Summary
Samenvatting Toegepaste Organisatiekunde, ISBN: 9789001738495 Organisatiekunde (FMAORK14)
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide samenvatting van Toegepaste Organisatiekunde van Peter Thuis
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
tychovanderstraaten
Reviews received
Content preview
Toegepaste Organisatiekunde, Peter ThuisHoofdstuk 1 Een begrippenkader voor de organisatiekunde
1.1 Wat is een organisatie
1.1.1 Kenmerken van een organisatie
Onder een organisatie wordt verstaan: een menselijke samenwerking die doelgericht en
blijvend is. Deze omschrijving omvat vier belangrijke kenmerken:
1. De menselijke factor
Zonder mens bestaat een organisatie niet. De mens heeft de samenwerking tot stand
gebracht.
2. Een samenwerkingsvorm
Het resultaat van mensen in een samenwerkingsverband is groter dan een optelling van de
resultaten van de individuele prestaties. Dit wordt het synergie-effect genoemd.
3. Doelgerichtheid
Een organisatie is altijd gericht op een bepaald doel. Doelen kunnen veranderen, maar om
eenheid binnen de organisatie te bewaren, zullen er altijd een of meer gezamenlijke doelen
aanwezig moeten zijn.
4. Continuïteit
Leden van een organisatie streven ernaar de organisatie te continueren. In sommige
situaties kan een organisatie worden opgeheven als het doel dat een onderneming
nastreeft, definitief is bereikt. De organisatiekunde gaat echter meestal uit van de going-
concern gedachte: men gaat bij het nemen van beslissingen uit van de continuïteit van de
organisatie. Het grote deel van organisatiekunde gaat dus over het organiseren van
organisaties die blijven bestaan. Daarom geld als interne hoofddoelstelling van organisaties:
het voortbestaan van de organisatie. De externe hoofddoelstelling is het voorzien in een
maatschappelijke behoefte.
Uit onderzoek blijkt dat welvaartsverhogende ondernemingen een aantal
gemeenschappelijke kenmerken hebben:
● Machtsverdeling in lagen
● Geschoold personeel
● Formele communicatie, regelgeving en methoden
● Werkverdeling naar functie
● Omschreven doelstellingen
1.1.2 Verschillende betekenissen van het begrip organisatie
Het woord organisatie is een homoniem. We kunnen de volgende drie betekenissen aan het
woord toekennen:
1. Het functionele organisatiebegrip
Hierbij zien we het woord organisatie in de betekenis van het werkwoord organiseren, dat
gelijkstaat met het effectief op elkaar afstemmen van activiteiten.
2. Het institutionele organisatiebegrip
,Hiervan is sprake als men duidt op een organisatie als object, met een naam en vestiging.
3. Het instrumentele organisatiebegrip
Het woord organisatie wordt gebruikt in de instrumentele betekenis als we aan een
organisatie refereren als middel waarmee we bepaalde doelstellingen van de organisatie
kunnen verwezenlijken. Bijv. de wijze waarop een organisatie is onderverdeeld.
1.2 Organisatie, bedrijf en onderneming
De begrippen organisatie, bedrijf en onderneming zijn verwant, maar hebben een onderling
afwijkende betekenis.
Organisatie: Zoals eerder aangegeven is een organisatie een menselijke samenwerking die
doelgericht en blijvend is.
Bedrijf: Een organisatie die goederen en/of diensten voortbrengt met het doel deze op een
afzetmarkt te verkopen. Er zijn bedrijven met en bedrijven zonder winstoogmerk.
Onderneming: Een bedrijf dat altijd gericht is op het maken van winst. Een onderneming is
dus hetzelfde als een bedrijf met winstoogmerk.
Een organisatie is alleen een bedrijf als zij goederen of diensten produceert. Niet elk bedrijf
is een onderneming. Elke onderneming is wel een bedrijf en elk bedrijf is wel een
organisatie.
1.3 Rechtsvormen
Er zijn verschillende ondernemingsvormen. Hiermee wordt bedoeld dat men een
onderneming op verschillende manieren een juridische structuur kan geven. De
ondernemingsvorm die men kiest, noemt men in juridische termen ook wel de rechtsvorm.
Wanneer een onderneming toebehoort aan een natuurlijk persoon is de eigenaar
aansprakelijk. De wet kent ook de aanwijzing van groepen of organisatie als rechtssubject.
De groep of organisatie heet dan de rechtspersoon.
1.3.1 Rechtsvormen behorende bij natuurlijke personen.
Het Nederlands recht kent de volgende rechtsvormen voor een onderneming van natuurlijke
personen:
1. De eenmanszaak
De eigenaar van de eenmanszaak is met zijn gehele private vermogen aansprakelijk voor de
schulden van de eenmanszaak. Het inkomen van de eigenaar wordt gevormd door de winst.
De eenmanszaak hoeft geen jaarstukken openbaar te maken. Wel heeft de eenmanszaak
een administratieplicht voor de inspecteur van belastingen. Voordelen zijn de
zelfstandigheid, de invloed van de eigenaar en de flexibiliteit. Nadeel is het volledig eigen
risico voor eventuele schulden.
, 2. Maatschap
De maatschap is een samenwerkingsovereenkomst tussen zelfstandige, natuurlijke
personen of rechtspersonen die zich verbinden om iets in een gemeenschap te brengen met
het doel het daaruit ontstane voordeel te verdelen. De inbreng van de deelnemers kan uit
geld of arbeid bestaan. De maten zijn ieder voor een gelijk deel aansprakelijk voor de
schulden van de maatschap.
3. Vennootschap onder firma
De VOF is een samenwerkingsverband tussen twee of meer personen onder één
gemeenschappelijke naam. De inbreng van de vennoten kan uit geld bestaan, maar ook uit
arbeid, goederen of vergunningen. De vennoten zijn ieder met het privé vermogen
aansprakelijk voor de schulden van de onderneming. In de firma-akte worden de rechten en
plichten van de firmanten vastgelegd. De firma heeft geen publicatieplicht voor de
jaarstukken. Voordelen zijn de spreiding van het risico, voortbestaan minder kwetsbaar.
Nadelen zijn de kans op onenigheid, de mogelijkheid van onduidelijkheid en de
aansprakelijkheid voor de daden van de medefirmanten. Simpel gezegd is een maatschap
een firma voor de uitoefening van een vrij beroep, terwijl bij de firma een bedrijf wordt
uitgeoefend.
4. Commanditaire vennootschap
De cv is vergelijkbaar met de firma, met het verschil dat er binnen de cv onderscheid wordt
gemaakt tussen beherende vennoten en commanditaire vennoten. De beherende vennoot is
de ondernemende, werkende firmant, terwijl de stille firmant uitsluitend als geldschieter en
deler in de winst optreedt. De stille firmant kan alleen aansprakelijk worden gesteld voor zijn
geïnvesteerde gedeelte. Als het misgaat, kan er geen inbraak worden gedaan op zijn
privévermogen. De stille vennoot heeft geen invloed op het bedrijfsbeleid.
1.3.2 Rechtsvormen behorende bij rechtspersonen
Er zijn verschillende rechtsvormen mogelijk bij ondernemingen met rechtspersoonlijkheid:
1. Naamloze vennootschap
De nv is een onderneming met rechtspersoonlijkheid; dit betekent dat juridisch gezien haar
bezittingen en schulden geheel onafhankelijk zijn van de bezittingen en schulden van de
vermogensverschaffers. Het kapitaal van een nv is verdeeld in aandelen. De aandelen zijn
“aan toonder”, wat wil zeggen dat ze niet op naam staan en daardoor vrij verhandelbaar. De
zeggenschap over de nv is meestal verdeeld over 3 organen:
- De algemene vergadering van aandeelhouders (ava) is het hoogste gezagsorgaan in
de nv. Bij een vergadering heeft een aandeelhouder controle over een aantal
stemmen gelijk aan het aantal aandelen dat hij bezit. Bij een nv is altijd overname
gevaar. Dit is mogelijk wanneer iemand meer dan 50 % van de aandelen koopt.
Wanneer dit gebeurd maar niet gewenst is door de nv-leiding, spreken we van een
vijandelijke overname.
- Het tweede orgaan is de Raad van bestuur (RvB). De ava benoemt de RvB. De RvB
is vervolgens verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken binnen de nv. De
leden van de raad van bestuur zijn in loondienst van de nv.
, - Een derde orgaan is de Raad van commissarissen (RvC), die namens de ava
toezicht uitoefent op de RvB.
De nv is verplicht tot het publiceren van jaarstukken. Een voordeel van de nv is de
geschiktheid om een groot vreemd vermogen aan te trekken. Dit komt mede omdat de
aandelen makkelijk verhandelbaar zijn en de aandeelhouders beperkt aansprakelijk.
Nadelen zijn de publicatieplicht en de kans op vijandelijke overnames.
2. Besloten vennootschap
De bv is vergelijkbaar met de nv, met als grootste verschil dat de aandelen niet “aan
toonder” zijn, maar op naam staan en dus niet vrij verhandelbaar zijn. Het gevaar van
vijandelijke overnames is daardoor niet aanwezig. Een bv is aantrekkelijk voor ondernemers
die niet persoonlijk aansprakelijk willen zijn voor de bedrijfsrisico’s.
3. Coöperatieve vereniging
De coöperatieve vereniging is een vereniging van personen die het behartigen van de
belangen van de leden als doel heeft.
Andere rechtspersonen zijn: de vereniging, de onderlinge waarborgmaatschappij en de
stichting.
1.4 Productiviteit, effectiviteit en efficiëntie
Productiviteit:
Met productiviteit van een organisatie duiden we op de verhouding tussen het bereikte
resultaat en de daarvoor gebrachte offers. Bij het beoogde resultaat gaat het om de
opbrengst. Bij offers gaat het om de kosten of arbeid die gemaakt moest worden. De
maximaal haalbare productiviteit is de productiviteit waarbij met de laagste offers het
maximale resultaat wordt gerealiseerd.
De oorzaken van een productiviteit die lager is dan de maximaal haalbare, kan men
uitdrukken in verhoudingsgetallen:
1. Effectiviteit
De verhouding tussen het werkelijk bereikte resultaat en het norm resultaat dat men eigenlijk
had moeten halen.
2. Efficiëntie
De verhouding tussen de norm offers die men eigenlijk had mogen brengen en de werkelijk
gebrachte offers.
Het productiviteitscijfer geeft dus aan wat een organisatie moet kunnen presteren. De
effectiviteit geeft aan in welke mate een organisatie erin slaagt de gestelde doelen te
bereiken. Bij efficiëntie kijkt men naar de verhouding tussen de norm offers en de werkelijke
offers die men heeft moeten brengen in een poging de gestelde doelen te bereiken.
1.5 Waarom organisatietheorieën bestuderen?
1. Theorieën zijn een leidraad bij beslissingen in de managementpraktijk
2. Theorieën vormen onze visies op organisaties
3. Theorieën maken ons bewust van de omgeving van het bedrijf
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tychovanderstraaten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now