechtbanken, hoven,…)
De manier waarop men moet procederen
De rechtsmiddelen die tegen een rechterlijke uitspraak
kunnen worden aangewend (beroep, verzet,…)
De uitvoering van de rechtelijke uitspraken
Gerechtelijk privaatrecht Dit is gerechtelijk recht van
LET OP dit behoort tot publiek toepassing op geschillen
recht (=conflicten) van
privaatrechtelijke aard
Strafprocesrecht Gerechtelijk recht dat
voorschrijft hoe misdrijven
worden vervolgd en bestraft
Handelsrecht Het privaatrecht dat (enkel) van toepassing is op handelaars en
op daden van koophandel
Burgerlijk recht Regelt de verhoudingen tussen burgers in het algemeen.
Regelt onder meer:
Rechten en plichten (personenrecht)
Echtgenoten, ouders, kinderen,.. (Familierecht of
2
, gezinsrecht)
Gehuwden (huwelijksvermogensrecht)
Overeenkomsten (overeenkomstenrecht)
Onrechtmatige daad
Goederen (zakenrecht)
Erflater, erfgenamen (erfrecht)
Personenrecht Wie rechten en plichten kan
hebben ten opzichte van
anderen, vanaf wanneer en
tot wanneer, en of hij deze
rechten en plichten zelf en
zelfstandig kan uitoefenen
Familierecht (of gezinsrecht) De verhouding tussen
echtgenoten, tussen ouders
en kinderen,…
Huwelijksvermogensrecht Verhouding tussen
gehuwden, op vlak van
vermogen.
Overeenkomstenrecht Verhoudingen die ontstaan
op basis van een
overeenkomst (huurder-
verhuurder, koper-verkoper,.)
Zakenrecht Rechten die burgers kunnen
laten gelden t.o.v. allerhande
soorten goederen
Erfrecht De erfelijke verhouding
tussen erflater en
erfgenamen
Arbeidsrecht Regelt de (arbeids)verhoudingen tussen werkgevers en
werknemers
Socialezekerheidsrecht Regelt de verschillende sociale voorzieningen
(overheidstegemoetkomingen), bijvoorbeeld voor werkloosheid,
ziekte, invaliditeit, moederschap, ouderdom, arbeidsongevallen,
beroepsziekten, kinderlast,…
Materieel recht Regelt alle inhoudelijke rechten en plichten van (rechts)
personen
Bv. het wetboek van strafrecht, dat een omschrijving geeft van
strafbare feiten
Formeel recht Ook wel procesrecht, regelt de wijze waarop materiaal recht
tegelden kan worden gemaakt
Bv. het wetboek van strafvordering (regelt onder meer de wijze
waarop het strafonderzoek plaatsvindt)
Aanvullend recht Recht waarvan je mag afwijken, op voorwaarden dat de partijen
een andere regeling hebben getroffen
Bv. recht met betrekking tot het wettelijk huwelijk
vermogensstelsel
Dwingend recht Recht waarvan je niet mag afwijken
Dwingend recht van openbare Afwijking hiervan wordt
orde gesanctioneerd met absolute
nietigheid
Bv. het monogamie in het
2
, huwelijk
Bv. het volledige publiekrecht
Dwingend recht dat niet van Afwijking hiervan wordt
openbare orde is gesanctioneerd met relatieve
nietigheid
Bv. huwelijkstoestemming
moet vrij zijn van
wilsgebreken
Absolute nietigheid Kan door iedereen worden ingeroepen en zelfs, ambtshalve, door
de rechtbank.
Deze nietigheid kan niet hersteld worden.
Kan enkel worden ingeroepen indien de regel, die niet werd
nageleefd, behoort tot het dwingend recht van openbare orde.
Bv. toegepast indien het voorwerp van een overeenkomst
ongeoorloofd is
Relatieve nietigheid Deze nietigheid kan enkel worden ingeroepen door de
belanghebbende partij, dit is de partij die door de (niet
nageleefde) rechtsregel beschermd wordt.
Relatieve nietigheid kan worden ingeroepen indien de niet
nageleefde rechtsregel behoort tot het dwingend recht dat niet
van openbare orde is.
Bv. toegepast indien één van de contractpartijen
handelingsonbekwaam is, of indien er een wilsgebrek in het spel
is
Rechtshandeling Sommige van menselijke handelingen stellen we precies met de
bedoeling juridische gevolgen te doen ontstaan:
Een testament schrijven
Een nalatenschap aanvaarden
Een overeenkomst sluiten
Een kind erkennen
Een gerechtelijke procedure opstarten
Een naamswijziging vragen
Huwen of een verklaring afleggen van wettelijke
samenwoning
Rechtsgevolg Het gevolg dat door het recht aan bepaalde feiten of handelingen
wordt verbonden.
Verbintenis (= schuld) Een juridisch afdwingbare verplichting tussen twee partijen
Vorderingsrecht (= Een schuldvordering is de aanspraak van een partij (schuldeiser)
schuldvordering) op een bepaalde prestatie vanwege een andere partij
(schuldenaar). Met andere woorden, datgene waarop de
schuldeiser recht heeft en dus hetgeen hij mag eisen.
Schuldenaar De persoon die iets aan iemand anders verschuldigd is
Schuldeiser Iemand aan wie iets verschuldigd is
Vakjargon
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yentlm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.30. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79271 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now